576 Mpixel

4.30' διάβασμα

ο ανθρώπινος αμφιβληστροειδής σε σύγκριση με τον φωτογραφικό αισθητήρα

 

Α. Αραβαντινός
Αφυπηρετήσας Καθ. Φυσικής, Παν. Δυτικής Αττικής (ΠαΔΑ)
Τμήμα Φωτογραφίας & Οπτικοακουστικών Τεχνών

Αφορμή για αυτό το κείμενο ήταν η αναφορά σε σχετικά πρόσφατη έκδοση βιβλίου εκλαΐκευσης της επιστήμης του Νταβίντ Κάγιε με τίτλο : «ΠΟΣΟ ΖΥΓΙΖΟΥΝ ΤΑ ΣΥΝΝΕΦΑ ;», από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 2023.  Στο βιβλίο αυτό υπάρχει συγκεκριμένο κεφάλαιο όπου «υπολογίζεται» ότι ο ανθρώπινος αμφιβληστροειδής αντιστοιχεί αναλογικά με 576 Megapixels ψηφιακού αισθητήρα φωτογραφικής μηχανής.

    
Είναι αρκετά συνηθισμένο στη προσπάθεια μιας απλοποιημένης περιγραφής του πώς μπορεί να λειτουργεί μια σύγχρονη φωτογραφική μηχανή, να  γίνεται συγκριτική αναφορά αυτής με τον ανθρώπινο οφθαλμό. Έτσι, ο φωτογραφικός φακός ισοδυναμεί με τον κρυσταλλοειδή φακό, ο φωτοφράκτης με το βλέφαρο, το διάφραγμα με την ίριδα και τέλος ο ψηφιακός αισθητήρας με τον αμφιβληστροειδή. Βέβαια η συγκριτική αυτή αντιστοίχιση αν και φαίνεται να λειτουργεί με σχετική επιτυχία σε πρώτο επίπεδο αρχίζει να εμφανίζει διαφορές στη λεπτομερειακή διερεύνηση για τον ακριβή ρόλο της λειτουργίας του καθενός.
Εν προκειμένω δηλαδή και θέλοντας να εστιάσουμε αποκλειστικά και μόνο στο ζευγάρι φωτογραφικού αισθητήρα – αμφιβληστροειδή θα παραθέσουμε κάποια από τα χαρακτηριστικά του ανθρώπινου αμφιβληστροειδή (ποια δηλαδή είναι η δομή του αλλά και η λειτουργία του) προκειμένου να εκτιμήσουμε τον βαθμό της επιτυχίας μιας τέτοιας συγκριτικής αναφοράς. Στις φωτογραφίες που ακολουθούν παρουσιάζονται ενδεικτικά οι ψηφιακοί αισθητήρες μιας τυπικής φωτογραφικής μηχανής όπου τα έγχρωμα pixel (κόκκινα – πράσινα – μπλε) είναι ομοιόμορφα διατεταγμένα σε όλη την έκτασή του.

 

εικόνα1

εικόνα1α

           

Στη συνέχεια παρατίθενται σε συντομία δεκαπέντε χαρακτηριστικά σημεία της δομής αλλά και της λειτουργίας του ανθρώπινου αμφιβληστροειδή.

               
    1. Στον ανθρώπινο αμφιβληστροειδή υπάρχουν δυο διαφορετικές κατηγορίες από φωτοϋποδοχείς τα ραβδία και τα κωνία. Έχουν διαφορετικό γεωμετρικό σχήμα και επιτελούν διαφορετικό έργο. Τα ραβδία είναι υπεύθυνα για την ασπρόμαυρη όραση, έχουν πλήθος περίπου 120 εκατομμύρια ενώ τα κωνία (προσφέρουν την έγχρωμη όραση) και έχουν πλήθος περίπου 6 εκατομμύρια. Έτσι λοιπόν κάθε ανθρώπινος οφθαλμός διαθέτει στον αμφιβληστροειδή του περίπου 126 εκατομμύρια φωτοϋποδοχείς.
    2. Αυτά τα 126 εκατομμύρια φωτοϋποδοχείς μεταφέρουν την πληροφορία τους αξιοποιώντας τις μόλις 400 χιλιάδες νευρικές ίνες που καταλήγουν στον εγκέφαλο. Δηλαδή, μια νευρική ίνα μπορεί να αναφέρεται (κατά μέσο όρο) σε περίπου 315 φωτοϋποδοχείς (ραβδία αλλά και κωνία).
Στην εικόνα που ακολουθεί παρουσιάζεται απλοποιημένα η περίπλοκη σχηματική δομή μιας τομής του ανθρώπινου αμφιβληστροειδή σε οριζόντια αναπαράσταση. Το προσπίπτον φως δηλαδή εισέρχεται εν προκειμένω από την αριστερή πλευρά της εικόνας και οδηγείται οριζόντια προς τα δεξιά προκειμένου να συναντήσει, και έτσι να ενεργοποιήσει, τους φωτοευαίσθητους υποδοχείς ραβδία-κωνία. Τα ραβδία απεικονίζονται ενδεικτικά  με μπλε χρώμα ενώ αντίστοιχα τα κωνία με κόκκινο.    

