4' διάβασμα
 | |
| Danielle Darrieux, Septembre, Eden Roc, 1941 © Ministère de la Culture – France A.A.J.H.L |
με αφορμή την από κοινού έκθεση των έργων τους
 |
| Kertesz Lartigue un pas de côté εκδόσεις: Bernard Chauveau |
Χρειάστηκε να περάσουν σχεδόν ογδόντα χρόνια για να συναντηθούν πραγματικά ο Αντρέ Κερτέζ και ο Ζακ Ανρί Λαρτίγκ. Το καθυστερημένο ραντεβού αυτών των δύο αδελφών του απρόμαυρου δεν εμπόδισε να υφανθούν οι δεσμοί μεταξύ των έργων και των σκέψεών τους.
"Επειδή οι φωτογραφίες του είναι συγγενείς των δικών μου, επειδή στη μνήμη του υπάρχουν δίδυμα ίχνη των δικών μου, μου μιλάει σαν να ήμουν ο αδελφός του." Με αυτόν τον τρόπο ο Ζακ Ανρί Λαρτίγκ περιέγραψε τον δεσμό μεταξύ του ιδίου και του Αντρέ Κερτέζ. Οι δύο άνδρες γεννήθηκαν την ίδια χρονιά, το 1894, ο ένας στο Κουρμπεβουά (Ιλ-ντε-Φρανς), ο άλλος στη Βουδαπέστη. Υπήρξαν και οι δύο πρωτοπόροι, στην αυγή ενός αιώνα που έμελλε να γίνει ο αιώνας της εικόνας, ο καθένας με τη δική του μοναδικότητα.
 |
| «Ο αδελφός μου Τζένο εκτελεί μια φιγούρα», 1919 © André Kertész – Ministère de la Culture, MPP – AAJHL. |
 | ||
| Huguette Sabouret, château de Veyvialle, 1942. © Jacques Henri Lartigue – Ministère de la Culture, MPP – AAJHL |
Είναι διασκεδαστικό να παρατηρεί κανείς τις αντίστοιχες πορείες τους και τις οπτικές και βιογραφικές αντιστοιχίες μεταξύ αυτών των δύο κάπως περιθωριακών επινοητών μιας φωτογραφίας που δεν υπήρχε.
Ο Λαρτίγκ, ο αιώνιος ερασιτέχνης, και ο Κερτέζ, ο φωτορεπόρτερ πριν από την εποχή του, αναπτύσσουν μια συνομιλία που, κατά τη διάρκεια της ζωής τους, ξεκίνησε μάλλον αργά. Θα μπορούσαν να είχαν συναντηθεί στο Παρίσι, αφού και οι δύο είχαν αφήσει το στίγμα τους στην καλλιτεχνική σκηνή του μεσοπολέμου. Ωστόσο, ήταν στη Νέα Υόρκη που συναντήθηκαν για πρώτη φορά, το 1972, σε ηλικία σχεδόν 80 ετών. Εκείνη τη χρονιά, ο Ούγγρος γιόρτασε τα "Εξήντα χρόνια φωτογραφίας" του με την έκδοση ενός βιβλίου του Γκρόσμαν. Ο Λαρτίγκ είχε μόλις εκδώσει το "Ημερολόγιο ενός αιώνα". Λίγα χρόνια νωρίτερα, και οι δύο είχαν εισέλθει ταυτόχρονα σε μια άλλη διάσταση -αυτή της διεθνούς αναγνώρισης- χάρη στον Τζον Σαρκόφσκι, τον επιμελητή του τμήματος φωτογραφίας του MoMA, ο οποίος τους εξέθεσε στο μουσείο το 1963 και το 1964.
 |
| © Jacques Henri Lartigue Ministère de la Culture, MPP – AAJHL. |
 |
| © Jacques Henri Lartigue |
 |
| © Jacques Henri Lartigue |
 |
| © Jacques Henri Lartigue |
 | |
| © Jacques Henri Lartigue |
Ο Κερτέζ, μετά από είκοσι χρόνια κάπως τεμπέλικης περιπλάνησης στην αμερικανική αυτοεξορία του (σ.σ. ο άνθρωπός μου!), ξαναβρήκε τελικά την έμπνευσή του και την απόλαυση της φωτογραφίας. "Ο απόλυτος εκλεκτικισμός του, η ποικιλία των εμπειριών που τον γοήτευαν, η άνευ όρων αποδοχή της ζωής του παρήγαγαν μια φυγόκεντρη, απρόβλεπτη και ρομαντική τέχνη", έγραφε τότε ο Τζον Σαρκόφσκι.
Οι παραμορφώσεις του Κερτέζ αντιστοιχούν στα "ατυχήματα" του Λαρτίγκ - αυτός, ο πρίγκιπας του στιγμιαίου, ο τεχνίτης των μορφών που επικαλύπτονται και σπάνε σαν δυναμικά κύματα στην άκρη του κάδρου. Ανάμεσα στους δύο Ευρωπαίους, που προέρχονταν από τόσο διαφορετικές κουλτούρες, αναβλύζει μια νέα φωτογραφία. Μακριά από τα μεγάλα ρεύματα και τις σχολές, μακριά από τα δεσμά της αισθητικής θεωρίας και τις όποιες επαγγελματικές φιλοδοξίες, είναι αποφασιστικά μοντέρνα.
 |
| Πικάσο και Ζαν Κοκτώ σε ταυρομαχία © Jacques Henri Lartigue |
 |
| © Jacques Henri Lartigue |
 |
| Richard Avedon © Jacques Henri Lartigue |
 |
© The Estate of André Kertész courtesy Stephen Bulger Gallery |
 |
| © The Estate of André Kertész |
Σε μια αναπάντεχη τροπή της μοίρας, αφού δώρισαν τα αρνητικά και τα αρχεία τους στο γαλλικό κράτος σχεδόν ταυτόχρονα (το 1979 ο Λαρτίγκ – ήταν ο πρώτος – και το 1984 ο Κερτέζ), αυτά τα δύο αδέλφια της ασπρόμαυρης φωτογραφίας πέθαναν με διαφορά ενός έτους στα μέσα της δεκαετίας του 1980, και χάθηκαν στο λυκόφως του μεγάλου αιώνα της φωτογραφίας.
“Kertész-Lartigue. Un pas de côté”,
έκθεση στην l’Espace Richaud, Βερσαλλίες (78), έως 14 Μαΐου.
Δείτε επίσης:
επιμέλεια-προσαρμογή: Κάππα Λάμδα
© periopton
Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας
η καθ΄οιονδήποτε τρόπο χρήση/αναπαραγωγή/ιδιοποίηση του παρόντος
(ολόκληρου ή αποσπασμάτων)
με στοιχεία από: Polka
