3' διάβασμα
Με αφορμή την επετειακή αναδρομική έκθεση, για τα εκατό χρόνια από τη γέννηση του μεγάλου Αμερικανού φωτογράφου Ίρβινγκ Πεν (1917–2009).
Κατά τη διάρκεια της σχεδόν 70χρονης καριέρας του, ο Πεν κατόρθωσε να κατακτήσει την αισθητική της φωτογραφίας στούντιο, η οποία διακρίνεται για τη σχολαστική προσοχή στη σύνθεση, την λεπτομέρεια και τις λεπτές χαρακτηριστικές διαφορές στη χροιά.
 |
| το στούντιο του Irving Penn στο Παρίσι, 1950 |
Στα τέλη της δεκαετίας του ’40, όταν ο Ίρβινγκ Πεν στράφηκε στη φωτογραφία μόδας για τη Vogue, το σύνηθες σκηνικό που στηνόταν για μια τέτοιου είδους λήψη, γενικά, αντιπροσώπευε κάτι κομψό – ένα σαλόνι με σατέν καθίσματα, για παράδειγμα, ή ένα σύνολο που προσομοίωνε κάτι αντίστοιχο. Ο Πεν δεν είχε εμπειρία από τέτοιες αίθουσες, ούτε από τον τρόπο ζωής μέσα σ' ένα τέτοιο περιβάλλον και έψαχνε για περισσότερο γνώριμες εναλλακτικές λύσεις.
 |
| η Rolleiflex 3.5 E3, διοπτική ρεφλέξ, με φακό 75 mm Carl Zeiss Planar |
Ήθελε ένα ουδέτερο περιβάλλον που θα ενίσχυε το θέμα χωρίς να τραβάει την προσοχή και γι ‘αυτό δοκίμασε διάφορους τρόπους ώστε να υποβιβάσει την ιδιαιτερότητα του σκηνικού, εμποτίζοντας το όμως ταυτόχρονα με ατμόσφαιρα ή ζωγραφική υφή: τοποθέτησε τα μοντέλα του μπροστά από τους ποικιλόχρωμους τοίχους της Ρώμης, χρησιμοποίησε χάρτινα αρνητικά για να προσδώσει μια ονειρική ατμόσφαιρα, και έθεσε εκτός εστίασης τον πίσω τοίχο του στούντιο του στη Νέα Υόρκη. Κατά την προετοιμασία για να φωτογραφίσει τις συλλογές του 1950 στο Παρίσι, ο Πεν αισθάνθηκε ότι ένα θεατρικό ριντό βαμμένα με άμορφα τονικά σύννεφα, όπως αυτά που χρησιμοποιούντο από τον Μπαρόν ντε Μεγιέρ και τους συγχρόνους του για τα φωτογραφικά πορτρέτα διασημοτήτων, στο γύρισμα του αιώνα, θα μπορούσε να είναι μια δόκιμη επιλογή. Δημιούργησε ένα στούντιο -σαν τα αρχικά- όπου η βασική πηγή φωτισμού ήταν το φως ημέρας και το εξόπλισε με ακριβώς ένα τέτοιο πάνινο φόντο.
 |
| το ζωγραφιστό φόντο |
Ο Πεν βρήκε την ζωγραφική, ανάερη ατμόσφαιρα του πανό, τέλεια. Η λύση ήταν τόσο καλή στην εφαρμογή, που έγινε μόνιμη: το φόντο τον ακολούθησε στο Λονδίνο και στη Νέα Υόρκη, και συνέχισε να ταξιδεύει μαζί του καθ’ όλη τη διάρκεια της σταδιοδρομίας του, χρησιμεύοντας ως φόντο για τη σειρά Small Trades (1950-51), για αμέτρητα πορτραίτα και αντίστοιχες εικόνες από δημιουργίες υψηλής ραπτικής.
 |
| το φόρεμα 'Γοργόνα' του οίκου Rochas (Lisa Fonssagrives-Penn, σύζυγος του φωτογράφου) Platinum-palladium print |
 |
| τζαμάς [Vitrier], Παρίσι Platinum - palladium print |
 |
| ταχυδρόμος [Facteur], Platinum - palladium print |
 |
| πωλήτρια μπαλονιών, Παρίσι Platinum - palladium print |
 |
| ο ποιητής T.S. Eliot, Λονδίνο Gelatin silver print |
 |
| δοχείο με τρία διαμερίσματα Gelatin silver print |
Το ριντό δημιούργησε μια αρμονική ατμόσφαιρα που φαίνεται να υπογραμμίζει το διαχρονικό της φωτογραφίας. Ο Πεν το έφερε στο προσκήνιο εσκεμμένα, παρουσιάζοντας το πλήρες ανάπτυγμά του μέσα στον περιβάλλοντα χώρο, καθιστώντας με αυτόν τον τρόπο εμφανές το τέχνασμα της προσωπογραφίας στούντιο. Την διαχρονική προσήλωση του καλλιτέχνη σ’αυτού του είδους φόντο, μπορούμε να την ανιχνεύσουμε στις φωτογραφίες που συνοδεύουν αυτό το άρθρο και, επιπλέον, στο ίδιο -το αρχικό- αντικείμενο.
έως 30 Ιουλίου, 2017
στο The Met Fifth Avenue
επιμελητές: Maria Morris Hambourg και Jeff Rosenheim
συνδιοργάνωση The Metropolitan Museum of Art και The Irving Penn Foundation.
επιμέλεια-μετάφραση-προσαρμογή: Κάππα Λάμδα
Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας
η καθ΄οιονδήποτε τρόπο χρήση/αναπαραγωγή/ιδιοποίηση του παρόντος άρθρου
(ολόκληρου ή αποσπασμάτων)