εικόνα 2

    3. Η κατανομή των ραβδίων (διάσταση διατομής περίπου 0.6μm) και των κωνίων (διάσταση διατομής περίπου 2.5μm) δεν είναι ομοιόμορφη στην επιφάνεια του αμφιβληστροειδή. Τα κωνία βρίσκονται κυρίως στη κεντρική περιοχή, σε ιδιαίτερα μάλιστα πυκνή διάταξη εξαγωνικής διευθέτησης, ενώ τα πολυπληθή ραβδία κυριαρχούν στις περιφερειακές περιοχές του.
    4. Υπάρχουν τριών διαφορετικών κατηγοριών κωνία που ευαισθητοποιούνται σε διαφορετικές περιοχές του μήκους κύματος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας. Συγκεκριμένα στο κόκκινο (τα L κωνία), στο πράσινο (τα M κωνία) και στο μπλέ (τα S κωνία). Αντίθετα τα ραβδία είναι όλα τα ίδια και δεν διαφέρουν μεταξύ τους σε επί μέρους κατηγορίες.
    5. Το πλήθος των L, M και S κωνίων είναι διαφορετικό. Τα S κωνία (η ευαισθησία τους κυρίως στο μπλε) είναι αριθμητικά σημαντικά πιο λίγα από τα M και L κωνία.   
    6. Η ευαισθησία των ραβδίων είναι καλλίτερη από την αντίστοιχη των κωνίων. Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι σε αδύναμο προσπίπτον φως τα ραβδία εύκολα αποκρύνονται ενώ τα κωνία όχι. Τα κωνία δηλαδή χρειάζονται έντονο φως προκειμένου να ευαισθητοποιηθούν και να αντιδράσουν.
    7. Υπάρχει συγκεκριμένη περιοχή στον αμφιβληστροειδή όπου απουσιάζουν και οι δυο αυτές κατηγορίες των φωτοϋποδοχέων. Η περιοχή αυτή ονομάζεται «τυφλό σημείο». Πρόκειται για εκείνη την μικροσκοπική περιοχή όπου το οπτικό νεύρο του κάθε οφθαλμού  «συνδέεται» και επικοινωνεί με τμήματα του εγκεφάλου.
    8. Τα ραβδία συνδέονται σε ομάδες, με αρκετά μέλη, προκειμένου να μεταφέρουν την πληροφορία τους προς τον εγκέφαλο, ενώ αντίθετα τα κωνία φαίνεται να μπορούν και μεμονωμένα να μεταφέρουν την αντίστοιχη οπτική πληροφορία.
    9. Τα κωνία έχουν γενικά πιο γρήγορη αντίδραση από τα ραβδία. Υπό την επίδραση όμοιας και ταυτόχρονης φωτεινής ροής τα σήματα από τα ραβδία φθάνουν στον ανθρώπινο εγκέφαλο με καθυστέρηση περίπου 0.1sec από την αντίστοιχη άφιξη των σχετικών σημάτων από τα κωνία.
    10. Τα L κωνία (ευαίσθητα στη περιοχή της κόκκινης ακτινοβολίας) αντιδρούν πιο γρήγορα από τα αντίστοιχα που ευθύνονται για την μπλέ ακτινοβολία (S κωνία).
    11. Ο αμφιβληστροειδής δεν παρουσιάζει την ίδια ακριβώς ευαισθησία σε όλη του την έκταση. Στη κεντρική περιοχή που δημιουργείται η έγχρωμη όραση η ευαισθησία φαίνεται να είναι αρκετά μεγαλύτερη από ότι στη περιφέρειά του.
    12. Ο αμφιβληστροειδής περιορίζει τον οπτικό θόρυβο που μπορεί να δημιουργείται από τις τυχαίες διακυμάνσεις της φωτεινής ροής που προσπίπτει σε αυτόν.
    13. Η επιφάνεια του αμφιβληστροειδή φαίνεται να διαθέτει μια πολύ λεπτή, κίτρινη μεμβράνη που «λειτουργεί» σαν φίλτρο και έτσι μειώνει την ένταση από τα μικρά μήκη κύματος του φωτός που προσπίπτουν σε αυτήν π.χ. τη μπλε συνιστώσα του ορατού φωτός που κυριαρχεί στον ουρανό με το φως του ήλιου.
    14. Η παράπλευρη (ή πλευρική) αναστολή έχει σημαντική συμμετοχή στον ανθρώπινο αμφιβληστροειδή, με αυτό το τρόπο η ανταπόκριση του σήματος που μεταδίδει ένας φωτοϋποδοχέας μπορεί να επηρεαστεί από την δραστηριότητα των γειτονικών του φωτοϋποδοχέων. Έτσι εξομαλύνεται το απεικονιζόμενο οπτικό πεδίο και διακρίνονται λεπτομέρειες σε έντονα λαμπερές αλλά και σε σκοτεινές περιοχές εξ ίσου ικανοποιητικά.
    15. Η οπτική πληροφορία προτού «εγκαταλείψει» τον αμφιβληστροειδή υφίσταται κάποια προκαταρκτική επεξεργασία και έτσι αποστέλλεται στον ανθρώπινο εγκέφαλο σαν μια πιο απλοποιημένη εικόνα προς αναγνώριση.  

