10' διάβασμα
πώς στις δύσκολες συνθήκες μιας μεταπολεμικής περιόδου, σε μια χώρα σχεδόν κατεστραμμένη, οι καθοριστικές συμπτώσεις και η ανάφλεξη στον 38ο παράλληλο, δημιούργησαν τον θρύλο της Nikon.
Αλήθεια υπάρχει περίπτωση, κάποιος να μην έχει -αν ίσως όχι χρησιμοποιήσει- τουλάχιστον ακούσει, για τα προϊόντα της εταιρείας Nikon; Δηλαδή τους αξεπέραστους φακούς και τις φωτογραφικές μηχανές, που είναι συνδεδεμένες με την καταγραφή πολλών από τις εμβληματικές φωτογραφίες του περασμένου αιώνα; Μια εταιρεία που ξεκίνησε το 1917, ναι η Nikon έγινε 100 ετών!- αφήνοντας το δικό της διακριτό αποτύπωμα στα φωτογραφικά πράγματα μέχρι τις ημέρες μας.
 |
| Steve McCurry 'κορίτσι του Αφγανιστάν' 1984 Nikon FM2 |
 |
| Robert H. Jackson 'η δολοφονία του Lee Harvey Oswald' (1963) Nikon S3 |
 |
| Nick Ut 'κορίτσι της ναπάλμ' 1972 Nikon F |
Βέβαια η Nikon δεν ήταν εξ'αρχής Nikon. Για την ακρίβεια, η Nikon Corporation, όπως τη γνωρίζουμε τα τελευταία 30 χρόνια. Όταν δυο από τους κορυφαίους κατασκευαστές οπτικών της Ιαπωνίας - η Optical Instruments Department of Tokyo Keiki Seisakusho και η Reflecting Mirror Department of Iwaki Glass Manufacturing - συγχωνεύθηκαν στις 25 Ιουλίου του 1917, με την επενδυτική υποστήριξη του προέδρου της Mitsubishi, Koyata Iwasaki, δημιουργήθηκε η εταιρεία Nippon Kogaku, K.K. (ή ‘Ιαπωνικά Οπτικά & ΣΙΑ’). Το εμπορικό σήμα της Nikon καθιερώθηκε το 1946 - όχι όσον αφορά το όνομα όλης της εταιρείας, αλλά για ονοματοδοσία μιας φωτογραφικής μηχανής.
Τα στελέχη της Nippon Kogaku Κ.Κ. αναζητούσαν έναν τίτλο για μια νέα κόμπακτ κάμερα 35 χιλιοστών που σχεδίαζαν να αναπτύξουν. Λέγεται ότι, σε μια προσπάθεια να αποδώσουν τη συμπαγή εικόνα της φωτογραφικής μηχανής, βασιζόμενοι στη σύντμηση «Nikko» του Nippon Kogaku, εξέταζαν τον τίτλο «Nikorette», ο οποίος -όπως είναι προφανές, ακούγεται επικίνδυνα παρεμφερής με τα διάφορα υποκατάστατα νικοτίνης. Ανησυχώντας ότι το 'Nikorette' ήταν πολύ αδύναμο, για ένα προϊόν για το οποίο είχαν μεγάλες φιλοδοξίες, η εταιρεία αποφάσισε να διατηρήσει το βασικό «Nikko»· προσθέτοντας όμως ένα επιπλέον «Ν» για να δώσει, όπως η Nikon το θέτει, 'μια πιο στιβαρή εντύπωση, σύμφωνα με την Ιαπωνική γλώσσα'. Η πρώτη κάμερα που φέρει το όνομα Nikon - το μοντέλο Nikon I - κυκλοφόρησε το 1948.
 |
| Το πρωτότυπο της Nikon εμπνευμένο σε μεγάλο βαθμό από τις κάμερες Leica και Contax |
Δυο χρόνια μετά, το καλοκαίρι του 1950, μια λήψη ρουτίνας έμελλε να αποτελέσει μία από τις καθοριστικότερες φωτογραφίες στην ιστορία της Nikon και γενικότερα της ιαπωνικής φωτογραφικής βιομηχανίας. Ο Jun Miki, ένας νέος ανεξάρτητος φωτογράφος εργαζόμενος, στην Ιαπωνία, για το περιοδικό Life, φωτογράφισε το πορτραίτο του 34χρονου τότε David Douglas Duncan -εντεταλμένου φωτογράφου του Life- με έναν Nikkor 85mm f/2 προσαρμοσμένο σ'ένα σώμα Leica IIIf. Έτσι ξεκίνησε να εκτυλίσσεται μια ιστορία δια μέσου ευνοϊκών συγκυριών, διορατικότητας, ποιοτικής αναζήτησης και φρικαλέων πολεμικών συμπλοκών.
«Το 1950 ήμουν στο Τόκιο», θυμάται ο David Douglas Duncan. Ο Jun Miki, ο οποίος φωτογράφιζε για το Life, ήρθε στο γραφείο και είπε: "Dave-san, μπορώ να σε φωτογραφήσω; Ήταν αργά το βράδυ και άκουσα ένα "τσάκ" - μια λήψη". Του είπα "Jun, άδικα χάνεις το χρόνο σου· Δεν υπάρχει αρκετό φως."
