6.6' διάβασμα
Κατά καιρούς, υπήρξαν αρκετές γυναίκες των οποίων οι εικόνες χρησιμοποιήθηκαν για τη βαθμονόμηση του χρώματος στη φωτογραφία και τον κινηματογράφο, κατά τον 20ο αιώνα. Η φυσική παρουσία αυτών των γυναικών, διαμόρφωσε και τις τεχνολογίες -ως ένα βαθμό- που τις χρησιμοποίησαν για να εξελιχθούν. Όταν η Kodak π.χ. άρχισε να χρησιμοποιεί τις κάρτες 'Shirleys'(1) για πρώτη φορά στη δεκαετία του 1950, οι απεικονιζόμενες ήταν καταλυτικά λευκές, με αποτέλεσμα οι σκούρες αποχρώσεις του δέρματος, να είναι μάλλον ακατόρθωτο να συλληφθούν πιστά από ένα φιλμ Kodak. (Παρ'όλα αυτά μέχρι τη δεκαετία του 1990, η Kodak άρχισε να χρησιμοποιεί πολυφυλετικές 'Shirleys'.)
 |
| η πρώτη Shirley, από το Kodak Color Handbook 1950 |
 |
| μια μεταγενέστερη Shirley |
Με μία εντυπωσιακή χρονική μετατόπιση, ένα time-lapse στα καθ'ημάς, διατρέχουμε τις δεκαετίες, όπου η τεχνολογία αλλάζει ραγδαία, αφήνοντας πίσω τις παρωχημένες πλέον 'Shirleys', καταλήγοντας σ'ένα γαλήνιο καθιστικό, το οποίο ανήκει στη Λένα Φόρσεν (Lena Forsen). Ρίχνοντας μια ματιά γύρω, εντοπίζουμε μία επιγραφή στο επιτραπέζιο ρολόι που αναφέρει ότι είναι αφιερωμένο στην "Πρώτη Κυρία του Διαδικτύου". Δωρήθηκε σ' αυτήν πριν από δύο δεκαετίες -ίσως και παλαιότερα- από τον οργανισμό 'Society for Imaging Science and Technology', σε αναγνώριση του κεντρικού και εντελώς απρόσμενου ρόλου που διαδραμάτισε στη διαμόρφωση του ψηφιακού κόσμου, όπως τον γνωρίζουμε.
Ποιά είναι όμως η Λένα Φόρσεν και πώς εμπλέκεται στις ψηφιακές μας δραστηριότητες; Μεταξύ ορισμένων μηχανικών ηλεκτρονικών υπολογιστών, η Λένα είναι μυθική φιγούρα, ένα μονολεκτικό όμοιο με τον Woz (Steve Wozniak) ή τον Zuck (Mark Zuckerberg). Είτε γνωρίζετε το πρόσωπό της είτε όχι, έχετε χρησιμοποιήσει σίγουρα την τεχνολογία στη δημιουργία της οποίας συνέβαλε. Σχεδόν κάθε φωτογραφία που έχετε τραβήξει ποτέ, κάθε ιστότοπος που έχετε επισκεφτεί ποτέ, κάθε μνήμη που έχετε μοιραστεί, οφείλει κάποιο μικρό χρέος στη Λένα.
Η διαδρομή της εικόνας της Λένα ξεκίνησε από τις σελίδες του Playboy. Το 1972, στην ηλικία των 21 ετών, εμφανίστηκε σαν η Μις Νοέμβριος, φορώντας μόνο καπέλο, μπότες, κάλτσες και ροζ μποά.
 |
| Lena -Playboy 1972 |
Περίπου έξι μήνες αργότερα, ένα αντίγραφο του τεύχους εμφανίστηκε στο Ινστιτούτο Signal and Image Processing του Πανεπιστημίου της Νότιας Καλιφόρνιας (SIPI), όπου ο Alexander Sawchuk και η ομάδα του έψαχναν για μια νέα φωτογραφία μέσω της οποίας θα δοκίμαζαν τον τελευταίο τους αλγόριθμο συμπίεσης - αυτόν που θα καθιστούσε εύχρηστα τα δυσμεταχείριστα, λόγω όγκου, αρχεία εικόνας. Η γυαλιστερή φωτογραφία 'σαλόνι' της Lena, με το περίπλοκο μείγμα χρωμάτων και υφών, αποτελούσε την τέλεια υποψηφιότητα. Μειώνοντας κατά ένα τρίτο το ανάπτυγμα, την επεξεργάστηκαν μέσω ενός σαρωτή Muirhead και έσωσαν την προκύπτουσα σάρωση 512 γραμμών σ'έναν μικροϋπολογιστή(!) Hewlett-Packard 2100. (2)
 |
| σαρωτής Muirhead |
 |
| ο Hewlett Packard 2100 (αν και σήμερα δεν μπορείς να τον πεις μίνι υπολογιστή) |
Σύντομα, η εικόνα του νεαρού μοντέλου που κοιτούσε φιλάρεσκα πάνω από τον γυμνό της ώμο, αποδείχθηκε η κατάλληλη εικόνα δοκιμής και τα επιστημονικά αποτελέσματα που έλαβαν οι μηχανικοί αποτέλεσαν τη βάση των προτύπων JPEG και MPEG που χρηματοδοτήθηκαν από το Πεντάγωνο στο πλαίσιο του έργου ARPANET (η πρώτη μορφή του Internet).. Σύμφωνα με τον James Hutchinson, συντάκτη του Πανεπιστημίου του Ιλινόις, η Λένα ήταν για τους μηχανικούς "κάτι σαν αυτό που ήταν η Rita Hayworth για τους Αμερικανούς στρατιώτες κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου".
