5' διάβασμα
Πόσο διήρκεσε; Οκτώ χρόνια και ένα μήνα!
Τον Αύγουστο του 2012, η φοιτήτρια Καλών Τεχνών Ρεγγίνα Βάλκενμποργκ τοποθέτησε διάφορα κουτάκια από μηλίτη, τα οποία είχε μετατρέψει σε κάμερες μικρο-οπής (pinhole), εφοδιασμένα με φωτογραφικό χαρτί, στο θόλο τηλεσκοπίου στο Αστεροσκοπείο Μπέιφορντμπερι του Πανεπιστημίου του Χερτφορνσάιρ. Αν και ήλπιζε να αποκομίσει στιγμιότυπα με αυτές τις χαμηλής τεχνολογίας, ιδιοκατασκευασμένες φωτογραφικές μηχανές, φαίνεται πως τελικά ξέχασε το έργο.
Οκτώ χρόνια και ένα μήνα αργότερα, ο υπεύθυνος τεχνικός του Αστεροσκοπείου Ντέιβιντ Κάμπελ, βρήκε και αφαίρεσε τη χειροποίητη κάμερα από το τηλεσκόπιο κάνοντας, ευτυχώς, έναν έλεγχο πριν πετάξει το κουτί στα σκουπίδια. Ο Κάμπελ κατάφερε να ανακτήσει μια εικόνα, αποκαλύπτοντας μια φωτογραφία που φαίνεται να ανταγωνίζεται το ρεκόρ μεγάλης έκθεσης που είχε προηγουμένως δημιουργήσει ο καλλιτέχνης Μάικλ Γουέσλυ: τέσσερα χρόνια και οκτώ μήνες. Ετσι ανακάλυψε ποια μπορεί να είναι η φωτογραφία με τη μεγαλύτερη έκθεση που έχει ληφθεί ποτέ.
![]() |
Photograph by University of Hertfordshire |
Πριν καχύποπτα αναρωτηθούμε πώς ξεκινάς ένα έργο, καταναλώνεις ώρες σε μελέτη-κατασκευές-εγκατάσταση και το κυριότερο μπλέκεις σε γραφειοκρατικές ατραπούς, για να διαγράψεις κατόπιν από τη μνήμη σου το όλον συμβάν, ας διαβάσουμε τί έχει να πει και η ίδια. Η Βάλκενμποργκ, που είναι τώρα τεχνικός φωτογραφίας στο κολλέγιο Μπάρνετ και Σάουθγκέιτ και επισκέπτης λέκτορας στο πανεπιστήμιο, αρχικά υπέθεσε ότι όλες οι κάμερες είχαν καταστραφεί, καθώς η πλειονότητα των εικόνων που είχαν καταγραφεί ήταν μη αναγνώσιμες.
"Είχα δοκιμάσει αυτήν την τεχνική μερικές φορές προηγουμένως, αλλά οι φωτογραφίες συχνά καταστράφηκαν από την υγρασία και το φωτογραφικό χαρτί κυρτώθηκε. Δεν είχα σκοπό να καταγράψω μια έκθεση για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα και προς έκπληξή μου, είχε επιτύχει και διατηρηθεί. Θα μπορούσε να είναι μία από τις μεγαλύτερες, αν όχι η μεγαλύτερη, εκθέσεις που έχουν επιτευχθεί".
![]() |
η pinhole και το φωτογραφικό χαρτί φωτογραφία: Regina Valkenborgh |
Πράγματι, σύμφωνα με τις δηλώσεις, η φωτογραφία της Βάλκενμποργκ απεικονίζει 2.953 τόξα φωτός που διασχίζουν τον ουρανό, καταγράφοντας τον ήλιο να ανατέλλει και να δύει για σχεδόν μια δεκαετία. Οι υψηλότερες αψίδες αντιστοιχούν στο θερινό ηλιοστάσιο (η μεγαλύτερη ημέρα του έτους), ενώ οι χαμηλότερες σηματοδοτούν το χειμερινό ηλιοστάσιο (τη συντομότερη μέρα).
![]() |
φωτογραφία: Regina Valkenborgh |
![]() |
φωτογραφία: Regina Valkenborgh |
Χρησιμοποιώντας το λεγόμενο φαινόμενο σκοτεινού θαλάμου «camera obscura» - όπου το φως περνά μέσα από μια μικροσκοπική τρύπα και προβάλλει μια ανεστραμμένη εικόνα σε μια επιφάνεια - η φωτογράφιση μέσω μικρο-οπής θεωρείται η πρώτη διαμόρφωση των σύγχρονων φωτογραφικών αρχών.
Μια εικόνα από το 'σύντομη περιγραφή για το μάτι και τη φύση της όρασης' του Τζέιμς Εϊσκιου (1755) που καταδεικνύει την αρχή του σκοτεινού θαλάμου. Η εικόνα στο ταξίδι της από την εξωτερική πηγή, μέσα από τη μικρή τρύπα, έως την εσωτερική επιφάνεια, λόγω του φωτός που ταξιδεύει σε ευθεία γραμμή σε όλους τους χώρους, προβάλλεται πλήρως ανεστραμμένη. Η αρχή της φωτογραφικής μηχανής όπως αυτής της Βάλκενμποργκ είναι η ίδια - μόνο που εδώ ένα φωτογραφικό χαρτί αποτυπώνει την εικόνα.
Photograph by Wikimedia Commons
image courtesy of Wikimedia Commons
Οι εικόνες που αποτυπώνονται με την τεχνική μικρο-οπής (pinhole) κατά μιαν έννοια διατηρούν το χρόνο, εκμεταλλευόμενες τις εξαιρετικά αργές ταχύτητες κλείστρου για την καταγραφή στατικών θεμάτων με χρόνους έκθεσης που κυμαίνονται από λεπτά έως χρόνια. Τα κινούμενα αντικείμενα, όπως οι περαστικοί και τα αυτοκίνητα στις σκηνές των πόλεων, φαίνονται θολές, καθώς υπάρχει δυνατότητα εστίασης μόνο σε στατικά θέματα.
Βέβαια αν χρησιμοποιηθούν παραδοσιακές μέθοδοι καταγραφής με φωτοευαίσθητα υλικά προκύπτει το πρόβλημα των μεγάλων εκθέσεων η εξάρτηση από τη χημεία του φωτογραφικού μέσου, στην περίπτωση αυτή το χαρτί, διατηρώντας την ευαισθησία του σε αλλαγές στο φως πριν φτάσει στο σημείο κορεσμού. Αυτό είναι γνωστό ως σφάλμα αμοιβαιότητας και μπορεί να οδηγήσει σε χρωματικές αποκλίσεις, περιοχές με χαμένες λεπτομέρειες ή απλά καμία περαιτέρω καταγραφή στην εικόνα.
Ετσι, ενώ η οκταετής έκθεση παραμένει ονομαστικά, είναι πιθανόν κάποια στιγμή το χαρτί να σταμάτησε την καταγραφή λεπτομερειών.
Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας
η καθ΄οιονδήποτε τρόπο χρήση/αναπαραγωγή/ιδιοποίηση του παρόντος άρθρου
(ολόκληρου ή αποσπασμάτων)
επιμέλεια-προσαρμογή-μετάφραση: Κάππα Λάμδα
© periopton
με στοιχεία από nationalgeographic.uk