5′ διάβασμα
αστός, τα νιάτα είναι πρόθυμα να εκτεθούν.»
…[το ανθρώπινο πνεύμα] μόλις διαβλέψει σε ένα προϊόν της φύσης μιαν ευταξία, μια κανονική λειτουργία, μια διάταξη, μορφές προσδιορίσιμες, του είναι αδύνατο να μη βαλθεί να “καταλάβει”, να μην καταφέρει δηλαδή να εκλάβει το αντικείμενο του βλέμματός του, που έχει γίνει πρόβλημα, ως απόρροια ή αποτέλεσμα ενός συγκεκριμένου και προσδιοριστέου ποιείν.
Ο Γουάνγκ Τσιουάνγκ 王秋 (γεννήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 1949 στο Ρουσάν της επαρχίας Σαντόνγκ) μεγάλωσε σε μια οικογένεια υψηλόβαθμων αξιωματούχων στην πόλη Χανγκζού. Μετά την έναρξη της Πολιτιστικής Επανάστασης το 1966 (μια περίοδος πολιτικής αναταραχής που έχει αποτυπωθεί στη μνήμη μας για το φανατισμό και τα έκτροπά της) την οποία ξεκίνησε ο Μάο Τσε Τουνγκ για να ενθαρρύνει την επιστροφή στις επαναστατικές αντιλήψεις και εφαρμόστηκε από ριζοσπαστικούς φοιτητές, που υποσχέθηκαν να θέσουν το Κομμουνιστικό Κόμμα πάνω από τον εαυτό τους, η οικογένειά του χαρακτηρίστηκε ως αντεπαναστατική∙ αποτέλεσμα ο εκτοπισμός του πατέρα του στα γνωστά στρατόπεδα εργασίας-αναμόρφωσης και κατ’ουσίαν η εξώθησή του στην αυτοκτονία.
Το 1966, καθώς ο Μάο ξεκίνησε την εκστρατεία εξάλειψης των «τεσσάρων ηλικιωμένων» της Κίνας – ιδέες, έθιμα, κουλτούρα και συνήθειες – ο Γουάνγκ λόγω του «κακού» οικογενειακού του περιβάλλοντος, αποκλείστηκε από την ομάδα των Κόκκινων Φρουρών του σχολείου του (παραστρατιωτική ομάδα νεολαίας που ήταν προσκείμενη στον πρόεδρο και η οποία ανέλαβε και πραγματοποίησε την εκκαθάριση) και αργότερα αποκλείστηκε από τις δουλειές των ονείρων του για πολλά χρόνια, που αφορούσαν κυρίως το να αγωνιστεί για το Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό και να γίνει φωτορεπόρτερ. Αφού πέρασε μέσα από την απόλυτη απελπισία, ανακάλυψε ένα άλλο είδος αγάπης: την αγάπη του εαυτού.
Άρχισε να φωτογραφίζει χρησιμοποιώντας μια κάμερα Ξίνγκφου, την οποία αγόρασε για λίγα γουάν από ένα κατάστημα μεταχειρισμένων. Στις φωτογραφίες του Γουάνγκ δεν υπάρχουν χορογραφημένες συναθροίσεις, υψωμένες γροθιές, σημαίες. Αντ ‘αυτού, οι εικόνες είναι έντονα προσωπικές – αποκαλύπτοντας ένα παιχνίδισμα, μια χαλαρότητα κάτι σαν αστική εντρύφηση που σπάνια βλέπουμε στις φωτογραφίες αυτής της εποχής.
Ο Γουάνγκ θυμάται: "Αν και εκείνη την εποχή (εποχή καταστολής της ατομικότητας καθώς και των αναγκαστικών ομολογιών, γνωστών ως αυτοκριτική), η κοινωνία περιφρονούσε τον ναρκισσισμό, γραπώθηκα απ’αυτόν για να μην βυθιστώ. Κατέγραψα αυτή την αγάπη με την κάμερά μου. Αν και δεν κατάλαβα γιατί μετατράπηκα εν μια νυκτί από επίγονος του προλεταριάτου σε ένα μπάσταρδο της μπουρζουαζίας, ένα πράγμα ήταν ξεκάθαρο για μένα και αυτό ήταν ότι δεν θα μπορούσα ποτέ να γυρίσω πίσω. Παρακολουθούσα τους κακούς σε ταινίες και ποζάριζα σαν αυτούς. Εξετάζοντας αυτές τις φωτογραφίες, αναρωτήθηκα: Θα γίνω κάποια στιγμή σαν αυτούς;"
Ο Γουάνγκ έπρεπε να περιμένει μέχρι το 1989 για να κάνει τη φωτογραφία επάγγελμα πλήρους απασχόλησης, όταν έγινε γενικός γραμματέας της Ένωσης Φωτογράφων της Χανγκζού. Είχε κρύψει τα αρνητικά του στην αποθήκη μέχρι το 2009 που αποσύρθηκε και άρχισε να σκέφτεται να μοιραστεί αυτή τη συλλογική μνήμη. Αυτές οι φωτογραφίες δημοσιεύθηκαν υπό την μορφή βιβλίου με τον τίτλο «σέλφις στην Πολιτιστική Επανάσταση» (Cultural Revolution Selfies) τον Ιούλιο του 2017 από τον εκδοτικό οίκο Νιού Σέντσουρι Πρες στο Χονγκ Κονγκ.
Ο Μπάο Που, συνιδρυτής του Νιού Σέντσουρι Πρες, εξηγεί τί είναι αυτό που κάνει τις φωτογραφίες του Γουάνγκ μοναδικές. «Σε μια εποχή κατά την οποία οι άνθρωποι αναμενόταν να θυσιαστούν για την κοινωνία, η πράξη της στροφής της φωτογραφικής μηχανής και της εστίασης στο άτομο, τον εαυτό, ήταν ίσως η απόλυτη πράξη ανατροπής. Λαμβάνοντας υπόψη το πόσο διαδεδομένες είναι σήμερα στην Κίνα οι αυτοφωτογραφήσεις, δείχνει πραγματικά πώς οι ιδέες των ανθρώπων έχουν αλλάξει τρομερά».
Τώρα μεταξύ μας, από την ανάγνωση των συγκεκριμένων φωτογραφιών, αυτό που προκύπτει ως συμπέρασμα δεν είναι ενός ανθρώπου που διώκεται ανηλεώς, ούτε ανιχνεύεται η κατήφεια και μελαγχολία που συνοδεύει τον κοινωνικό αποκλεισμό. Αλλά το τί πραγματικά βίωσε το γνωρίζει μόνο ο Γουάνγκ Τσιουάνγκ, εμείς εκλαμβάνουμε την εκδοχή του ως αληθή και εστιαζόμαστε στον ιστορικό αντίκτυπο και στο αισθητικό αποτέλεσμα των εικόνων.
Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας
η καθ΄οιονδήποτε τρόπο χρήση/αναπαραγωγή/ιδιοποίηση
του παρόντος άρθρου (ολόκληρου ή αποσπασμάτων)
