where art is always in focus

10.9.15

Τεχνητά νευρωνικά δίκτυα της Google. (μέρος Ι)

7′ διάβασμα

 


 

λόγω της μεγάλης έκτασής του, το άρθρο θα δημοσιευθεί σε 2 μέρη


 

θαυμαστός καινούργιος κόσμος ή δυστοπία;
 

Αναλόγως απο ποιά θέση εξετάζει κάποιος το θέμα. Απο τη θέση του ονειροπόλου τεχνολάγνου ή αυτή του φοβικού λουδίτη∙ υπάρχουν πολλοί καλοί λόγοι και στις δυο κατηγορίες, που να προκαλούν στη μεν ενθουσιασμό, στη δε επιφυλακτικότητα.
Ιδού λοιπόν η ιστορία, που μόλις δημοσιεύθηκε έγινε αμέσως viral και αφορά τα υποτιθέμενα «όνειρα» των νευρωνικών δικτύων, που προκαλούν ρίγη συγκίνησης στις τεχνοκρατούμενες περιοχές του δικτύου, εκεί που κινείται η φυλή των τεχνοφρίκ. Τα δίκτυα αυτά με τις πολύχρωμες απεικονίσεις σπειρών και σχημάτων και τις έγχρωμες αποδόσεις υβριδικών ζώων όπως χοίρος-σαλιγκάρι και καμήλα-ψάρι, τόσο ανοίκεια και γοητευτικά όσο και οι απεικονίσεις του Hieronymus Bosch, ανήκουν (τόσο η έμπνευση όσο και η εφαρμογή) στην Google∙ η οποία πειραματίζεται πάνω σε διάφορες μεθόδους, με σκοπό να διδάξει αυτά τα δίκτυα ώστε να αναγνωρίζουν σχήματα.
Κάποιοι πειραματισμοί γύρω από την ερμηνεία της εικόνας, οδηγεί αυτά τα δίκτυα να παράγουν κάτι που μοιάζει με τεχνητή ονειροπόληση – να βλέπουν π.χ. σχήματα ανάμεσα στα σύννεφα. 




Αυτό βέβαια είναι ένα πολύ χρήσιμο χαρακτηριστικό να το διαθέτει μια μηχανή, δεδομένου ότι επιτρέπει στην Google- ή οποιονδήποτε άλλον που διαθέτει ομοειδή τεχνολογία- να αυτοματοποιήσει την ταξινόμηση της εικόνας σε μια πραγματικά μαζική κλίμακα.
Φανταστείτε πώς θα ήταν εάν κάθε φωτογραφία στο Διαδίκτυο, στο PC ή στο smartphone, ή οπουδήποτε αλλού, ήταν άμεσα ανιχνεύσιμο μέσω του πραγματικού αντικειμένου που έχει αποτυπωθεί στην εικόνα. Όταν ένα πρόγραμμα μπορεί πραγματικά να «κοιτάξει» μια φωτογραφία και να αντιληφθεί τι περιέχει, η ανεύρεση μεμονωμένων φωτογραφιών γίνεται τόσο εύκολη όσο η εύρεση των λέξεων σε ένα σώμα ευρετηριοποιημένου κειμένου. Δεν θα χρειαστεί πάλι να μετακινηθεί κάποιος άσκοπα μέσα από χιλιάδες εικόνες, κοιτάζοντας μικρογραφίες αναζητώντας την φωτογραφία γενεθλίων. Απλά πληκτρολογεί «κέικ» και είναι εκεί εν ριπή οφθαλμού.
Αυτή η μέθοδος ταξινόμησης είναι το Ιερό Δισκοπότηρο της αναζήτησης εικόνων, και είναι σαφώς προτιμότερη από τον τρόπο που κατατάσσονται οι εικόνες επί του παρόντος, τις περισσότερες φορές από το συμφραζόμενα της εικόνας μέσα στο συγκείμενο ή μέσω των μεταδεδομένων(metadata) της εικόνας. Όλοι ίσως έχουμε βιώσει, την απογοήτευση από τη λήψη αλλεπάλληλων σειρών με ψευδο-θετικά αποτελέσματα, μετά απο μια αναζήτηση εικόνας στο διαδίκτυο. Πέρα από την ταξινόμηση εικόνων, τα τεχνητά νευρωνικά δίκτυα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αναγνώριση ομιλίας, αναγνώριση προσώπου, καθώς και άλλες μορφές που αφορούν την υπολογιστική «όραση».  Ο κινητήρας που ενεργοποιεί το τεχνητό νευρωνικό δίκτυο της Google είναι ένας αλγόριθμος εκμάθησης, ο οποίος παρέχει επίσης τη βάση για την σύγχρονη τεχνητή νοημοσύνη. Αν και το έργο της Google είναι σε εξέλιξη, η έρευνα έχει ήδη αποφέρει κάποια απρόσμενα και δημιουργικά αποτελέσματα.



