3.28' διάβασμα
Η πτυχιακή εργασία του σπουδαστή του τμήματος Φωτογραφίας του Τ.Ε.Ι. Αθηνών Αριστοτέλη Καραβά ‘Αποτυπώματα Μνήμεων’, πραγματεύεται την προσπάθεια μεταφοράς προσωπικών αναμνήσεων από το εννοιολογικό πεδίο στο εικονολογικό -με τυχαίο τρόπο, ακριβώς όπως σχηματίζονται και στην πραγματικότητα, μη παραμετροποιήσιμα δηλαδή-, εφαρμόζοντας σε στρώματα ένα εξαιρετικά ασταθές υλικό, προσεκτικά με ένα βήμα τη φορά, μέχρι να φτάσει σε ένα επιθυμητό «τελικό» και μη επαναλαμβανόμενο αποτέλεσμα. Ο λεπτός και ακριβής χειρισμός του πάχους, η ρευστότητα, η ελαστικότητα, η στιλπνότητα και η διαφάνεια είναι ζωτικής σημασίας για τη διαδικασία του καλλιτέχνη και αποτελεί ταυτόχρονα βασικό στοιχείο της μοναδικής παραγόμενης εικόνας. (Κ.Λ.)
Ο ίδιος αναφέρει σχετικά με την εργασία του:
«Σε αυτή την δουλειά αποφάσισα να δημιουργήσω μια σειρά από αποτυπώματα μνημών. Σε μια περίοδο όπου άλλαζα συνέχεια μέρη, εικόνες και ανθρώπους ένιωσα έντονα την ανάγκη για προσωπική καταγραφή εμπειριών και την δημιουργία πολλών ημερολογιακών και αναμνηστικών εικόνων. Τον Αύγουστο του 2011, μετακόμισα για να φοιτήσω στην Καλών Τεχνών της Μαδρίτης για ένα χρόνο με πρόγραμμα ανταλλαγής φοιτητών. Ταυτόχρονα οικογενειακά και φιλικά πρόσωπα έφυγαν να ζήσουν και αυτά στο εξωτερικό, με αποτέλεσμα τα συχνά ταξίδια μου λόγω της επιθυμίας μου για επαφή με αυτά τα άτομα. Μαδρίτη- Αθήνα- Λονδίνο ήταν από τους πιο συχνούς μου προορισμούς. Διαφορετικά μέρη, νέες εικόνες και διαφορετικοί πολιτισμοί. Ο χρόνος κυλάει γρήγορα όταν είσαι με αγαπημένα σου πρόσωπα σε νέα μέρη και η ανάγκη για καταγραφή όλων των νέων δεδομένων είναι έντονη, αλλά περιέχει έναν κίνδυνο.
Για παράδειγμα σε μια περίπτωση μιας συναυλίας ενός αγαπημένου συγκροτήματος, υπάρχει η επιθυμία να καταγράψεις τα πάντα, το θέμα μερικές φορές είναι, πού θα επιλέξεις να τα καταγράψεις; Στην βιολογική μνήμη ή στην «μηχανική μνήμη». Έχω βρεθεί σε αυτή την θέση να φωτογραφίζω και να παρακολουθώ όλο το live μέσα από την μηχανή, τις επόμενες μέρες που έβλεπα τις φωτογραφίες ένιωθα ότι δεν το έζησα πραγματικά , στιγμές που είχαν καταγραφεί στην κάρτα της μηχανής δεν είχαν καταγραφεί στην μνήμη μου και δεν μπορούσα να τις ανακαλέσω. Δημιουργήθηκε έτσι ένας φόβος ότι η «μανιακή» καταγραφή από ότι έβλεπα γύρω μου θα μου στερούσε την ευκαιρία από το να ζήσω κάτι πραγματικά. Γιατί μια φωτογραφία δεν αρκεί για να αποθηκεύσει τόσες πληροφορίες όσες ο ανθρώπινος εγκέφαλος. Μια ανάμνηση δεν μπορεί να περιέχει μόνο την εικόνα ενός ανθρώπου ως πληροφορία, ταυτόχρονα στο συνειδητό η υποσυνείδητο μπορούν να αποτυπωθούν μυρωδιές, φόρμες, χρώματα, λέξεις, οτιδήποτε ο ανθρώπινος μηχανισμός μπορεί να αντιληφθεί εκείνη την στιγμή.
