4΄διάβασμα
Καθώς η τεχνητή νοημοσύνη είναι πλέον δυναμικά παρούσα και θέτει τόσο συναρπαστικές όσο και υπαρξιακές προκλήσεις για τους καλλιτέχνες, παραθέτουμε ένα απόσπασμα από άρθρο του Σταν Βάντερμπικ*, ο οποίος ήταν ένας καλλιτέχνης που υιοθέτησε νωρίς τον υπολογιστή ως δημιουργικό εργαλείο.
![]() |
The History of Violence in America (detail), circa 1970 |
![]() |
Breathdeath (still), 1963 © Stan VanDerBeek |
Αυτό συνέβη όταν το περιοδικό Art in America ζήτησε από τον Βάντερμπικ να προτείνει νέα ταλέντα για το τεύχος Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 1970, ο δημιουργός ερμήνευσε την υπόδειξη με ελεύθερη απόδοση και έγραψε ένα άρθρο με θέμα "Ο υπολογιστής".
"Ο υπολογιστής (ως εικονοποιητικό εργαλείο) είναι σχετικά καινούργιος στη σημερινή τεχνολογική έξαρση. Το μηχάνημα [εγγραφής μικροφίλμ] μπορεί να συνθέσει περίπλοκες εικόνες -ή σειρές εικόνων- από ένα μεγάλο αριθμό βασικών στοιχείων: μπορεί να σχεδιάσει δέκα χιλιάδες έως εκατό χιλιάδες σημεία, γραμμές ή χαρακτήρες ανά δευτερόλεπτο. Ως τεχνικώς προσανατολισμένος κινηματογραφικός δημιουργός, συνειδητοποίησα τις δυνατότητες του υπολογιστή ως νέου εικονοποιητικού εργαλείου για τη δημιουργία ταινιών το 1964 και άρχισα την εξερεύνηση αυτού του μέσου. Έκτοτε έχω γυρίσει εννέα ταινίες που δημιουργήθηκαν με υπολογιστή.
Η περιοχή των υπολογιστών είναι μια επέκταση του μυαλού με ένα εργαλείο -τεχνικά- εξίσου ευαίσθητο με εμάς τους ίδιους. Στην υπό εξέλιξη διανοητικά τέχνη/ζωή, το να "σκέφτεσαι" για το έργο είναι η διαδικασία του να κάνεις το έργο. Ένα σύστημα αφηρημένης σημειογραφίας για τη δημιουργία ταινιών και τα συστήματα αποθήκευσης και ανάκτησης εικόνων, ανοίγει μια πόρτα για ένα είδος νοητικής στάσης της δημιουργίας ταινιών: ο καλλιτέχνης δεν περιορίζεται πλέον στην εκτέλεση της φόρμας επακριβώς, εφόσον είναι ξεκάθαρο στο μυαλό του τι θέλει, μπορεί τελικά να υλοποιήσει την ταινία ή το έργο του σε κάποιον υπολογιστή, κάπου.
Τι θα κάνει αυτό το μαύρο κουτί, αυτό το σύστημα μνήμης του κόσμου, αυτό το μεταφυσικό τυπογραφείο για εμάς; Οι εικόνες μπορούν να θεωρηθούν ως μια σειρά από κουκίδες διαφορετικών αποχρώσεων του γκρι. Ο υπολογιστής διατηρεί έναν πλήρη "χάρτη" της εικόνας καθώς οι κουκίδες ενεργοποιούνται και απενεργοποιούνται. Ο προγραμματιστής δίνει εντολή στο σύστημα να "σχεδιάζει" γραμμές, τόξα, γράμματα. Μπορεί επίσης να ενεργοποιήσει λειτουργίες σε ολόκληρες περιοχές με οδηγίες για αντιγραφή, μετατόπιση, μεταγραφή, μεγέθυνση, διάλυση και συμπλήρωση περιοχών.
Συγκρίνετε τον υπολογιστή με την οδήγηση ενός γρήγορου σπορ αυτοκινήτου- είναι δύσκολο να τον ελέγξετε- αν και η ειρωνεία είναι ότι σε υψηλότερες ταχύτητες χρειάζεται λιγότερη προσπάθεια για να τροποποιήσετε και να αλλάξετε κατεύθυνση. Ωστόσο, απαιτείται μεγαλύτερη επιδεξιότητα - μια πολύπλοκη κατανόηση ανθρώπου/μηχανής.
Το μέλλον των υπολογιστών στην τέχνη θα είναι φανταστικό, ως ενισχυτές της ανθρώπινης φαντασίας και των αντιδράσεων, των κιναισθητικών περιβαλλόντων προγραμματισμένων σύμφωνα με τα ενδιαφέροντα του καθενός μας- εν ολίγοις, οι υπολογιστές θα διαμορφώσουν τη συνολική οικολογία της Αμερικής. Δεν είναι πολύ μακριά από τo πιεστήριο του Γουτεμβέργιου με τα κινητά bits των τυπογραφικών μηχανών μέχρι τα λογικά "bits" του υπολογιστή. Χωρίς αμφιβολία, οι υπολογιστές θα είναι τόσο συνηθισμένοι όσο τα τηλέφωνα στη ζωή μας- οι σχολές τέχνης στο εγγύς μέλλον θα διδάσκουν τον προγραμματισμό ως μία από τις νέες ψυχο-δεξιότητες του νέου τεχνικού-καλλιτέχνη-πολίτη."
*Ο Σταν Βάντερμπικ (6 Ιανουαρίου 1927 - 19 Σεπτεμβρίου 1984)
ήταν Αμερικανός πειραματικός κινηματογραφιστής,
γνωστός για τα έργα του κολάζ.
Οι ειρωνικές συνθέσεις του Βάντερμπικ δημιουργήθηκαν
σύμφωνα με το πνεύμα των σουρεαλιστικών και ντανταϊστικών κολάζ του Μαξ Ερνστ,
αλλά με μια άναρχη, τραχιά, ανεπιτήδευτη διάθεση
που μοιάζει περισσότερο με τον εξπρεσιονισμό της γενιάς των Μπιτ.
Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας
η καθ΄οιονδήποτε τρόπο χρήση/αναπαραγωγή/ιδιοποίηση του παρόντος
(ολόκληρου ή αποσπασμάτων)
επιμέλεια-μετάφραση: Κάππα Λάμδα
© periopton