5' διάβασμα
Παρίσι, 1955. Στη νυχτερινή ομίχλη, δύο άνδρες διασχίζουν την πόλη με μοτοσικλέτα: οδηγεί ο Αντρέ Λούποφ, και πίσω από το φίλο του, βρίσκεται ο Νικολά Γιαντσέφσκι, με τη Ρόλεϊφλεξ περασμένη στον ώμο του. Ψάχνουν μια κατάλληλη τοποθεσία να τη φωτογραφίσουν, για το εξώφυλλο του νέου μυθιστορήματος του Σιμενόν. Σταμάτησαν στην άκρη του καναλιού de l'Ourcq όπου ο Γιαντσέφσκι αποτύπωσε την έρημη -εκείνη την ώρα- πόλη αποδίδοντας την ατμόσφαιρα του βιβλίου.
Από τo αποτελέσμα, αποδεικνύεται πως ο Γιαντσέφσκι είχε κατανοήσει την έννοια της ικανότητας της φωτογραφίας να παρουσιάζει αφηγηματικές εικόνες και ανέπτυξε την φωτογραφική μυθιστορία.
Οι φωτογραφίες του, που διατηρούν μεν την αυτοδυναμία τους αλλά αποτελούν ταυτόχρονα και μέρος από κάτι μεγαλύτερο, μια ενότητα, αφηγούνται οπτικές ιστορίες. Στα χαρακτηριστικά του πολύ ξεχωριστού ύφους του συγκαταλέγονται η χρήση ιδιόμορφων τοποθεσιών σαν σκηνικό, οι εξαιρετικά πρωτότυπες γωνίες λήψης με τον κινηματογραφικό φωτισμό να δημιουργεί οπτικές εντάσεις, διαποτίζοντάς τις με έναν υπαινιγμό μυστηρίου και η... νύχτα. Η νύχτα, που οι συνηθισμένοι άνθρωποι είναι στα κρεβάτια τους και κυκλοφορούν μόνον βάναυσοι τύποι, μοιραίες γυναίκες και σκληροί μπάτσοι. Βλέποντας τις εικόνες του περιμένεις να ακούσεις τη χαρακτηριστική εκφορά λόγου που χρησιμοποιούσε το σινάφι εκείνες τις δεκαετίες (έστω και στα... Γαλλικά∙ εντάξει, κανείς δεν είναι τέλειος). Η έλλειψη χρώματος φαίνεται να αφαιρεί μέρος της πραγματικότητας και συμβάλλει έτσι στη βελτίωση της αφήγησης, ειδικά συναισθηματικά. Το συναίσθημα μαζί με το συναρπαστικό και το μυστηριώδες, αποτελούν τα συστατικά για να παραχθεί μια επιτυχημένη νουάρ αφήγηση.
 |
| © Nicolas N. Yantchevsky, BnF, Estampes et photographie |
 |
| © Nicolas N. Yantchevsky, BnF, Estampes et photographie |
 |
| © Nicolas N. Yantchevsky, BnF, Estampes et photographie |
 |
| © Nicolas N. Yantchevsky, BnF, Estampes et photographie |
 |
| © Nicolas N. Yantchevsky, BnF, Estampes et photographie |
 |
| © Nicolas N. Yantchevsky, BnF, Estampes et photographie |
 |
| © Nicolas N. Yantchevsky, BnF, Estampes et photographie |
 |
| © Nicolas N. Yantchevsky, BnF, Estampes et photographie |
 |
| © Nicolas N. Yantchevsky, BnF, Estampes et photographie |
 |
| © Nicolas N. Yantchevsky, BnF, Estampes et photographie |
 |
| © Nicolas N. Yantchevsky, BnF, Estampes et photographie |
 |
| © Nicolas N. Yantchevsky, BnF, Estampes et photographie |
 |
| © Nicolas N. Yantchevsky, BnF, Estampes et photographie |
Χαρακτηρισμένος σαν ο διάδοχος του Μπρασάι για τις φωτογραφίες του από το νυχτερινό Παρίσι της δεκαετίας 1950, ο Νικολά Νικολάϊεβιτς Γιαντσέφσκι (1924-1972) συνεργάστηκε με τον Σιμένον και τον Κοκτώ. Ο Βέλγος συγγραφέας εμπιστεύθηκε εξ'αρχής αυτόν τον νεαρό φωτογράφο ο οποίος συμμεριζόταν την άποψή του για έντονες σκηνές, βαριές ατμόσφαιρες και στυλιζαρισμένο ρεαλισμό.
Χωρίς τίτλο
σύνθεση από τον φωτογράφο, με ένα παράθεμα
από τον Simenon: "ποτέ δεν περπάτησε τόσο
πολύ στη ζωή της, με πόνο καρδιάς, στον ήλιο,
μπροστά από τις βεράντες, σε ήσυχους δρόμους
όπως οι επαρχιακοί δρόμοι, όπου βύθισε το βλέμμα της
στα παράθυρα, στις σκοτεινές κόχες των σπιτιών."
(© Nicolas N. Yantchevsky,
BnF, Estampes et photographie)
Το έργο του αποτυπώνει απόψεις του Παρισιού, με τη μορφή σκηνοθετημένης φωτογραφίας, παρουσιάζoντας ένα οπτικό αποτέλεσμα το οποίο είναι εφευρετικό, εύληπτο, εύστοχο, μεταδίδει αμέσως το μήνυμα, δεν χρειάζεται επεξηγήσεις, και προπάντων δεν κάνει τον θεατή να αισθάνεται μειονεκτικά πως αυτό που βλέπει αφορά λίγους. Αυτές οι ξεχωριστές ιδιότητες είναι ο λόγος που το έργο του έχει οπαδούς σε όλο τον κόσμο και στα δυο άκρα του πολιτιστικού φάσματος, από περιστασιακούς θεατές έως γνώστες της φωτογραφικής τέχνης.
Παρ'όλα αυτά όμως και παρά την υποστήριξή των προαναφερθέντων γνωστών συγγραφέων, το έργο του παρέμεινε γνωστό σε έναν μικρό κύκλο ανθρώπων. Η δωρεά που έκανε η κόρη του στο BnF (Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας)-περισσότερα από 300 εκτυπώσεις και αρχεία-επέτρεψε τελικά σε αυτόν τον φωτογράφο να αναδυθεί από το ημίφως της νουάρ ατμόσφαιρας που χαρακτηρίζει το έργο του.
Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας
η καθ΄οιονδήποτε τρόπο χρήση/αναπαραγωγή/ιδιοποίηση του παρόντος
(ολόκληρου ή αποσπασμάτων)
έρευνα-κείμενο-επιμέλεια: Κάππα Λάμδα
© periopton.com
