7' διάβασμα
*η έκφραση Kamoinge -προφέρεται 'καμάνγκ(ε)ι'- στη γλώσσα Kikuyu της Κένυας, σημαίνει: 'μια ομάδα ανθρώπων που δρουν μαζί'.
 |
| Roy DeCarava, “Graduation”(1949) © Estate of Roy DeCarava |
Το 1963, οι Μαύροι φωτογράφοι Ρόι ΝτεΚαράβα, Λούις Ντρέιπερ, Τζέιμς Μανάς Τζ., Άλμπερτ Ρ. Φέναρ, και Χέρμπερτ Ράνταλ, σχημάτισαν την κολεκτίβα Kamoinge, στη Νέα Υόρκη. Σκοπός της ήταν η αντιμετώπιση των αξιολύπητων, υποτιμητικών ή άλλων στερεότυπων απεικονίσεων της ζωής των Μαύρων, που προβάλλονταν από την επικρατούσα φωτοδημοσιογραφία. Τα πρώτα χρόνια, σε μια περίοδο δραματικών κοινωνικών αναταραχών, τα μέλη συναντούνταν τακτικά για να δείχνουν και να συζητούν μεταξύ τους τη δουλειά τους, καθώς και για να μοιράζονται τις κρίσιμες απόψεις τους, την τεχνική και επαγγελματική εμπειρία τους, και τη φιλία.
 |
| Calvin Wilson, New York, 1965. © The Museum of Modern Art |
 |
| Adger Cowans, Footsteps, 1958 © Adger Cowans |
 |
| Anthony Barboza, Self-Portrait, NYC, 1970-79 © Anthony Barboza |
 |
| Herb Robinson, Brother & Sister, 1973. © Herb Robinson |
 |
| Herbert Randall, Untitled (New Jersey), c. 1960s. © Herbert Randall |
 |
| Albert R. Fennar, Straight Street, 1965. © Miya Fennar and The Albert R. Fennar Archive |
Καλό είναι εδώ να θυμηθούμε τον συνιδρυτή και πρώτο διαχειριστή της κολεκτίβας, τον Ρόι ΝτεΚαράβα, έναν από τους σημαντικότερους φωτογράφους της Μαύρης Αμερικής εκείνη την εποχή. Αν και το έργο του αξίζει μιας εκτενέστερης αναφοράς, για λόγους οικονομίας χώρου ας αρκεστούμε στα σημαντικότερα. Ο Ρόι ΝτεΚαράβα είχε κερδίσει μια υποτροφία Γκούγκενχαϊμ το 1952, συνεργάστηκε με τον ποιητή Λάγκστον Χιουζ στο αναγνωρισμένο και δημοφιλές βιβλίο 'The Sweet Flypaper of Life' το 1955 και συμπεριλήφθηκε στην έκθεση ορόσημο του MoMA το 1955 'The Family of Man'. Αλλά ταυτόχρονα, δεν φοβόταν να αντιταχθεί σε ό,τι θεωρούσε ρατσισμό στον κόσμο της τέχνης. Το 1971, ο ΝτεΚαράβα ήταν ένας από τους δεκαπέντε καλλιτέχνες που μποϊκοτάρισαν την έκθεση Whitney Contemporary Black Artists στην Αμερική, μια σημαντική εθνική διερευνητική έκθεση που σχεδιάστηκε να ανταποκριθεί στις διαμαρτυρίες ενάντια στις προκαταλήψεις του μουσείου και να αναδείξει τα υποδειγματικά επιτεύγματα των Μαύρων καλλιτεχνών. Αργότερα είπε στους Νιου Γιορκ Τάιμς, «Ένα από τα πράγματα που με επηρέασε ήταν πως ένιωσα ότι οι μαύροι δεν απεικονίζονται με σοβαρό και καλλιτεχνικό τρόπο».
 |
| Roy DeCarava, subway stairs two men-New York,1954 © estate of Roy DeCarava |
Ο ΝτεΚαράβα ήταν μια γενιά μεγαλύτερος από τους περισσότερους φωτογράφους-μέλη του Kamoinge, και ηγήθηκε της ομάδας μόνο για λίγο, αλλά έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της αισθητικής και των πολιτικών ιδανικών της συλλογικότητας. Όπως καταδεικνύουν οι φωτογραφίες του, ήταν απαράμιλλος στην ικανότητά του να αναπαράγει στις εκτυπώσεις του το ημίφως, σχεδόν χωρίς την παρουσία μαύρου, χρησιμοποιώντας καινοτόμες τεχνικές εκτύπωσης και όπου κατά δήλωσή του:
«Το κύριο μέλημά μου είναι πάντα πώς να χρησιμοποιώ το φως, πώς να τυπώνω τα σημεία που με ενδιαφέρουν, αυξομειώνοντας τους τόνους του γκρι. Η έμφασή δεν είναι ποτέ στους μαύρους τόνους. Σε πολλές από τις φωτογραφίες μου που φαίνονται μαύρες «περιοχές» δεν είναι παρά ένα βαθύ γκρι. Χρησιμοποιώ το μαύρο μόνο όταν, σαν χρώμα, ανήκει σε κάποιο αντικείμενο. Αλλά ο χώρος δεν είναι ποτέ μαύρος, εκτός κι αν είναι σκοτάδι. Όμως, και εκεί υπάρχει μια νύξη φωτός, οπότε το σκοτάδι αποβαίνει πάντα βαθύ γκρι».
