4' διάβασμα
ένα διήγημα του Σουάνγκ Σουετάο
 |
| 📸© Κ.Λ. all rights reserved |
Στην τετάρτη δημοτικού, πέρασα ένα καλοκαίρι ζώντας με τους παππούδες μου. Ο παππούς συχνά ξάπλωνε στο κρεβάτι του, με το δεξί του πόδι λυγισμένο, και μoυ αφηγούνταν συναρπαστικές ιστορίες σαν ένας γηραιός κάτοικος του αρχοντικού. Όταν ήταν περίπου δεκατριών ετών, έφυγε από την λιμό στη Σαντόνγκ και ήρθε στην επαρχία Λιαονίνγκ. Ήταν μεγαλόσωμος για την ηλικία του, πράγμα που έκανε την πείνα του ακόμα πιο άγρια. «Κάθε φορά που προσπαθούσα να σταθώ όρθιος», είπε, «ένιωθα σαν κάποιος να μου σφίγγει το στομάχι». Ένας ιδιοκτήτης καταστήματος παρατήρησε τη σωματική του διάπλαση και του ζήτησε να σηκώσει ένα σακί με ρύζι που ζύγιζε εκατό κιλά. «Κατάφερα να το σηκώσω πάνω από το κεφάλι μου. Η καρδιά μου ένιωθε έτοιμη να πηδήξει από το στόμα μου». Ο άνδρας τον προσέλαβε ως βοηθό στο κατάστημα σιτηρών του. Ο παππούς όχι μόνο μπόρεσε επιτέλους να χορτάσει- έμαθε επίσης γρήγορα πώς να χρησιμοποιεί έναν άβακα, να χειρίζεται τις πωλήσεις, να κρατάει λογαριασμούς, ακόμα και να φροντίζει τα παιδιά του ιδιοκτήτη του μαγαζιού.
«Το μόνο μειονέκτημα ήταν ότι ήταν πάρα πολλοί. Δεν υπήρχε χώρος για μένα. Αφού έκλεινα κάθε βράδυ, κατέβαζα τα πορτόφυλλα και έριχνα από πάνω τους μερικά κλινοσκεπάσματα».
Όταν ο Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός έφτασε στη Σενιάνγκ, το κατάστημα επιτάχθηκε και μετατράπηκε σε σιταποθήκη του λαού. Ο ιδιοκτήτης έγινε αυτός πλέον ένας απλός υπηρέτης και τέθηκε υπό τις διαταγές του παππού μου. «Ήταν νεκρός μέσα σε λίγα χρόνια. Έδωσα στη γυναίκα του δύο μήνες από το μισθό μου. Δεν ξαναείδα ποτέ την οικογένεια». Καθώς ο παππούς μου έλεγε αυτή την ιστορία, το βλέμμα μου προσγειώθηκε σε μια φωτογραφία που διατηρούσε στο μπουφέ. Ήταν πολύ όμορφος όταν ήταν νέος, με μια γαμψή μύτη που έκανε τα χαρακτηριστικά του ιδιαίτερα εντυπωσιακά.
Σύντομα, ο παππούς προήχθη σε επικεφαλής του Κέντρου Σιτηρών της περιοχής Τιέξι της Σενιάνγκ. Εκείνη την εποχή, η γιαγιά μου άρχισε να πουλάει υφάσματα στο πολυκατάστημα Τιέξι. «Ήταν μια αλησμόνητη εικόνα, σαν χορεύτρια», είπε ο παππούς. (Την ώρα που μου έλεγε αυτή την ιστορία, η γιαγιά μας έφτιαχνε ζατζιάνγκ νουντλς.) «Όσο υλικό κι αν ήθελες, το έκοβε τέλεια, ούτε μια ίντσα παραπάνω ή λιγότερο». Ως πρότυπα εργατών, το ζευγάρι πήρε μέρος σε μια περιοδεία στην Χανγκτσόου και τη Σουτσόου.Τον επόμενο χρόνο παντρεύτηκαν και μέσα στα επόμενα δώδεκα χρόνια απέκτησαν τον θείο μου, τη μητέρα μου και τη θεία μου. Ο παππούς έγινε πρόεδρος του εργατικού συνδικάτου του Γραφείου Σιτηρών Τιέξι, υπεύθυνος για τις παροχές των εργαζομένων και τις πολιτιστικές δραστηριότητες. Όλοι τον σέβονταν και δεν είχε εχθρούς. Ο παππούς πέρασε τον πρώτο χρόνο της συνταξιοδότησής του ασχολούμενος με την κηπουρική.