         
Τα χαρακτηριστικά που προαναφέρθηκαν, αποτελούν μερικές από τις πιο σημαντικές διαφορές που υπάρχουν στον ανθρώπινο αμφιβληστροειδή σε σχέση με την λειτουργία του ψηφιακού αισθητήρα των σύγχρονων φωτογραφικών μηχανών. Ο αμφιβληστροειδής καταναλώνει την μεγαλύτερη ποσότητα οξυγόνου ανά μονάδα βάρους συγκριτικά με οποιονδήποτε άλλο ιστό του ανθρώπινου σώματος. Έχει το χαρακτηριστικό τα κύτταρα που διαθέτει να μην επιδέχονται αναπλήρωση σε περίπτωση βλάβης, ενώ μάλιστα θεωρείται και σαν το πιο απομακρυσμένο τμήμα του εγκεφάλου που σχετικά εύκολα εξετάζεται οφθαλμιατρικά (βυθοσκόπηση).
Είναι προφανές ότι ο ανθρώπινος αμφιβληστροειδής δεν μπορεί να αντιστοιχηθεί εύκολα με έναν ψηφιακό αισθητήρα που χρησιμοποιούν οι σύγχρονες φωτογραφικές μηχανές.

© periopton

Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας
η καθ' οιονδήποτε τρόπο χρήση/αναπαραγωγή/ιδιοποίηση
του παρόντος άρθρου (ολόκληρου ή αποσπασμάτων)

γεννήτριες εικόνων τεχνητής νοημοσύνης (ΤΝ)

5' διάβασμα 

 

 

 

 

Οι γεννήτριες εικόνων τεχνητής νοημοσύνης προσφέρουν μια πλούσια γκάμα χαρακτηριστικών και δυνατοτήτων που ανταποκρίνονται στις ανάγκες ενός διαφορετικού συνόλου χρηστών. Η παραγωγή εικόνων με τεχνητή νοημοσύνη έχει βαθιές επιπτώσεις στον γραφιστικό σχεδιασμό, τη διαφήμιση και την οπτική αφήγηση, επιτρέποντας στους χρήστες να δημιουργούν συναρπαστικό περιεχόμενο γρήγορα, εύκολα και αποτελεσματικά. Βέβαια με τα μέχρι τώρα αποτελέσματα φανερώνουν πως οι μηχανές διανύουν την παιδική ηλικία με όλες τις αστοχίες (βλέπε χέρι με έξι δάχτυλα), την παρερμηνεία των εντολών και τις αβλεψίες, παρ' όλα αυτά η ΤΝ φαίνεται πως κατέφτασε εντυπωσιακή -και μεταξύ μας λίγο πολύ αναμενόμενη, και κατά πάσα πιθανότητα θα παραμείνει.