Ξεκίνησα έτσι να δημιουργώ διάφορα αναμνηστικά πρότζεκτ λόγο των προσωπικών αλλαγών στην ζωή μου. ‘Έπαιζα’ και με ψηφιακή και αναλογική φωτογραφία, ώσπου σταδιακά συνειδητοποίησα διάφορες δυσκολίες. Στην περίπτωση της ψηφιακής φωτογράφισης για την δημιουργία προσωπικών εικόνων, ο φόβος για την αχόρταγη χρήση της ήταν έντονος. Από την άλλη η αναλογική φωτογραφία μου έδινε τους περιορισμούς που χρειαζόμουν, βέβαια πολλές πόζες, στιγμές και αναμνήσεις μπορούσαν να χαθούν στην πληθώρα των φίλμ και στην διαδικασία εμφάνισης(κάποιες από αυτές τις φωτογραφικές στιγμές είναι ‘παγιδευμένες’ σε ένα φιλμ το οποίο μπορεί δοθεί για εμφάνιση πολλούς μήνες μετά ή και ποτέ). Μου έχει τύχει να δώσω για εμφάνιση ένα ξεχασμένο φιλμ, όταν το πήρα πίσω και είδα τις φωτογραφίες είχα σχεδόν ξεχάσει ότι είχα βγάλει κάποτε μερικές από αυτές τις εικόνες».
«Η τεχνική που χρησιμοποίησα σε αυτή την ενότητα είναι αυτή της μεταφοράς γαλακτώματος Polaroid. Υπάρχουν πολλές και διαφορετικές τεχνικές μεταφοράς και αυτό εξαρτάται από τη μηχανή και κυρίως από τον τύπο του φιλμ. Το σημαντικότερο ρόλο σε αυτή τη διαδικασία παίζει η χημική σύσταση του φιλμ Polaroid, πρέπει οπωσδήποτε να είναι μη-υδροδιαλυτά. Η πρώτη παράμετρος για την τεχνική της μεταφοράς -όπως και για τις περισσότερες τεχνικές του σκοτεινού θαλάμου- είναι η προετοιμασία των χημικών και φυσικά των κατάλληλων δοχείων. Επειδή η τεχνική της μεταφοράς εικόνας Polaroid δεν απαιτεί απόλυτο σκοτάδι ή κόκκινο φως, καθώς η φωτογραφία έχει ήδη υποστεί τη διαδικασία της εμφάνισης, είναι εύκολη και η διαμόρφωση του απαιτούμενου χώρου. Στην δική μου περίπτωση ο χώρος που μπορούσα να εφαρμόσω αυτή τη τεχνική ήταν η κουζίνα του σπιτιού μου. Οι λεκάνες που θα χρησιμοποιηθούν περιέχουν ζεστό νερό και κρύο και άλλη μια με stop bath ή διάλυμα ξυδιού (σαν εναλλακτική λύση) σε διάφορες δοσολογίες. Η διαδικασία της μεταφοράς, προσωπικά είναι μια έντονη, ψυχοφθόρα και δύσκολη τεχνική που απαιτεί υπομονή και συγκέντρωση, καθώς κάθε εικόνα Polaroid είναι μοναδική και υπάρχει ένα μεγάλο ποσοστό ολικής ή μερικής καταστροφής της εικόνας μέσω αυτής της διαδικασίας.
Η μεταφορά αποτελεί και αυτή ένα μεγάλο και ξεχωριστό κομμάτι της φωτογραφίας. Αποτελεί μια τελείως διαφορετική διάσταση της φωτογραφικής εικόνας καθώς δεν δημιουργείται από pixels ή ψηφιακή επεξεργασία, ούτε από εκτύπωση θετικής εικόνας από αρνητικό σε φίλμ. Είναι πιο χειροπιαστή, αντιδρά και αυτή στα φυσικά και χημικά φαινόμενα, έχει άρωμα, υφή, είναι σαν ζωντανός οργανισμός. Η επαφή με το υλικό, η αρχική αυτή χημική σύνθεση που είναι αποθηκευμένη στο φιλμ, το οποίο συμπιεζόμενο κατά της έξοδο του από την μηχανή Polaroid το διαχέει και σχηματίζει έτσι ένα φωτοευαίσθητο χημικό ‘ύφασμα’ όπου καταγράφεται το φώς και δημιουργείται η εικόνα, είναι μια εμπειρία που σου προσφέρει μόνο η αναλογική φωτογραφία».
όλες οι φωτογραφίες © Α. Καραβάς
επιμέλεια-κείμενο: Κάππα Λάμδα
© periopton
Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας
η καθ΄οιονδήποτε τρόπο χρήση/αναπαραγωγή/ιδιοποίηση
του παρόντος άρθρου (ολόκληρου ή αποσπασμάτων)