Αυτή λοιπόν η καθολική επιρροή και διάδοση έδωσε το δικαίωμα της χρήσης ενός προσωνυμίου που ταιριάζει σε ένα αναγεννησιακό πορτραίτο: «Η Λένα». Μάλιστα στην ταινία Sleeper του 1973, όταν ο πρωταγωνιστής ξυπνάει το έτος 2173, καλείται να αναγνωρίσει εικόνες από το παρελθόν, συμπεριλαμβανομένων των φωτογραφιών του Στάλιν, ντε Γκωλ, και της Λένα. Αυτές τις ημέρες, αν και η εικόνα της εμφανίζεται κυρίως σε ιστορικές αναφορές για την ψηφιακή εποχή και σε φόρουμ προγραμματιστών, αναγνωρίζεται παγκοσμίως ως ένα ανεξίτηλο κομμάτι της ιστορίας Διαδικτύου. (Κ. Λ.)
1- Η αυθεντική Shirley
Μία φωτογραφία της εργαζόμενης στην Kodak Shirley Page,
ήταν η πρώτη που καθόρισε τα πρότυπα για τους τόνους του δέρματος
κατά την επεξεργασία των φιλμ.
(Αν και η Shirley Page -κάποια στιγμή- έφυγε από την Kodak
και νέα μοντέλα προσλήφθηκαν, συνέχισαν να καλούν τις κάρτες "The Shirley.")
Όταν ένα εργαστήριο παρήγγελνε έναν εκτυπωτή Kodak,
η εταιρεία έστελνε μαζί και κάρτες Shirley ως οδηγό.
Οι τεχνικοί έπρεπε να προσαρμόσουν τις ρυθμίσεις χρώματος ώστε να
ταιριάζουν με τον τόνο του δέρματος του μοντέλου.
Η ομοιότητα με τον τόνο του δέρματος της "Shirley" θεωρείτο η "φυσιολογική" ισορροπία χρωμάτων,
μια ρύθμιση που εφαρμόζονταν σε όλα τα φιλμ, ανεξάρτητα από το χρώμα του δέρματος.
2- αφαιρέθηκε μέρος της εικόνας, ώστε το χαρτί να ταιριάζει στο τύμπανο ενός σαρωτή Muirhead,
το οποίο είχαν τροποποιήσει με μετατροπείς αναλογικού σε ψηφιακό
για το κόκκινο, πράσινο και μπλε, μαζί με έναν υπολογιστή Hewlett Packard 2100.
Στόχευαν στο να παράγουν μια εικόνα 512 × 512 χρησιμοποιώντας τον σαρωτή,
ο οποίος είχε ανάλυση 100 γραμμών ανά ίντσα, έτσι λοιπόν σαρώθηκαν μόνο 5,12 ίντσες της εικόνας,
περικόπτοντας την φωτογραφίας στους ώμους, αφήνοντας εκτός τις επίμαχες γυμνές περιοχές.
η στάνταρ μορφή ψηφιακής επεξεργασίας και συμπίεσης εικόνων.
Άλλοι ερευνητές τελικά εξέτασαν τους δικούς τους αλγορίθμους
έναντι σ'αυτούς της SIPI χρησιμοποιώντας τη φωτογραφία της Lena.
Αυτό οδήγησε στη μαζική διανομή της εικόνας από τη SIPI σε άλλες ομάδες κατά τη διάρκεια των ετών - γεγονός που οδήγησε σε μια άτυπη διαφωνία ιδιοκτησίας, αλλά στη συνέχεια υπήρξε μια ανεπίσημη συμφωνία με το Playboy στις αρχές της δεκαετίας του 1990 -
καθιστώντας τη φωτογραφία ένα σύμβολο ανάμεσα στην κοινότητα επεξεργασίας εικόνων.
επιμέλεια-κείμενο: Κάππα Λάμδα
© periopton
Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας
η καθ΄οιονδήποτε τρόπο χρήση/αναπαραγωγή/ιδιοποίηση
του παρόντος άρθρου (ολόκληρου ή αποσπασμάτων)
