πέθανε ο Τζον Γουίλμερντινγκ...

6.8' διάβασμα

 

 

...  ο άνθρωπος που βοήθησε να αποκτήσει ταυτότητα
η Αμερικανική ζωγραφική

Τζον Γουίλμερντινγκ
(Απρίλιος 1938 – Ιούνιος 2024)

 

Μέχρι το 1960, περίπου, η Αμερικανική ζωγραφική ήταν σε τέτοιο βαθμό παραγνωρισμένη που όποιος είχε την επιθυμία, μπορούσε να διαβάσει ολόκληρη τη βιβλιογραφία της αμερικανικής τέχνης κατά τη διάρκεια ενός καλοκαιριού. Το γεγονός ότι ένα τέτοιο εγχείρημα είναι αδιανόητο σήμερα -ακόμη και αν περιοριστεί στις δημοσιεύσεις για έναν μόνο καλλιτέχνη- οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στον Τζον Γουίλμερντινγκ. Μελετητής, επιμελητής μουσείων, καθηγητής κολεγίου, παραγωγικός συγγραφέας και συλλέκτης, επέβλεψε σημαντικές εκθέσεις τα τελευταία 50 χρόνια κάνοντας περισσότερα από οποιονδήποτε άλλον μελετητή της γενιάς του για να καθιερώσει την αμερικανική τέχνη -ιδιαίτερα την περίοδο από την εποχή της αποικιοκρατίας έως το 1900- ως αντικείμενο άξιο σοβαρής μελέτης και συνέβαλε καθοριστικά στην αναβάθμιση της πολιτιστικής σημασίας και της αγοραστικής αξίας ζωγράφων όπως ο Γουίνσλοου Χόμερ, ο Τόμας Ίκινς και ο Φιτζ Χένρι Λέιν, διευρύνοντας το κοινό της. 

σπουδή από μαθητές του Ίκινς για το έργο "The Swimming Hole" (1884), αλμπουμίνη,
The Getty Center, J. Paul Getty Museum, Los Angeles, CA. Wikimedia Commons.

Τόμας Ίκινς (1844–1916), Swimming (The Swimming Hole) (1885), λάδι σε καμβά,
Amon Carter Museum of American Art, Fort Worth, TX. Wikimedia Commons.

Φιτζ Χένρυ Λέιν (1804-1865)
“Fishing Party” (1850)

Γουίνσλο Χόμερ (1836–1910),
The Fog Warning (1885)

Όταν ο Γουίλμερντινγκ άρχισε να διδάσκει τη δεκαετία του 1960, η αμερικανική τέχνη ήταν υποτιμημένη, αν όχι εντελώς άγνωστη. Δεν υπήρχαν σχεδόν καθόλου πανεπιστημιακά μαθήματα για το θέμα, βιβλία ή μεγάλες εκθέσεις.
"Η αμερικανική τέχνη απλά δεν είχε την ίδια προσοχή και τον ίδιο σεβασμό που είχε η ευρωπαϊκή τέχνη, και σίγουρα η τέχνη της Αναγέννησης ή των παλαιών δασκάλων", δήλωσε ο Τζάστιν Βολφ, πρόεδρος του τμήματος ιστορίας της τέχνης στο Πανεπιστήμιο του Μέιν και πρώην μαθητής του κ. Γουίλμερντινγκ. "Βρισκόταν πίσω από πολιτιστική άποψη. Δεν είχε πραγματικά ταυτότητα". Ο Γουίλμερντινγκ συνέβαλλε στο να αποκτήσει.  
"Ο Τζον ήταν ο απόλυτος πρεσβευτής", δήλωσε σε συνέντευξή του ο Ερλ Α. Πάουελ ΙΙΙ, διευθυντής της Εθνικής Πινακοθήκης από το 1992 έως το 2019. "Έφερε την αμερικανική τέχνη στο προσκήνιο".
Δημοσίευσε περισσότερα από 20 βιβλία, μεταξύ των οποίων το "American Masterpieces: Singular Expressions of National Genius" (2019), μια συλλογή των άρθρων του για την τέχνη στην εφημερίδα The Wall Street Journal.