Μηχανική τέχνη *1
 

Οι εικόνες που δημιουργούνται από το δίκτυο των τεχνητών νευρωνικών της Google είναι χρήσιμες για να μας δείξουν με αρκετή σαφήνεια τον τρόπο λειτουργίας τους. Αλλά ακόμη ίσως πιο ενδιαφέρον είναι το γεγονός, ότι το τεχνητό νευρωνικό δίκτυο δεν εκλαμβάνει ποτέ αυτές τις εικόνες σαν απόλυτα σωστές και ως εκ τούτου έχει την τάση να δημιουργεί ζώα με ασυνήθιστη εμφάνιση, ακατανόητες δομές και ψυχεδελικά γραφικά που είναι εκπληκτικά, παράξενα, και συχνά όμορφα. Παραδείγματα περιλαμβάνουν απλό ομοιόμορφο λευκό θόρυβο να φιλτράρεται για να εμφανίσει το νευρωνικό δίκτυο, κατά την κρίση του, μια μπανάνα και ένα συννεφιασμένο ουρανό που αποδίδεται σαν να ήταν γεμάτος με φανταστικά εξωγήινα πλάσματα τα οποία -επιπλέον- αποτελούνται από συνδυασμούς σκύλου, γάτας, ψαριού, πουλιού, και μέρη εντόμων.


📸© Κ.Λ. -2014

© Κ.Λ. -2015
all rights reserved


Αυτές οι φιλτραρισμένες εικόνες καλούνται «όνειρα.» Λίγοι θα περιέγραφαν το παράγωγο ενός αλγορίθμου σαν «δημιουργικό» ή «επινοητικό», αλλά είναι δύσκολο να παραβλέψεις αυτά τα επίθετα κατά την εξέταση των παραγόμενων έργων. Απομονώνοντας νευρώνες και σαρώνοντας άσπρο θόρυβο είναι ένας καλός τρόπος για να αντιμετωπισθούν λάθη στα πρωτόκολλα εκμάθησης. Αλλά όταν οι ερευνητές άφησαν ένα ολόκληρο δίκτυο νευρώνων να πραγματοποιήσει το τέχνασμα της βελτιστοποίησης σε μια εικόνα με ευδιάκριτα μοτίβα και αντικείμενα, όπως τοπία και ζώα, δεν άργησαν να αντιληφθούν ότι τα αποτελέσματα ποικίλουν ευρέως -με συνέπεια όμως- ανάλογα με την επιλογή της αρχικής εικόνας . Για παράδειγμα, φωτογραφίες μακρινών τοπίων συχνά όταν φιλτράρονται και βελτιώνονται, εμφανίζονται γεμάτες με κλιμακωτά κτίρια, εικόνες από πετρώματα και φυλλώματα συχνά παρουσιάζονται να μοιάζουν με κατασκευές και εικόνες φυτών και φύλλων ανεξήγητα μεταμορφώνονται σε πουλιά και έντομα.


ερμηνείες σχημάτων

Οι ερευνητές αναφέρονται σε αυτήν την δυνατότητα, να δημιουργούνται δηλαδή αντικείμενα από εικόνες εξ ολοκλήρου διαφορετικών αντικειμένων, «inceptionism.» Με έναν πιο ενεργό ρόλο στα αποτελέσματα, η ομάδα της Google καθώς και ερευνητές από το MIT  του εργαστηρίου επιστήμης υπολογιστών και τεχνητής νοημοσύνης, ήταν σε θέση να τροποποιήσουν τις παραμέτρους για να καταλήξουν σε κάποια πραγματικά καταπληκτικά οπτικά εφέ, όπως η εφαρμογή του αλγορίθμου σε μια ήδη φιλτραρισμένη έξοδο, ξανά και ξανά, ενώ εκτελεί επιλεκτική μεγέθυνση. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα κάποιες αρκετά τριπαρισμένες ερμηνείες των αντικειμένων.

 

© Κ.Λ. -2015
all rights reserved



Nota bene

*1. -Η Mec Art (Mechanical Art, Art Mecanique), (Μηχανική τέχνη), μια ρεαλιστική τάση στο χάρτη της τέχνης του ’60, ορίζει ένα ρεύμα που εμφανίστηκε στην Ευρώπη περί το 1963 και οφείλει την καθιέρωση του ονόματός της στον Πιέρ Ρεστανί. Βασική επιδίωξή τους ήταν η αναδόμηση της δισδιάστατης εικόνας με αποκλειστική εφαρμογή βιομηχανικών φωτομηχανικών μεθόδων. Τα έργα που παρουσιάζονται χρησιμοποιούν τις φωτογραφικές μεθόδους μεταφοράς κλισέ σε ποικίλα υπόβαθρα, όπως χαρτί, ύφασμα ή μέταλλο, με ενδιάμεσο τη μεταξοτυπία, προκειμένου να επιτρέψουν μια μηχανική αναπαραγωγή των εικόνων.



Δείτε επίσης: 

Τεχνητά νευρωνικά δίκτυα της Google (μέρος IΙ)



έρευνα-επιμέλεια-κείμενο: Κάππα Λάμδα
© periopton.com


Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας
η καθ΄οιονδήποτε τρόπο χρήση/αναπαραγωγή/ιδιοποίηση
του παρόντος άρθρου (ολόκληρου ή αποσπασμάτων)
των εικόνων συμπεριλαμβανομένων