7' διάβασμα
Πολλοί γνωρίζουμε την Τζόρτζια Ο'Κιφ - την «μητέρα του αμερικανικού μοντερνισμού»- ως μια κορυφαία ζωγράφο του 20ου αιώνα, γνωστή από τους αριστοτεχνικούς πίνακές της με λουλούδια σε φυσικό μέγεθος, ουρανοξύστες της Νέας Υόρκης και τοπία της ερήμου εμπνευσμένα από το σπίτι της στο Νέο Μεξικό.
 |
| Patio VIII, 1950, oil on canvas © Georgia O’Keeffe Museum |
Αλλά η φωτογραφία είναι μια σημαντική πτυχή της καλλιτεχνικής καριέρας της Τζόρτζια Ο'Κιφ που δεν είναι τόσο γνωστή. Πράγματι, η Ο'Κιφ ενδιαφερόταν, ή τουλάχιστον ενδιαφέρθηκε έντονα στην ώριμη ηλικία της, για τη φωτογραφία ως μια "μέθοδο δοκιμής της σύνθεσης". Αυτό είναι επίσης γνωστό ως "αναδιατύπωση" όπως έκανε συχνά η Ο'Κίφ στους πίνακές της,"ως μια σειρά από πιθανά σχήματα και μορφές".
 |
| η Τζόρτζια Ο'Κιφ με κάμερα, 1959, printed later. Inkjet print. Todd Webb (1905-2000), © Todd Webb Archive |
Τί σημαίνει αυτό; Ότι τράβαγε διαδοχικές φωτογραφίες και απλά άλλαζε κάτι ελαφρά με κάθε λήψη. Δεν έπαιρνε μια φωτογραφία από μια πόρτα και ξαφνικά έστρεφε την μηχανή της σε ένα δέντρο. Φωτογράφιζε την πόρτα αποκλειστικά. Έκανε δύο βήματα προς τα αριστερά. Σήκωνε την μηχανή της και την φωτογράφιζε ξανά. Έκανε δύο βήματα πίσω. Την φωτογράφιζε άλλη μια φορά. Απλά αναδιέτασσε την οργάνωση των σχημάτων μέσα στο κάδρο.
Υπάρχουν δύο φωτογραφίες - μια οριζόντια, μια κατακόρυφη - του τοίχου έξω από το στούντιο της. Είναι χειμώνας. Μπορείτε να δείτε το χιόνι στο έδαφος και αυτή την όμορφη γραμμή από φωτεινό λευκό χιόνι στην κορυφή του τοίχου. Και υπάρχει μια ξύλινη σκάλα ακουμπισμένη στον τοίχο έξω από την πόρτα του στούντιο της και η σκιά της δείχνει ακριβώς αυτό το σωρό από κόκκαλα που κάθεται έξω από το στούντιο της.
 |
| σκάλα ακουμπισμένη στον τοίχο με χιόνι © Georgia O’Keeffe Museum |
 |
| σκάλα ακουμπισμένη στον τοίχο με χιόνι © Georgia O’Keeffe Museum |
Αυτές οι εικόνες μας δίνουν την ευκαιρία να δούμε μέσα από τα μάτια της και να διαπιστώσουμε τον εμφατικό χαρακτήρα της, όπως και η αντίστοιχη με τον τίτλο 'Salita Door, Patio'… Η Ο'Κιφ απαθανάτισε αυτή τη σκηνή με την αυλή και την πόρτα στο σπίτι της πάρα πολλές φορές τόσο ζωγραφικά όσο και σε σχέδια. Λίγα χρόνια αργότερα, πήρε την κάμερα και συνέχισε, αποτυπώνοντάς την από κάθε γωνία και με κάθε πιθανή σκιά. Είναι προφανές, πως ένιωθε ότι δεν είχε ολοκληρώσει∙ χρησιμοποιεί απλώς ένα νέο εργαλείο για να ερευνήσει.
 |
| πόρτα προς το καθιστικό και το αίθριο © Georgia O’Keeffe Museum |
Αν και εξοικειωμένη από νωρίς με τη φωτογραφία η Ο’Κιφ, καθώς την είχε εισαγάγει σε αυτή τη μορφή τέχνης ο σύζυγός της, ο εμβληματικός φωτογράφος Άλφρεντ Στίγκλιτζ, πέρασε ένα μεγάλο διάστημα φωτογραφικής απραξίας και άρχισε να ξαναφωτογραφίζει περί τα μέσα της δεκαετίας του '50 σε ηλικία 68 ετών -περίπου. Αφορμή για αυτή την επανεκκίνηση στάθηκαν οι επισκέψεις -για πολλά καλοκαίρια στη σειρά- του καλού φίλου της και φωτογράφου Τοντ Γουέμπ. Ο Γουέμπ στην αλληλογραφία που ανταλάσσει με τη γυναίκα του Λουσίλ, αναφέρει: "Διδάσκω στη Τζόρτζια να φωτογραφίζει. Έχει κάποια αίσθηση. Νομίζω ότι θα τα πάει καλά,» το οποίο μπορεί να συμπεριληφθεί άνετα στη χορεία των άστοχων εκτιμήσεων πέρα του ότι είναι και αρκούντως υποτιμητικό. Από εκείνη την εποχή προέρχεται και το σώμα των φωτογραφιών της. Οι αναζητήσεις της, μαζί με το πάθος της για τη σύνθεση, δημιούργησαν ένα ταξίδι φωτογραφικών έργων που αποδόθηκαν με τη μορφή σειραϊκών φωτογραφικών λήψεων, συχνά φωτογραφίζοντας την ίδια άποψη όλη την ημέρα για να δημιουργήσουν ποικίλες συνθέσεις. Ένα τέλειο παράδειγμα είναι στη σειρά της Ο'Κιφ "Απαγορευμένο Φαράγγι", μια σειρά από πέντε Πολαρόιντ που συλλαμβάνουν το μεταβαλλόμενο φως μεταξύ δύο βράχων. Περίμενε να μετακινηθεί η σκιά και να την ξαναφωτογραφίσει, αλλά επιπλέον περίμενε και την αλλαγή της εποχής για να φωτογραφίσει εκ νέου το θέμα της στο ίδιο ακριβώς σημείο.