Φωτισμένες από δευτερεύουσες πηγές φωτός ή περιέχουσες πεδία αντίθετης σχετικής φωτεινότητας, οι φωτογραφίες του είναι ταυτόχρονα δελεαστικές, μυστηριώδεις και προκλητικές. Από κοντά, αποκαλύπτουν πολυεπίπεδες έννοιες που είναι ποικιλοτρόπως ψυχολογικές, κοινωνικές, πολιτιστικές, ακόμη και δομικές.
 |
| Roy DeCarava, couple walking under elevated, 1967 © estate of Roy DeCarava |
 |
| Roy DeCarava, Dancers, New York, 1956 © Crocker Art Museum |
 |
| Roy DeCarava, Haynes, Jones and Benjamin, Ellenville, New York 1956 © estate of Roy DeCarava |
 |
| Roy DeCarava, Man with Portfolio 1959 © estate of Roy DeCarava |
 |
| Roy DeCarava, Sun and Shade, 1952 © estate of Roy DeCarava |
Ο πλούτος και η ποικιλομορφία των σκοτεινών τόνων διαμορφώνουν το βαθύ περιεχόμενο της τέχνης του ΝτεΚαράβα· εναλλάσσονται συνεχώς μεταξύ οπτικού γεγονότος και μιας αλληγορίας για κάθε είδους διαφορά, εφιστώντας την προσοχή στις πιο δυσοίωνες στιγμές της καθημερινότητας των Αφροαμερικανών στο δρόμο. Ο ΝτεΚαράβα επηρέασε άμεσα τη λεπτή φωτογραφική προσέγγιση του Λούις Ντρέιπερ - όπως και ο Γ. Γιουτζίν Σμιθ, για τον οποίο ο Ντρέιπερ δούλεψε ως βοηθός.
 |
| Roy DeCarava, shade cord and window, 1961 © estate of Roy DeCarava |
Η κολεκτίβα παρήγαγε συναρπαστικές εικόνες και παρείχε ένα σύστημα υποστήριξης -συναδελφικότητα, κριτική, και μια, αν και μικρή, εκλεπτυσμένη ομάδα συλλεκτών- ως εναλλακτική λύση στη θεσμική εύνοια που απολάμβαναν οι λευκοί ομόλογοί τους. Οι φωτογραφίες ωστόσο είχαν τόσο πυκνή εννοιολογική δόμηση και αισθητική πληρότητα, ώστε ξέφυγαν από το πλαίσιο της μαύρης κοινότητας και προκάλεσαν ισχυρό αντίκτυπο, τόσο καλλιτεχνικό όσο και ηθικό, παγκόσμια.
 |
| Adger Cowans, Little Flower Baptist Church, 1962 © Adger Cowans |
 |
| Beuford Smith, Woman in Doorway, Harlem, 1965. © Beuford Smith |
 |
| Herbert Randall, Untitled (Bed-Stuy, New York), 1960s. © Herbert Randall |
 |
| Herb Robinson, Mahalia Jackson, 1969 © Herb Robinson |
 |
| James Mannas Jr., Recess, Bishops All Girls High School, Georgetown, Guyana, 1973. © Jimmie Mannas |
 |
| Ming Smith. Sun Ra space II, New York, NY, 1978 © Ming Smith |
 |
| Louis H. Draper, (Cinema Poster), Dakar Senegal, West Africa, 1978 © Courtesy of the Louis H. Draper Preservation Trust and Bruce Silverstein Gallery, New York |
 |
| Ray Francis, Untitled (woman at table), 1960s–70s Collection of Shawn Walker |
 |
| Shawn Walker, Man with Bubble, Central Park c. 1960-1979 © Shawn Walker |
 | |
| Shawn Walker, Tiffany’s Window on 57th Street, NYC, c. 1968-1972. © Shawn Walker |
Όπως είναι φυσικό ένα από τα κυρίαρχα θέματα που πραγματεύονται οι εικόνες είναι αυτό του αγώνα για τα πολιτικά δικαιώματα. Η θρησκεία και η μουσική είχαν επίσης έντονη εκπροσώπηση∙ δεν θα μπορούσαν να απουσιάζουν βέβαια στοιχεία που είναι συνυφασμένα με τη ζωή τους. Αλλά και τα οικεία συμβάντα, οι καθημερινές καταστάσεις και οι αφηρημένες συνθέσεις αποτυπώθηκαν σε έκταση και καθόλου δεν στερούνται εκφραστικής δύναμης. Μάλιστα σε πολλές από αυτές διακρίνουμε να διαχέονται απαλά οι κρυφές προσδοκίες που υπήρχαν για την αυτοεκπροσώπηση των Μαύρων. (Κ. Λ.)
Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας
η καθ΄οιονδήποτε τρόπο αναδημοσίευση/χρήση/ιδιοποίηση
του παρόντος άρθρου, (ολόκληρου ή αποσπασμάτων)
κείμενο-επιμέλεια: Κάππα Λάμδα
© periopton
με πληροφορίες από MoMA