Τον επόμενο χρόνο, σε ηλικία εξήντα ενός ετών, έπαθε καρδιακή προσβολή. Δεν υπήρχαν προειδοποιητικά σημάδια. Δεν έπινε και σπάνια κάπνιζε. Η μητέρα μου τον βρήκε καθηλωμένο γεμάτο με σωληνάκια στο νοσοκομείο. Ο γιατρός είπε ότι οι αρτηρίες του ήταν φραγμένες και χρειαζόταν χειρουργική επέμβαση- είχε μία στις δέκα πιθανότητες να επιβιώσει. Παρά το γεγονός ότι ήταν φανατική άθεη, η μητέρα μου γονάτισε στο διάδρομο του νοσοκομείου και προσευχήθηκε στον ουρανό: «Σας παρακαλώ, δώστε μου λίγο ακόμα χρόνο με τον πατέρα μου. Ακόμα και δέκα χρόνια θα ήταν αρκετά. Μέχρι τότε τα εγγόνια του θα είναι στο σχολείο, αρκετά μεγάλα για να θυμούνται πώς μοιάζει. Θα γίνω καλύτερη κόρη».
Η κατάσταση του παππού πήρε μια τροπή προς το καλύτερο εκείνο το βράδυ και το πρωί είχε και πάλι τις αισθήσεις του. Η εγχείρηση ήταν επιτυχής. Βγήκε από το νοσοκομείο και έδειχνε λίγο πολύ όπως όταν μπήκε. Ο γιατρός του είπε ότι θα έπρεπε να κόψει το κάπνισμα και να προσέχει ιδιαίτερα δύο πράγματα: να χρησιμοποιεί μια τουαλέτα τούρκικου τύπου και να ανεβαίνει σκάλες.
Το απόγευμα που τελείωσα τις εισαγωγικές εξετάσεις μου για το γυμνάσιο, το καλοκαίρι του 1999, η μητέρα μου χτύπησε την πόρτα μου και μπήκε στο δωμάτιό μου. Με ρώτησε πώς πήγαν οι εξετάσεις μου. Απαίσια, είπα, γιατί μισούσα το σχολείο, μισούσα τις εξετάσεις και πίστευα ότι μάλλον ξέφυγα από το θέμα μου στην έκθεση. Η μητέρα μου ήταν πολύ ήρεμη. Δεν είχε έρθει για να τσακωθούμε, είπε. «Ο παππούς σου πέθανε την περασμένη εβδομάδα. Δεν ήθελα να σε αποσπάσω από τις εξετάσεις σου. Έπαθε κι άλλη καρδιακή προσβολή». Είχαν περάσει ακριβώς δέκα χρόνια από την πρώτη του. «Η καρδιά μου έχει ραγίσει».
Ο παππούς είχε προφανώς πάρει το λεωφορείο για μεγάλη απόσταση και περπάτησε πάρα πολύ εκείνη την ημέρα, για να φτάσει σε μια συγκεκριμένη πολυκατοικία. Η μητέρα μου είπε ότι κανείς στην οικογένειά μας δεν γνώριζε αυτό το μέρος, ούτε είχαμε ακούσει ποτέ τον παππού να το αναφέρει. Στον όγδοο όροφο αυτής της πολυκατοικίας έμενε μια γυναίκα που ήταν επίσης στα εβδομήντα της. Το ασανσέρ ήταν χαλασμένο. Βήμα-βήμα, ο παππούς ανέβηκε επτά ορόφους σκάλας και χτύπησε την πόρτα της. Σύμφωνα με την έρευνα που ακολούθησε, η γυναίκα έπαθε σοκ. Είπε ότι είχαν περάσει δεκαετίες που είχαν να ιδωθούν με τον παππού, αλλά κατάλαβε αμέσως ποιος ήταν. Χαμογέλασε και έμοιαζε σαν να ήταν έτοιμος να μιλήσει, αλλά πριν προλάβει να πει την πρώτη λέξη, έπεσε στο πάτωμα του σαλονιού της και λίγα δευτερόλεπτα αργότερα σταμάτησε να αναπνέει. Η γυναίκα ήταν η μόνη μάρτυρας.
Η έρευνα διήρκεσε περισσότερο από ένα μήνα. Από την αναφορά μάθαμε ότι ήταν ταμίας στο κατάστημα σιτηρών περισσότερα από σαράντα χρόνια πριν. Κανείς από την οικογένειά μου δεν θέλησε να μάθει κάτι περισσότερο γι' αυτήν. Περίπου την εποχή που γράφτηκα στο γυμνάσιο, η μητέρα μου μου είπε ότι η έρευνα είχε λήξει. Όπως υποπτευόμουν, η γυναίκα έλεγε την αλήθεια. Ο παππούς ανέβηκε τις σκάλες και μετά πέθανε. Αυτό ήταν όλο. (μτφρ. Κ. Λ.)
ⓘ η μετάφραση είναι πρωτότυπη και υπόκειται σε πνευματικά δικαιώματα
δημοσιεύθηκε στο Νιου Γιόρκερ,
στην έντυπη έκδοση του τεύχους 8 & 15 Ιουλίου, 2024,
(τεύχος μυθοπλασίας)
επιμέλεια-μετάφραση: Κάππα Λάμδα
© periopton
Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας
η καθ' οιονδήποτε τρόπο χρήση/αναπαραγωγή/ιδιοποίηση
του παρόντος άρθρου (ολόκληρου ή αποσπασμάτων)
της εικόνας συμπεριλαμβανομένης