 |
| Forbidding-Canyon-series © Georgia O’Keeffe Museum |
Η φύση έκανε την επαναδιαπραγμάτευση για εκείνη, όπως φαίνεται και από την φωτογραφία με το Στραμώνιο (διαβολόχορτο), απεικονίζοντας την υπομονή και εμμονή της Ο'Κιφ για τη σύνθεση που επιθυμούσε. Πόσο Ο'Κιφ είναι όλο αυτό!
 |
| διαβολόχορτο (Datura stramonium), 1964–68, black-and-white Polaroid © Georgia O’Keeffe Museum |
(σ.σ το στραμώνιο ή διαβολόχορτο ανθίζει μόνο ορισμένες περιόδους του χρόνου και συγκεκριμένες ώρες της ημέρας).
Στην αρχή του άρθρου έγινε μια αναφορά για το σπίτι στο Νέο Μεξικό. Πράγματι τα Νοτιοδυτικά είναι ένα πραγματικά σημαντικό μέρος της ιστορίας της. Πήγε στο Κάνυον του Τέξας το 1916 για να αρχίσει να διδάσκει ως επικεφαλής του τμήματος τέχνης σε Κολλέγιο του Δυτικού Τέξας. Η αδερφή της Κλόντια ήρθε μαζί της τον Οκτώβριο του ίδιου έτους για να σπουδάσει ενώ η Τζόρτζια δίδασκε. Και είναι η Κλόντια που φέρνει μια φωτογραφική μηχανή μαζί της στο Τέξας και την χρησιμοποιεί εναλλάξ με την αδερφή της. Το Τέξας αποτελεί επίσης μια σπουδαία αφετηρία για την Ο'Κιφ και για άλλα πράγματα. Δημιουργεί αυτά τα όμορφα αφηρημένα σχέδια από κάρβουνο που η ίδια αποκαλεί ιδιαίτερα (specials). Αυτά είναι που τραβούν την προσοχή του Άλφρεντ Στίγκλιτζ, ο οποίος τελικά τα εκθέτει στην γκαλερί του. Ξεκινάει μια αλληλογραφία μεταξύ Τέξας και Νέας Υόρκης και αρχίζουν να ανταλλάσσουν φωτογραφίες. Αναπτύσσουν μια πιο στενή σχέση η οποία καταλήγει σε γάμο το 1924.
 |
| το κτήριο Chrysler © Georgia O’Keeffe Museum |
 |
| Wai-anapanapa-Black-Sand-Beach © Georgia O’Keeffe Museum |
 |
| μεγάλη φασκομηλιά © Georgia O’Keeffe Museum |
 |
| σκέπαστρο γκαράζ και πόρτα © Georgia O’Keeffe Museum |
 |
| άστεγο δωμάτιο, © Georgia O’Keeffe Museum |
Η Λάιζα Βόλπι, επιμελήτρια του φωτογραφικού αρχείου της Ο'Κιφ, προβληματίστηκε στο αν η καλλιτέχνις επιθυμούσε να δουν τη δημοσιότητα αυτές οι φωτογραφίες. Αλλά όπως αναφέρει "υπάρχουν τόσες πολλές ενδείξεις ότι δεν είχε αντίρρηση. Μας άφησε μια σειρά από ίχνη για να τα ακολουθήσουμε, τα οποία οδηγούν στη συναίνεση.
 |
| Road-from-Abiquiu © Georgia O’Keeffe Museum |
 |
| δρόμος πέρα από το βλέμμα © Georgia O’Keeffe Museum |
Σε μία έκδοση του 1976, δίπλα στον πίνακα 'Road Past the View', γράφει για τη χρήση της φωτογραφίας: ..."Πήρα την κάμερά μου. Τράβηξα δύο ή τρεις φωτογραφίες του δρόμου." Μας λέει καθαρά ότι η φωτογραφία ήταν μέρος της ιστορίας της.
επιμέλεια-κείμενο: Κάππα Λάμδα
© periopton
Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας
η καθ΄οιονδήποτε τρόπο χρήση/αναπαραγωγή/ιδιοποίηση
του παρόντος άρθρου (ολόκληρου ή αποσπασμάτων)
