5' διάβασμα
...οι μαγικές εικόνες ενός μοναχικού φωτογράφου
 |
| γυμνά πόδια άστεγων παιδιών που κοιμούνται σε μια σχάρα εξαερισμού στο Σαντιάγο Χιλή 1955 © Sergio Larrain/Magnum Photos |
Αν και ο Σέρχιο Λαραΐν εργάστηκε ως επαγγελματίας φωτογράφος μόνο για μια σύντομη περίοδο της ζωής του, η δύναμη των εικόνων που δημιούργησε του χάρισε μια αινιγματική, αλλά και θρυλική παρουσία στον κόσμο της ασπρόμαυρης φωτογραφίας. Οι φωτογραφίες που παρουσιάζονται σε αυτό το άρθρο, οι οποίες προέρχονται από τρεις μεταθανάτιες συλλογές του έργου του, αναδεικνύουν το ευαίσθητο και ποιητικά έντονο ύφος του Λαραΐν.
Ο Λαραΐν γεννήθηκε στο Σαντιάγο της Χιλής το 1931 από γνωστή αστική οικογένεια. Αφού πέρασε μερικά χρόνια σπουδάζοντας στο εξωτερικό, επέστρεψε στην πατρίδα του για να δοκιμάσει τη φωτογραφία ως ελεύθερος επαγγελματίας, εστιάζοντας ιδιαίτερα στη φωτογραφία δρόμου, καταγράφοντας τη ζωή των φτωχών στη χώρα του.
 |
| Σαντάγο, Χιλή © Sergio Larrain/Magnum Photos |
 |
| Παιδιά κάτω από τη γέφυρα του ποταμού Mapocho στο Σαντιάγο το 1955 © Sergio Larrain/Magnum Photos |
 |
| γυναίκες των Άνδεων, Potosí, Bolivia, in 1955 © Sergio Larrain/Magnum Photos |
 |
| ευγάρι σε βάρκα μεταξύ Chiloé Island και Puerto Montt, Χιλή © Sergio Larrain/Magnum Photos |
 |
| οι κόρες του ψαρά Χιλή, 1956 © Sergio Larrain/Magnum Photos |
Μια επιχορήγηση από το Βρετανικό Συμβούλιο του επέτρεψε να περάσει τον χειμώνα του 1959 φωτογραφίζοντας στο Λονδίνο. Κατά τη διάρκεια αυτού του ταξιδιού στην Ευρώπη, ο Λαρραίν συνάντησε τον Ανρί Καρτιέ-Μπρεσόν ο οποίος τον προσκάλεσε να συμμετάσχει στο συνεργατικό φωτογραφικό πρακτορείο Magnum. Όμως, από το 1952, αρκετά χρόνια πριν από το σύντομο πέρασμά του από το Λονδίνο, ο Λαραΐν είχε αρχίσει να κάνει τακτικά ταξίδια σε μια πολύ διαφορετική πόλη-λιμάνι, το Βαλπαραΐζο, ένα μέρος πιο οικείο σε ανθρώπινη κλίμακα αλλά όχι λιγότερο γοητευτικό και θαυμαστό. Εδώ ήταν που έφτιαξε τις εικόνες για τις οποίες είναι πλέον γνωστός. Σε μια επιστολή προς τον Ανρί Καρτιέ-Μπρεσόν, περιέγραψε το Βαλπαραΐζο ως «φτωχό, ελεεινό και όμως όμορφο… μια μάλλον άθλια αλλά ρομαντική πόλη». Ήταν ένα μέρος όπου ο Λαραΐν ένιωσε από την πρώτη στιγμή, ένα είδος μεταμορφωτικής "μαγείας" να εισχωρεί στις φωτογραφίες του. Για την πιο διάσημη φωτογραφία του, έγραψε: "Μόνο στο Βαλπαραΐζο μπορούν να συμβούν τέτοια πράγματα".