Το επόμενο πρωί ο Duncan βλέπει μια εκτύπωση 20x25 εκ. του πορτραίτου του και εκπλήσσεται με την ευκρίνεια και την ποιότητα.
"[Ήταν] μια τέλεια λήψη! Μπορώ να δω τη φωτογραφική μηχανή σου; Τι φακός είναι; -τον ρωτάω. Ο Jun Miki μου είπε ότι ήταν ένας 'τοπικός' φακός που ονομάζεται Nikkor από την εταιρεία φωτογραφικών μηχανών Nikon". Ο Duncan παραδέχεται: "Ποτέ δεν τον είχα ακούσει" και εκφράζει την επιθυμία, "θα ήθελα να γνωρίσω τους υπεύθυνους αυτού του αποτελέσματος". Ο Jun Miki κάλεσε αμέσως τον πρόεδρο του Nippon K|gaku K K (Nikon), Masao Nagaoka, και η απάντηση ήταν "ελάτε τώρα". Η συνάντηση στο εργοστάσιο Ohi της Nikon στο Τόκιο διευθετήθηκε γρήγορα μεταξύ του Duncan, του συναδέλφου του -φωτογράφου επίσης του Life- Horace Bristol και του Masao Nagaoka. Στη Nikon, οι δύο φωτογράφοι συνέκριναν τους φακούς Leitz και Zeiss με τους Nikkors με εξοπλισμό οπτικού ελέγχου και γρήγορα κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι Nikkors ήταν καλύτεροι! Στους δυο φωτογράφους δόθηκε, υπό μορφή δανείου, μια σειρά φακών για περαιτέρω δοκιμές, και ο Duncan θυμάται: " ο Nagaoka μου έδειξε πόσο πιο ακριβείς ήταν οι δικοί τους φακοί. Μεταπήδησα λοιπόν, από τους φακούς Leica στους Nikkor".
Για την ακρίβεια συνδύασε τους νέους του φακούς με τα σώματα Leica IIIc που ήδη είχε, σε αντίθεση με τον Horace Bristol που προσάρμοσε τους Nikkor με τον εξοπλισμό του από Contax μηχανές. Σε λιγότερο από δύο εβδομάδες μετά την αντικατάσταση των οπτικών συστημάτων από τους Duncan και Bristol, μια νέα συγκυρία -δυσμενής αυτή τη φορά- έγινε αφορμή για μια ακόμα σημαντική στροφή στην ιστορία της Nikon. Ήταν το ξέσπασμα του πολέμου της Κορέας. Καθ' όλη την διάρκεια κάλυψης των εχθροπραξιών ο Duncan χρησιμοποίησε φακούς Nikkor, κυρίως τον Nikkor-SC 50mm f/1.5, με τις τηλεμετρικές του μηχανές Leica IIIc, οι οποίες ήταν εξοπλισμένες με σκόπευτρα Tewe Polyfocus.
 |
η Leica του David Douglas Duncan με προσαρμοσμένο ένα φακό Nikkor |
Εξηγεί πως: «Έπρεπε να φτιάξουν ένα κολάρο έτσι ώστε ο φακός Nikkor να μπορεί να προσαρμοστεί σε μια Leica. Οι [φακοί] ήταν πιο οξείς και φωτεινότεροι. Κατά τη διάρκεια του πολέμου της Κορέας είχα μαζί μου δύο σώματα φωτογραφικών μηχανών Leica IIIc φορτωμένων με φιλμ Eastman Super-XX - η μία με Nikkor 50mm f/1.5, (και αργότερα με f/1.4), την άλλη με τηλεφακό, Nikkor 135mm f/3.5". Ο αντίκτυπος από την ποιότητα των αποτελεσμάτων, λόγω της χρήσης των φακών Nikkor ήταν τόσο έντονος, που οι υπεύθυνοι του Life τον ρωτούσαν, μετά την αποστολή των πρώτων φωτογραφιών, γιατί χρησιμοποιεί μηχανή μεγάλου φορμά. "Φωτογράφιζα με φακούς Nikkor προσαρμοσμένους σε μηχανές Leica" λέει ο Duncan "το έκανα για τους επόμενους μήνες και τα μηνύματα εξακολουθούσαν να καταφθάνουν από το περιοδικό: τί εξοπλισμό χρησιμοποιείς;" -απαντούσα "είναι οι φακοί Nikkor, αλλά κανείς δεν είχε ακούσει ξανά γι'αυτούς". Από τεχνική άποψη, η ελαφρώς αυξημένη περιοχή αντίθεσης των φακών Nikkor, απέδωσε καλύτερα κατά την παραγωγή του εντύπου παρά η χαμηλότερη αντίθεση των οπτικών Leitz, επιτυγχάνοντας έτσι καλύτερες εκτυπώσεις για τυπογραφική ανάλυση 80/120 γραμμών. Μέσα σε λίγες εβδομάδες, όποιος φωτογράφος του Life περνούσε από το Τόκιο αγόραζε μια σειρά φακών Nikkor. Μεταξύ αυτών και δυο συνάδελφοί του φωτορεπόρτερς στο περιοδικό οι Carl Mydans και Hank Walker. Ο Walker αγόρασε επίσης ένα σώμα Nikon S. Αξίζει να σημειωθεί πως η καινούργια Nikon S του Walker λειτούργησε τέλεια – σε αντίθεση με άλλες μηχανές που πάγωσαν- καθ’όλη τη διάρκεια και παρήγαγε αξιομνημόνευτες φωτογραφίες. Βλέπετε ο πόλεμος στην Κορέα ξεκίνησε εν μέσω ενός βαρύ χειμώνα, με θερμοκρασίες που συνήθως έπεφταν στους -30°C.