Το βιβλίο του Γουίλμερντινγκ "American Masterpieces" (2019)
είναι μια συλλογή από τα άρθρα του για την τέχνη
στην εφημερίδα The Wall Street Journal.
Έχει εκδώσει άλλα 19 βιβλία. © David R. Godine

Ως ειδικός του 19ου αιώνα, το 1980 οργάνωσε για την Εθνική Πινακοθήκη (υπήρξε αναπληρωτής διευθυντής από το 1983 έως το 1988) μια έκθεση για τον φωτισμό με τίτλο “American Light: The Luminist Movement, 1850-1875,”, την κορυφαία φάση της ζωγραφικής της Σχολής του ποταμού Χάντσον και ένα θέμα που είχε ουσιαστικά αγνοηθεί μέχρι τότε. Στην έκθεση αυτή παρουσιάστηκαν τοπιογραφίες, ακουαρέλες, φωτογραφίες και σχέδια του Φιτζ Χιου Λέιν και άλλων Αμερικανών καλλιτεχνών του 19ου αιώνα, όπως οι Μάρτιν Τζόνσον Χιντ, Σάνφορντ Ρόμπινσον Γκίφορντ, Τζον Φρέντερικ Κένσετ και Φρέντερικ Έντουιν Τσερτς.
Ο κριτικός τέχνης Πολ Ρίτσαρντ, γράφοντας στην εφημερίδα The Washington Post, χαρακτήρισε την έκθεση "την καλύτερη έκθεση αμερικανικής ζωγραφικής που προσέφερε ποτέ η Εθνική Πινακοθήκη στο κοινό".
"Είναι όμορφη και χρήσιμη", πρόσθεσε. "Οι πίνακές της απεικονίζουν το φως, το φως που γεμίζει τον αέρα, το φως που, λάμποντας παντού, γαληνεύει το μυαλό".
Αλλά τα ενδιαφέροντά του περιλάμβαναν και ορισμένους από τους καλλιτέχνες και τα κινήματα του 20ού αιώνα. Αυτό το εύρος ήταν εμφανές στα τρεις δεκάδες δοκίμια που συνέγραψε επί σχεδόν 20 χρόνια, όπως και οι διεισδυτικές του γνώσεις και η τεράστια πολυμάθειά του.

Ο Γουίλμερντινγκ ήταν φοιτητής στο Χάρβαρντ όταν αγόρασε το έργο
"Stage Rocks and Western Shore of Gloucester Outer Harbor" (1857) του Φιτζ Χιου Λέιν
σε μια γκαλερί τέχνης στη Βοστώνη για 3.500 δολάρια.
Συλλογή Τζον Γουίλμερντινγκ

Φοίτησε στο Χάρβαρντ, όπου αρχικά σχεδίαζε να σπουδάσει αμερικανική λογοτεχνία. Μετά από σύσταση ενός φίλου του κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους σπουδών του, παρακολούθησε ένα εισαγωγικό μάθημα ιστορίας της τέχνης που γινόταν στο υπόγειο του μουσείου τέχνης της πανεπιστημιούπολης. Οι φοιτητές το ονόμασαν "Σκοτάδι το μεσημέρι".
"Όταν έσβησαν τα φώτα", θυμάται ο Γουίλμερντινγκ, "υπήρχε αυτός ο κόσμος των εικόνων που με άγγιξε αμέσως, και η συνειδητοποίηση από νωρίς ότι μπορούσες να κοιτάξεις προσόψεις ή μια κάτοψη -δεν είχε σημασία από πού ή πότε- και ξαφνικά ένας ολόκληρος πολιτισμός ζωντάνευε. Αυτή ήταν η εμπειρία που με έβαλε σε τροχιά".
Άλλαξε την κατεύθυνσή του σε ιστορία τέχνης και σύντομα τον κατέλαβε η αμερικανική τέχνη, ιδίως οι πίνακες με τη θάλασσα, που του θύμιζαν την ιστιοπλοΐα με τον πατέρα του.
Ο Τζον Γουίλμερντινγκ, υπήρξε μια εξέχουσα προσωπικότητα της αμερικανικής τέχνης.

 

Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας
η καθ΄οιονδήποτε τρόπο χρήση/αναπαραγωγή/ιδιοποίηση
του παρόντος άρθρου (ολόκληρου ή αποσπασμάτων) 

 

επιμέλεια-κείμενο: Κάππα Λάμδα

© periopton