5' διάβασμα
 |
| © All rights reserved |
Η ανακοίνωση του ελληνικού υπουργείου Πολιτισμού, ότι δεν έχει πρόθεση να προχωρήσει σε συμφωνία δανεισμού με το Βρετανικό Μουσείο για τα Γλυπτά του Παρθενώνα -επειδή θεωρεί την αφαίρεση ως «κλοπή»- έφερε στο προσκήνιο τις μακροχρόνιες νομικές περιπλοκές που βρίσκονται στο επίκεντρο της συζήτησης για την επιστροφή.
Θυμίζω τη δήλωση του υπουργείου πολιτισμού: "Επαναλαμβάνουμε, για άλλη μια φορά, τη σταθερή θέση της χώρας μας ότι δεν αναγνωρίζει τη δικαιοδοσία, την κατοχή και την κυριότητα των γλυπτών από το Βρετανικό Μουσείο, καθώς αποτελούν προϊόν κλοπής". Αυτή η στάση φαινομενικά καθιστά άνευ σημασίας τη δήλωση του προέδρου του Βρετανικού Μουσείου Τζορτζ Όσμπορν πέρυσι ότι «πρέπει να γίνει μια συμφωνία» και τις πρόσφατες αναφορές για «εποικοδομητικές συζητήσεις».
"Είναι δύσκολο να αμφισβητήσουμε την κατοχή του Βρετανικού Μουσείου", λέει ο Αλεξ Χέρμαν, διευθυντής του Ινστιτούτου Τέχνης και Δικαίου στο Λονδίνο. "Όσον αφορά την κυριότητα, σύμφωνα με τη βρετανική νομοθεσία, ανήκουν σαφώς στους διαχειριστές του Βρετανικού Μουσείου, καθώς αυτό προβλέπεται σε νόμο του Κοινοβουλίου το 1816 και επιβεβαιώνεται από τον ισχύοντα νόμο του 1963 για το Βρετανικό Μουσείο. [Αλλά] όπως έγραψα και το 2019, ο τίτλος που προέρχεται από μια δικαιοδοσία δεν είναι απαραίτητα εγγυημένος σε όλες τις άλλες δικαιοδοσίες".
Το 2011 ο δικηγόρος για τα ανθρώπινα δικαιώματα Τζέφρυ Ρόμπερτσον, μαζί με τη συνήγορο Αμάλ Κλούνεϊ, ενημέρωσαν την ελληνική κυβέρνηση σχετικά με τη νομική πτυχή της αξίωσης για τα μάρμαρα και κατέληξαν σε διαφορετικό συμπέρασμα. Το 2015 η ομάδα κατέθεσε μια έκθεση 150 σελίδων που περιέγραφε μια στρατηγική για τη διασφάλιση της επιστροφής των αρχαίων αγαλμάτων, η οποία συνιστούσε την προσφυγή του Βρετανικού Μουσείου στο Διεθνές Δικαστήριο. Ωστόσο, η ελληνική κυβέρνηση απέρριψε την έκθεση, αφού ο Νίκος Ξυδάκης, ο τότε υπουργός Πολιτισμού της χώρας, δήλωσε ότι η Αθήνα θα ακολουθήσει μια "διπλωματική και πολιτική" προσέγγιση για να επιτύχει την επιστροφή των γλυπτών.
 |
| η Αμάλ Κλούνεϊ στο μουσείο Ακρόπολης |
Ο Ρόμπερτσον αναφέρει ότι "η κατοχή είναι τα εννέα δέκατα του νόμου, και το μόνο που έχει σημασία είναι μια συμφωνία που θα επανενώσει τα μάρμαρα με τα άλλα πρωτότυπα. στο Νέο Μουσείο της Ακρόπολης στην Αθήνα. Από τη στιγμή που θα βρεθούν εκεί, θα παραμείνουν για πάντα. Το ζήτημα της νομικής ιδιοκτησίας μπορεί να παραμεριστεί ή να υποβληθεί αργότερα σε διαιτησία. Αλλά η νομική και ιστορική πραγματικότητα, που υποστηρίζεται από συντριπτικά στοιχεία, είναι ότι ο Έλγιν μπόρεσε να τα αποσπάσει από τους τοίχους του ναού μόνο... με μαζικές δωροδοκίες σε Οθωμανούς αξιωματούχους, ενώ εσείς δεν μπορείτε, τότε ή τώρα, να αποκτήσεις έναν καλό τίτλο με διεφθαρμένα μέσα".
Ο Χέρμαν προσθέτει ότι "η μόνη πιθανή αξίωση που θα μπορούσε να έχει η Ελλάδα, και θα ήταν εξαιρετικά αμφίβολη, θα ήταν μια προσφυγή ενώπιον του Διεθνούς Δικαστηρίου με βάση το εθιμικό διεθνές δίκαιο, κάτι που ο Τζεφ Ρόμπερτσον και άλλοι έχουν συστήσει στο παρελθόν. Μια τέτοια διεκδίκηση δεν θα βασιζόταν στον τίτλο αυτό καθαυτό, αλλά μάλλον στο κατά πόσον πρέπει να επιστραφούν σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο ουσιώδη τμήματα της πολιτιστικής κληρονομιάς ενός έθνους και υπό ποιες συνθήκες".
Η τελευταία είδηση προέρχεται από την εφημερίδα Καθημερινή, η οποία αναφέρει σε κύριο άρθρο της ότι η ιδέα μιας συμφωνίας «πολιτιστικής ανταλλαγής» δεν θα λειτουργήσει. «Μια τέτοια συμφωνία δεν πρόκειται να λύσει το ιδιοκτησιακό ζήτημα, καθώς η πάγια θέση της ελληνικής πλευράς είναι ότι τα γλυπτά ανήκουν στην Ελλάδα και επομένως δεν τίθεται θέμα δανεισμού [των γλυπτών]».
επιμέλεια-μετάφραση: Κάππα Λάμδα
© periopton
Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας
η καθ΄οιονδήποτε τρόπο χρήση/αναπαραγωγή/ιδιοποίηση
του παρόντος άρθρου (ολόκληρου ή αποσπασμάτων)
με στοιχεία από The Art Newspaper