 |
| NikonS |
εκτός αυτού, οι Nikon αποδείχθηκαν και αλεξίσφαιρες! απόδειξη η Nikon F του Don McCullin, πάνω στην οποία εξοστρακίστηκε μια βολίδα AK47 κατά τηυ διάρκεια φωτογράφισης στο Βιετνάμ, χωρίς να τραυματίσει τον ίδιο. Έκτοτε ο McCullin την είχε πάντα μαζί του.
 |
| η Nikon F του Don McCullin με το σημάδι από τη σφαίρα |
Το έργο των Duncan, Walker και Mydans αναγνωρίστηκε από την US Camera Annual στα τέλη του 1950 με μια εισαγωγή που αναφέρει: «Αυτό το τολμηρό τρίο των φωτογράφων του Life, ατομικά και ως ομάδα, δημιούργησε την καλύτερη, εν γένει, φωτοειδησεογραφική κάλυψη της Κορεατικής εκστρατείας».
"Οι New York Times έγραψαν επίσης ένα άρθρο για εκείνη τη στιγμή στην ιστορία της Nikon και για την ιστορία μου", συνεχίζει ο Duncan. "εμφανίστηκε στο τεύχος της 10ης Δεκεμβρίου του 1950 αναφέροντας την αυξανόμενη χρήση του εξοπλισμού της Nikon από τους φωτορεπόρτερ, καθώς και μια εξέταση των δυνατοτήτων των φακών από Αμερικανούς ειδικούς όπως η Eastern Optical Company". Το εν λόγω άρθρο, με τον τίτλο "Ιαπωνική μηχανή: η 35mm Nikon και οι φακοί της εξετάζονται από ειδικούς", συντάκτης του οποίου ήταν ο δημοσιογράφος Jacob Deschin, έγραφε πως "Η πρώτη μεταπολεμική ιαπωνική κάμερα που προσέλκυσε σοβαρά την προσοχή στην Αμερική, έχει δημιουργήσει αίσθηση μεταξύ των φωτογράφων περιοδικών και των φωτορεπόρτερς, μετά την αναφορά των φωτογράφων του Life στη Κορέα, ότι μια ιαπωνική φωτογραφική μηχανή 35mm και οι φακοί της είχαν αποδειχθεί ανώτεροι από τις γερμανικές που μέχρι τότε χρησιμοποιούσαν. Η φωτογραφική μηχανή είναι η Nikon, η οποία με μια πρώτη ματιά μπορεί να φαίνεται σαν ένα ομοιότυπο της Contax, αλλά συνδυάζει σημαντικά χαρακτηριστικά τόσο της Contax όσο και της Leica, καθώς και μερικές καινοτομίες. Οι φακοί, οι οποίοι καλύπτουν ένα μεγάλο εύρος εστιακών αποστάσεων, είναι οι Nikkor, στους οποίους οι Αμερικανοί εμπειρογνώμονες δίνουν υψηλότερη αξιοπιστία από τους φακούς που είναι διαθέσιμοι για τις γερμανικές μινιατούρες".
Σαν αποφώνηση παραθέτω -πάλι- τα λόγια του Duncan " Η ζωή είναι περίεργη, καθώς ένα τηλεφώνημα άλλαξε την ιστορία της φωτογραφικής βιομηχανίας στην Ιαπωνία, σίγουρα. Η φιλία μου με τη Nikon είναι πολύ περισσότερο από φιλία. Η φιλία μπορεί να είναι περιστασιακή. Αυτό δεν είναι περιστασιακό. Αυτό είναι για πάντα."
και δυο Nikon από τη συλλογή του Κάππα Λάμδα
(οι συγκεκριμένες, μπορεί να μην έχουν αποδώσει εμβληματικές εικόνες, κατέγραψαν όμως με τον καλύτερο τρόπο, αυτό που επιθυμούσε ο φωτογράφος)
 |
| η Nikon F3 |
 |
| η Nikon F2 photomic S (το ηλεκτρονικό όχι το αναλογικό) |
έρευνα-κείμενο-επιμέλεια: Κάππα Λάμδα
© periopton.com
Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας
η καθ΄οιονδήποτε τρόπο χρήση/αναπαραγωγή/ιδιοποίηση
του παρόντος άρθρου (ολόκληρου ή αποσπασμάτων)
με στοιχεία από:
nipponkogakuklub.com
the University of Texas /David Douglas Duncan archives
