Επαπειλούμενα επαγγέλματα.

3.3' διάβασμα

Ιερός ('ιεροτελεστής') βραχμάνος
με παραμορφωμένη αγελάδα,
που κερδίζει 20 δολάρια την εβδομάδα, 2012
© Supranav Dash

Πορτραίτα, με μηχανή μεγάλου φορμά, απο τον Σούπραναβ Ντας, σπουδαστή φωτογραφίας στις ΗΠΑ. Φωτογραφίες ανθρώπων που εξασκούν παραδοσιακά επαγγέλματα στην ιδιαίτερη πατρίδα του την Καλκούτα της Ινδίας, τα οποία κινδυνεύουν με εξαφάνιση ακόμη και σε αυτό το κομμάτι του παλαιού κόσμου, λόγω της απόρριψής τους σαν ξένο σώμα, απο το εξαπλούμενο περιβάλλον υψηλής τεχνολογίας που συμπαρασύρει άπαντες σε ένα νέο – αναπόφευκτο- τρόπο ζωής. Βέβαια αυτό δεν είναι πρωτόγνωρο αλλά ούτε και δυσοίωνο. Κατά καιρούς οι νέες συνθήκες που αναπτύσσονται δημιουργούν νέες ανάγκες και δεξιότητες και οδηγούν στο περιθώριο ήδη υπάρχουσες (οι οποίες υποτίθετο ότι θα παρέμεναν πάντα σημαντικά αναγκαίες και – άρα- τοποθετημένες στο απυρόβλητο).

ακονιστής μαχαιριών
© Supranav Dash

ιδιοκτήτης παραδοσιακής χειράμαξας
© Supranav Dash

καθαριστής αυτιών και αρωματοποιός
© Supranav Dash

Στα πρότυπα των δασκάλων Ευγένιου Ατζέ (les petits metiers) και Ίρβινγκ Πεν (small trades), ερεύνησε τις πρωτότυπες εκτυπώσεις πλατίνας και παλλαδίου του Πεν στα αρχεία του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης και αναζήτησε αναπαραστάσεις των επαγγελμάτων της Ινδίας. Δημιούργησε ένα μεταφερόμενο στούντιο με φόντα και φωτιστικά και περιφερόμενος, επέλεγε όσους τον ενδιέφεραν και εφόσον συναινούσαν ξεκινούσε η διαδικασία της φωτογράφισης. Παρ’όλο όμως που οι περισσότεροι συνειδητοποιούσαν -όπως ο ίδιος αναφέρει- ότι τίποτα δεν θα είναι το ίδιο σε 20 χρόνια (ούτε αυτοί ούτε το επάγγελμά τους), λίγοι δεχόντουσαν να φωτογραφηθούν. Η μεγαλύτερη πρόκληση ήταν να τους πείσει να εγκαταλείψουν το οικείο περιβάλλον τους. «Έχουν συνηθίσει στην ιδέα ότι έρχονται τουρίστες και βγάζουν στιγμιότυπα στο δρόμο. Αλλά τη στιγμή που θέλεις να τους αποσπάσεις και να τους φέρεις στον δικό σου περιορισμένο χώρο, να τους φωτογραφίσεις, να τους βάλεις κάτω από συνθήκες φωτισμού, είναι σαν να φοβούνται», λέει ο Dash. «Θα έλεγαν, για παράδειγμα, γιατί δεν με φωτογραφίζεις εδώ που στέκομαι; Γιατί πρέπει να φέρεις εμένα και όλα μου τα πράγματα στο σπίτι σου; Κι αν με χτυπήσεις και πάρεις όλα μου τα πράγματα; Επειδή το σύστημα τους το κάνει αυτό. Το σύστημα τους έχει κακοποιήσει τόσο πολύ... Ένας διεφθαρμένος αστυνομικός και εγώ θα μπορούσαμε να είμαστε το ίδιο πράγμα γι' αυτούς».

θεραπεύτρια, φαρμακοποιός
& μέντιουμ
© Supranav Dash

παρασκευάστρια ξηρών καυσίμων
από κοπριά αγελάδας
© Supranav Dash

υπαίθριος δακτυλογράφος
© Supranav Dash

Το εθνογραφικό έργο των Τζον Φ. Γουότσον και Τζον Ο. Κέι (The People of India, 1868-75) επηρεάζει το έργο του Ντας, αλλά ο ίδιος δεν ήθελε να επαναλάβει την προσπάθεια των Γουότσον και Κέι να αποδώσουν την πολυδιάστατη δομή των καστών της Ινδίας σε μια σταθερή ταξινόμηση. «Δεν ήθελα να την ακολουθήσω», λέει ο Ντας. «Ήθελα να ενημερώσω τους ανθρώπους για το τι έχει συμβεί και τι πρόκειται να συμβεί».
Τα στοιχεία στα οποία έδωσε βάρος ήταν η αξιοπρέπεια, το βάθος και οι λεπτομέρεια με απώτερο σκοπό να αποτίσει ένα φόρο τιμής γι’αυτούς τους επαγγελματίες απαθανατίζοντάς τους.

Nota bene

Στο γύρισμα του 20ού αιώνα, τα μικρά εμπορικά καταστήματα του Παρισιού εξαφανίζονταν σταδιακά υπό την επίδραση της εκβιομηχάνισης και της εξάπλωσης των πολυκαταστημάτων. Ο Ατζέ, ο οποίος ενδιαφερόταν για τις πτυχές του παλιού Παρισιού, άρχισε να φωτογραφίζει τους πλανόδιους εμπόρους της πόλης. Με τον τρόπο αυτό, συνέχισε μια μακρά εικονογραφική παράδοση που ξεκίνησε τον δέκατο έκτο αιώνα και αναπτύχθηκε τον δέκατο ένατο αιώνα ως απάντηση στην παρακμή αυτού του επαγγέλματος.
Μπροστά στις ραγδαίες αλλαγές που επέφερε η μετάβαση στη νεωτερικότητα, οι μικροέμποροι εμφανίστηκαν ως μια καθησυχαστική εικόνα μιας κάποιας συνέχειας- ήταν στενά συνδεδεμένοι με τη μορφολογία της πρωτεύουσας πριν από τις πολεοδομικές εργασίες της Δεύτερης Αυτοκρατορίας.