8' διάβασμα
Θραύσματα μνήμης για το Παρίσι από έναν μπητ ποιητή 101 ετών -σχεδόν, ο οποίος πέρα από το λογοτεχνικό του έργο, δημιούργησε το βιβλιοπωλείο-εκδοτικό οίκο 'Τα φώτα της πόλης' (City Lights), από τον οποίον -εκτός των άλλων- κυκλοφόρησε όλη η ποιητική παραγωγή της μπητ γενιάς.
 |
| Ο Λώρενς Φερλινγκέτι (αριστερά) στην αυλή του μαζί με τον Αλλεν Γκίσνμπεργκ, Σαν Φρανσίσκο, 1963 |
Τα ποιήματά του Φερλινγκέτι, «αφηγούνται μικρές ιστορίες και πλάθουν δυνατές εικόνες».
Οδηγώντας, χωρίς δίπλωμα, ένα χαρτονένιο αυτοκίνητο
στο γύρισμα του αιώνα
ο πατέρας μου έπεσε πάνω στη μητέρα μου
σε μια διασκεδαστική βόλτα
με τα συγκρουόμενα στο Κόνι Άιλαντ (μτφρ.Κ. Λ.)απόσπασμα από το ποίημα 'A Far Rockaway of the Heart'
- Η γαλλική ήταν η πρώτη μου γλώσσα. Ζούσα στη Γαλλία όταν ήμουν πολύ μικρός με συγγενή της μητέρας μου, γιατί ήταν άρρωστη και δεν μπορούσε να με φροντίσει.
Ζούσαμε σε μια πόλη κοντά στο Στρασβούργο , την ίδια πόλη από την οποία καταγόταν ο λοχαγός Ντρέιφους.
- Επανήλθα στο Παρίσι σαν μεταπτυχιακός φοιτητής, στη Σορβόννη, από το '47 έως το '50. Ο Ζαν-Πωλ Σαρτρ και η Σιμόν ντε Μποβουάρ και οι άλλοι υπαρξιστές ήταν "καυτοί" τότε.
- Συνήθιζα να βλέπω την Μποβουάρ και τον Σαρτρ να κάθονται στη μπρασερί Λιπ (Lipp), από την άλλη πλευρά της λεωφόρου Σαιν Ζερμαίν, απέναντι από το καφέ ντε Φλορ (Café de Flores). Σύχναζαν στο δεύτερο όροφο, μέχρι που οι τουρίστες άρχισαν να φθάνουν και έπρεπε να το σκάσουν προς κάποιο άλλο μέρος της πόλης. Και εγώ είμαι ένας φοιτητής-δεν ήμουν έτοιμος να πάω επάνω και να προσπαθήσω να εμπλέξω τον κ. Σαρτρ σε μια λογοτεχνική συζήτηση. Mπορούσα να τον δω να κάνει σινιάλο στον σερβιτόρο, και μετά έφευγα και εγώ.
- Αν επηρέασε την ποίησή μου το γεγονός ότι ήταν πρώτη μου γλώσσα η Γαλλική και μετά η Αγγλική; Οχι πολύ. Θέλω να πω, συγκεκριμένοι ποιητές -για παράδειγμα, ο Απολλιναίρ- σίγουρα επηρέασαν την ποίησή μου. Το αγαπημένο μου από τα ποιήματά του είναι το "Η Γέφυρα του Μιραμπώ" (Mirabeau Bridge).
σημείωμα του Φερλινγκέτι από το 1981: «Η σύγχρονη ποίηση είναι πεζή γιατί έχει έναν ήχο πνιγμένο, όπως κι ο κάθε άντρας ή γυναίκα της πόλης που η ορμή της ζωής τους βυθίζεται και πνίγεται μέσα στην αστική ζωή.
Η σύγχρονη ποίηση είναι πεζή γιατί δεν έχει duende, το σκοτεινό πνεύμα της γης και του αίματος, καμιά ψυχή σκοτεινού τραγουδιού, κανένα μουσικό πάθος».
- Ξεκίνησα να γράφω ποίηση όταν βρέθηκα στο Παρίσι. τα ποιήματά μου είχαν επιρροές, σε μεγάλο βαθμό, από τον Τ.Σ. Έλιοτ και Εζρα Πάουντ. Δεν δημοσίευσα τίποτα, και είναι εξίσου καλό - δεν υπήρχε τίποτα δημοσιεύσιμο. Νομίζω ότι υπάρχουν όλα σε μερικά μπλε σημειωματάρια, στη βιβλιοθήκη Μπάνκροφτ στο Μπέρκλεϊ.
[ΣτΜ: Ο ίδιος δεν θέλει να τόν εντάσσουν στο κίνημα των Μπητ ως ποιητή και σε κατά καιρούς δηλώσεις του αναφέρει ότι η ποίησή του κινείται στην γραμμή του Τ.Σ Έλιοτ. Γράφει ποιήματα «που θα είναι κατανοητά από όλους και όχι από μια δράκα διανοουμένων».]
 |
| χειρόγραφη σελίδα από το “Junkman’s Obbligato.” |
- Μεταφράζοντας ποίηση έπαιξε καθοριστικό ρόλο στο να γινω ποιητής. Μετέφραζα τον Ζακ Πρεβέρ ο οποίος ήταν πολύ εύκολο να μεταφραστεί. Έγραφε σε πολύ απλή γλώσσα. Μετα από πολλά χρόνια δημοσίευσα μια μετάφραση των "Paroles" του ως βιβλίο για Τα φώτα της πόλης. Έτσι ο οίκος Τα φώτα της πόλης κατέληξε να είναι ο μόνος εκδότης του στην Αμερική για πολλά χρόνια.