 |
| Βαλπαραΐζο, 1978 © Sergio Larrain/Magnum Photos |
 |
| Βαλπαραΐζο, 1954. ©Sergio Larrain/Magnum Photos |
 |
| Oxford Street, 1958-59. © Sergio Larrain/Magnum Photos |
 |
| Vagabondages. Baker Street Underground, London, c.1958 © Sergio Larrain/Magnum Photos |
 |
| Βαλπαραΐζο, 1963 © Sergio Larrain/Magnum Photos |
 |
| Λονδίνο, π.1959 © Sergio Larrain/Magnum Photos |
Ένα κορίτσι αρχίζει να κατεβαίνει μια από τις υπαίθριες σκάλες της πόλης· βρίσκεται στη μέση του διασκελισμού της, ωστόσο φαίνεται πολύ ψηλή και ακίνητη. Λίγα βήματα πίσω της, μια άλλη κοπέλα έχει μπει στην εικόνα, σαν ζωντανή σκιά, με το φόρεμα και το χτένισμά της να μοιάζουν απίστευτα. «Ήμουν σε κατάσταση απόλυτης ηρεμίας» θυμάται ο Λαραΐν για τη λήψη της φωτογραφίας. «Το άλλο κορίτσι εμφανίστηκε από το πουθενά». Και ιδού, φαίνεται να οπισθοχωρεί στη θέα του δεύτερου εαυτού της ακριβώς μπροστά. Επανάληψη, λοιπόν, αλλά με μια διαφορά: είναι σαν να μας έχει δοθεί ένα όραμα επίγνωσης που στέκεται έξω από τον χρόνο, έξω από το σώμα, σε τέλεια ενατένιση της δικής του παραδοξότητας.
 |
| Pasaje Bavestrello, Valparaíso © Sergio Larrain/Magnum Photos Ο Σέρχιο Λαραΐν ονόμαζε αυτή τη φωτογραφία του, την «πρώτη μαγική φωτογραφία» |
Η αναγνώριση και η καλλιτεχνική επιτυχία ήρθαν γρήγορα για τον Λαραΐν, όπως και η απόφαση να αφήσει πίσω του την καριέρα του φωτορεπόρτερ. Μετά την παραγωγή τεσσάρων φωτογραφικών βιβλίων, μεταξύ των οποίων και ένα βιβλίο από κοινού με τον ποιητή Πάμπλο Νερούδα, ο Λαραΐν κρέμασε τη φωτογραφική του μηχανή τη δεκαετία του 1970 και μετακόμισε στην ύπαιθρο για να εντρυφήσει τον μυστικισμό και να ζήσει μια ζωή περισυλλογής. Αναλογιζόμενος αυτή τη συνεργασία τους ο Πάμπλο Νερούδα εξέφρασε την απορία του για αυτό το "περίπλοκο αγόρι που ενδιαφερόταν περισσότερο να μαζεύει κοχύλια και φύκια παρά να βγάζει φωτογραφίες" κατά τη διάρκεια της συνεργασίας τους. Αλλά ο Λαραΐν δεν αγνοούσε αυτή την πτυχή του χαρακτήρα του, ούτε το έβλεπε ως ξεχωριστό από την τέχνη του. Κατά τη διάρκεια ενός προηγούμενου έργου, ταξιδεύοντας στα νότια της Χιλής, ο Λαραΐν έγραψε σε μια επιστολή τη συνεχή παρόρμησή του: « να αγνοήσω τις μηχανές μου και να επικεντρωθώ στο να κοιτάζω». Προσθέτοντας ότι: «όταν βλέπω μια εικόνα, στρέφω τον φακό στα σύννεφα για ένα δευτερόλεπτο, μετά τον ξανακατεβάζω και αφιερώνω περισσότερο χρόνο κοιτάζοντας». Πρόκειται για μια άποψη που, ακόμη και στο σύνολό της, παραλείπει κυρίως το κλικ του κλείστρου- το αν πραγματοποιείται ή όχι μια φωτογραφία καθίσταται σχεδόν αδιάφορο.
Ο Σέρχιο Λαραΐν πέθανε το 2012.
 |
| Το Σίτι, Λονδίνο, 1959 © Sergio Larrain/Magnum Photos |
Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας
η καθ΄οιονδήποτε τρόπο αναδημοσίευση/χρήση/ιδιοποίηση
του παρόντος άρθρου, (ολόκληρου ή αποσπασμάτων)
επιμέλεια-κείμενο: Κάππα Λάμδα
© periopton
