5′ διάβασμα
Αν όντως ισχύει, αυτό είναι το πρόσωπο της γυναίκας που απετέλεσε το μοντέλο για το διάσημο ζωγραφικό έργο «η προέλευση του κόσμου» (L’Origine du monde)
 |
| η Κονστάνς Κενιό φωτογραφημένη από τον Ναντάρ © -BnF-Département des estampes et de la photographie |
Το φύλο της το απέδωσε ζωγραφικά ένας από τους μεγαλύτερους ζωγράφους του 19ου αιώνα, ο Γκυστάβ Κουρμπέ, και ο καμβάς απέκτησε μια ακαταμάχητη δύναμη, ένα μίγμα σκανδάλου, μυστηρίου και απεικόνισης της επιθυμίας. Δημιουργήθηκε ένα έργο ταυτόχρονα τόσο σοκαριστικό,τόσο προσωπικό, τόσο κοινό... άκρως φαντασιωμένο.
 |
| Γκυστάβ Κουρμπέ "η προέλευση του κόσμου" 1866 Musée d’Orsay. Paris. |
Και χρειάστηκε απλώς μια παρατήρηση σε μια καταφανή ασυμφωνία, για να διαλύσει την ομίχλη του ακαθόριστου μετά από 152 χρόνια μυστηρίου, φημών, υποθέσεων, λανθασμένων κατευθύνσεων και συμπερασμάτων. Ο άνθρωπος που συνέδεσε τα στοιχεία τα οποία οδήγησαν στην αποκάλυψη της ταυτότητας του μοντέλου είναι ο Κλοντ Σοπ, ο οποίος -παραδόξως- δεν ειδικεύεται στον Κουρμπέ, αλλά στον συγγραφέα Αλέξανδρο Δουμά.
Εργαζόμενος λοιπόν πάνω στην αλληλογραφία μεταξύ του Αλεξάνδρου Δουμά υιού, συγγραφέα του έργου "Η κυρία με τις καμέλιες" και της -επίσης- συγγραφέως Γεωργίας Σάνδη έπεσε επάνω στο όνομα της Κονστάνς. Σ' αυτήν την επιστολή, ο Δουμάς υιός, βρισκόμενος σε αντίθετο πολιτικό στρατόπεδο, χλευάζει τον Κουρμπέ για την απόφασή του να εστιάσει και να αποδώσει ζωγραφικά το θηλυκό ανατομικό χαρακτηριστικό γράφοντας: "κάποιος δεν ζωγραφίζει τη ντελικάτη και συνταρακτική συνέντευξη (l'interview) της δεσποινίδος Queniault (sic) της Οπερας". Μια φράση που δεν βγάζει νόημα.
Αυτό οδήγησε τον Σοπ να ανατρέξει στα αρχεία της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας και να συμβουλευθεί τα πρωτότυπα χειρόγραφα, ανακαλύπτοντας ότι έχει γίνει ένα σημαντικό λάθος κατά την μεταγραφή. Η λέξη εσωτερικό (intérieur) -με το εύκολα ανιχνεύσιμο αλληγορικό νόημα, είχε αντικατασταθεί από τη λέξη συνέντευξη (interview). Αυτό συνδυαζόμενο με τις περιγραφές των κριτικών από την εποχή που η Κονστάνς χόρευε στην Οπερα, για το έντονο μαύρο χρώμα των μαλλιών της και τα "όμορφα μαύρα φρύδια" της, συμφωνούν με την τριχοφυΐα του μοντέλου και οδηγούν τους ειδικούς στο καταληκτικό συμπέρασμα ότι η δεσποινίς Κενιό υπήρξε το μοντέλο του Κουρμπέ.
 |
| η Κονστάνς Κενιό φωτογραφημένη από τον Ναντάρ. 1861 © -BnF-Département des estampes et de la photographie |
 |
| η Κονστάνς Κενιό φωτογραφημένη από τον Ντισντερί |
Ας μην ξεχνάμε πως για δεκαετίες, η επικρατέστερη εκδοχή για τη μυστηριώδη γυναίκα του πίνακα υποστήριζε πως επρόκειτο για την Ιρλανδή Τζοάνα Χίφερναν, ερωμένη του ζωγράφου, η οποία συνδεόταν και με τον φίλο του, τον Αμερικανό ζωγράφο Τζέιμς Γουίσλερ. Υπήρχε όμως μια καταφανέστατη ασυμφωνία μεταξύ του πίνακα και των πυρόξανθων μαλλιών της Χίφερναν.
 |
| Γκυστάβ Κουρμπέ 'Τζο η ωραία Ιρλανδή' (wikipedia.org) |
Τέλος πάντων, φαίνεται πως τώρα το αίνιγμα απαντήθηκε. Οι δαγγεροτυπίες διατήρησαν το αυτάρεσκο χαμόγελο, την αυτοπεποίθηση, την άνεση, την κοινωνικότητα και ένα φόρεμα έντονα στολισμένο, το οποίο υποκρύπτει αυτό που για ενάμιση αιώνα προκαλεί, εξάπτει και καθηλώνει.
Nota bene
Σε μια έκθεση αφιερωμένη στον Ναντάρ,
η Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας θα παρουσιάσει
από τις 16 Οκτωβρίου, το πορτρέτο της Κονστάνς Κενιό.
Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας
η καθ΄οιονδήποτε τρόπο αναδημοσίευση/χρήση/ιδιοποίηση
του παρόντος άρθρου, (ολόκληρου ή αποσπασμάτων)
έρευνα-επιμέλεια-κείμενο: Κάππα Λάμδα
με στοιχεία από
Connaissance des Arts