Δεν τον συνάντησα ποτέ. Ποτέ. Πολύ αργότερα, πήρα μια καρτ-ποστάλ —πιθανώς μια καρτ-ποστάλ υπό την επήρεια αλκοόλ — από κάπου στη Ριβιέρα. Αλλά αυτό συνέβη αφότου η έκδοσή μας είχε ευρέως κυκλοφορήσει. Πρέπει να είχε πάρει αντίγραφο.
Αλλά τέλος πάντων, το Παρίσι μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν τόσο διαφορετικό από το Παρίσι του σήμερα. Ήταν ακόμη σε κατάσταση σοκ από τη γερμανική κατοχή. Το 1947, θα βλέπατε μια σειρά ανθρώπων με τα μικρά δοχεία τους να περιμένουν να πάρουν το δικό τους μερίδιο γάλακτος. Μόλις το '50 το Παρίσι συνήλθε. Ο Τζορτζ Γουίτμαν ξεκίνησε το (βιβλιοπωλείο) Σαίξπηρ εντ Κόμπανι —αρχικά ονομαζόταν Λε Μιστράλ— στο ίδιο μέρος που είναι σήμερα το Σαίξπηρ εντ Κόμπανι, στην Αριστερή όχθη απέναντι από την Νοτρ Νταμ. Ο Τζορτζ Γουίτμαν ήταν πιθανότατα το πιο εκκεντρικό άτομο που έχω γνωρίσει ποτέ στη ζωή μου.
Τον γνώρισα μέσω της αδελφής του που βρισκόταν στο τμήμα της φιλοσοφίας του Κολούμπια. Εγώ βρισκόμουν στο ίδιο πανεπιστήμιο κάνοντας το μεταπτυχιακό μου, και όταν αποφάσισα να πάω στο Παρίσι μου έδωσε τη διεύθυνσή του. Ζούσε σε ξενοδοχείο τρίτης ή τέταρτης κατηγορίας στο Boul'Mich που ονομάζεται Hôtel de Suez. Ήταν ένα αχούρι. Ο Τζορτζ βρισκόταν σε ένα δωμάτιο περίπου 15 τετραγωνικών μέτρων, με βιβλία στοιβαγμένα μέχρι το ταβάνι σε τρεις πλευρές και καθόταν σε μια σπασμένη καρέκλα μαγειρεύοντας το μεσημεριανό του σε ένα καμινέτο πετρελαίου. Αυτό θα ήταν τελειώνοντας το 1947. Νομίζω ότι ξεκίνησε το Λε Μιστράλ μερικά χρόνια αργότερα. Στη συνέχεια στην ίδια θέση, το 1964, συνειδητοποίησε ότι η Σύλβια Μπιτς, που είχε το Σαίξπηρ εντ Κόμπανι, δεν ήταν πλέον εν ζωή, έτσι πήγε και αγόρασε μία μπρούτζινη πλακέτα και ονόμασε το βιβλιοπωλείο Σαίξπηρ εντ Κόμπανι. Δεν είχε καμία σχέση με την Σύλβια Μπιτς, αν και έχει μια κόρη την οποία ονόμασε Σύλβια, η οποία διευθύνει τώρα το βιβλιοπωλείο. (μτφρ. Κ. Λ.)
 |
| Αντριέν Μονιέ (αριστερά), Σύλβια Μπιτς (δεξιά) και Έρνεστ Χέμινγουεϊ έξω από το Shakespeare and Company το 1923 |
*Ο Λόρενς Φερλινγκέτι είναι αμερικανός ποιητής
και ένα από τα ιδρυτικά και εξέχοντα μέλη των Μπητ.
Γεννήθηκε στις 24 Μαρτίου 1919 στη Νέα Υόρκη αλλά λόγω
οικογενειακών προβλημάτων (θάνατος πατέρα, μητέρα με ψυχικό νόσημα),
ανέλαβε να τόν μεγαλώσει μια συγγενής του
με την οποία έζησε τα παιδικά του χρόνια στην Γαλλία.
Αργότερα εγκαταστάθηκαν στο Λονγκ Άιλαντ τής Νέας Υόρκης,
σπούδασε αγγλική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας
και πήρε μάστερ από το Πανεπιστήμιο Κολούμπια της Νέας Υόρκης.
Συνέχισε τις σπουδές του στην Γαλλία και το 1951 έλαβε το διδακτορικό του
στη συγκριτική λογοτεχνία από το Πανεπιστήμιο της Σορβόνης.
Με την επιστροφή του στις ΗΠΑ, άνοιξε ένα βιβλιοπωλείο στο Σαν Φρανσίσκο,
με την επωνυμία «City Lights» (Το όνομα του βιβλιοπωλείου πάρθηκε
από τον τίτλο της ταινίας του Τσάρλι Τσάπλιν «Τα φώτα της πόλης», 1931),
το οποίο ήταν ένα από τα πρώτα στέκια των Μπητ και αντιπροσώπευε
το πνεύμα της αντι-κουλτούρας'(counter culture).
η συνέντευξη παραχωρήθηκε
στο Paris Review
(all rights reserved)
Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας
η καθ΄οιονδήποτε τρόπο χρήση/αναπαραγωγή/ιδιοποίηση του παρόντος
(ολόκληρου ή αποσπασμάτων)
έρευνα-επιμέλεια-μετάφραση: Κάππα Λάμδα
© periopton.com