ο Τραμπ προσευχόμενος ( με έξι δάχτυλα)
φωτογραφία δημιουργημένη από ΤΝ,
που μοίρασε ο Τραμπ μέσω Truth Social

αποτυχημένη προσομοίωση μέσω ΤΝ
φωτογραφικού στιγμιότυπου

Η έλευση λοιπόν της τεχνητής νοημοσύνης (ΤΝ), παρά τις όποιες -προς το παρόν- αδυναμίες της, έχει μεταμορφώσει σημαντικά το τοπίο της δημιουργίας εικόνων, φέρνοντας επανάσταση στον τρόπο με τον οποίο οι σχεδιαστές, οι διαφημιστές και οι δημιουργικοί άνθρωποι προσεγγίζουν την οπτική αφήγηση. Με την εμφάνιση ισχυρών γεννητριών εικόνων τεχνητής νοημοσύνης, οι δημιουργοί έχουν πλέον πρόσβαση σε εργαλεία που μπορούν να μεταφράσουν γραπτές περιγραφές σε εντυπωσιακές εικόνες, επιτρέποντάς τους να ξεκλειδώσουν νέα επίπεδα δημιουργικότητας και αποτελεσματικότητας. Ας περιηγηθούμε στο ευρύ φάσμα γεννητριών εικόνων AI, εξερευνώντας τα χαρακτηριστικά, τα δυνατά σημεία και τις επιπτώσεις τους σε διάφορες κατηγορίες του χώρου.

Adobe Firefly
Με βάση ένα τεράστιο σύνολο δεδομένων 300 εκατομμυρίων εικόνων Adobe Stock, το Adobe Firefly προσφέρει τόσο δωρεάν όσο και premium πακέτα. Χρησιμεύει ως ένα ισχυρό εργαλείο για την επεξεργασία υφιστάμενων εικόνων, ενσωματώνοντας απρόσκοπτα τη σουίτα δημιουργικών εργαλείων της Adobe.
Το Adobe Firefly παρέχει στους σχεδιαστές και τους διαφημιστές ένα οικείο περιβάλλον εργασίας και επαρκείς δυνατότητες επεξεργασίας, καθιστώντας το πολύτιμο εργαλείο για τη δημιουργία οπτικού περιεχομένου. Η εκτεταμένη βάση δεδομένων εικόνων του δίνει τη δυνατότητα στους χρήστες να εξερευνήσουν ένα ευρύ φάσμα δημιουργικών δυνατοτήτων.

Canva AI
Το Canva AI, ένα δημοφιλές εργαλείο σχεδιασμού μέσων κοινωνικής δικτύωσης, προσφέρει 50 δωρεάν κατηγορίες εικόνων με διαθέσιμα πακέτα επί πληρωμή. Απλοποιεί τη διαδικασία σχεδιασμού για τους μη έμπειρους, παρέχοντας διαισθητικά εργαλεία και πρότυπα που βασίζονται στην τεχνητή νοημοσύνη.
Η προσβασιμότητα και η ευκολία χρήσης του Canva AI το καθιστούν ιδανική επιλογή για τη δημιουργία γραφικών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης καθώς και διαφημιστικού υλικού. Η φιλική προς το χρήστη διεπαφή του απλοποιεί τον σχεδιασμό, επιτρέποντας σε ιδιώτες και επιχειρήσεις να δημιουργούν χωρίς κόπο οπτικά εφέ επαγγελματικής ποιότητας.

Google Gemini
Το Google Gemini είναι ένα νέο εργαλείο δημιουργίας εικόνων, το οποίο προσφέρει υψηλής ποιότητας υλικό για διαφημίσεις, αφίσες και περιεχόμενο για τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Αξιοποιώντας τους τεράστιους πόρους και τις δυνατότητες τεχνητής νοημοσύνης της Google, το Google Gemini δίνει τη δυνατότητα στους χρήστες να δημιουργούν εντυπωσιακές εικόνες για διάφορους σκοπούς.

 

DALL-E 2
Το DALL-E 2 φημίζεται για την ικανότητά του να δημιουργεί απίστευτα ρεαλιστικά και ευφάνταστα έργα τέχνης. Παρέχει δωρεάν δοκιμαστική έκδοση και χρησιμοποιείται από εταιρείες όπως η Kraft Heinz για διαφημίσεις.
Το DALL-E 2 διευρύνει τα όρια της δημιουργικότητας με τα σουρεαλιστικά και ευφάνταστα έργα τέχνης του, επιτρέποντας στις μάρκες να ξεχωρίζουν με μοναδικά και συναρπαστικά οπτικά στοιχεία.
Οι εφαρμογές του στη διαφήμιση προσφέρουν ατελείωτες δυνατότητες δημιουργικής έκφρασης.

Midjourney
Το Midjourney προτιμάται για την εξαιρετική του ποιότητα στη δημιουργία φωτορεαλιστικών εικόνων, απευθυνόμενο σε έμπειρους χρήστες που είναι εξοικειωμένοι με τη δημιουργία περίπλοκων εντολών ΤΝ. Λειτουργεί ως πλατφόρμα με γνώμονα την κοινότητα στο Discord, προωθώντας τη συνεργασία και την υποστήριξη μεταξύ των χρηστών.
Η εστίαση του Midjourney στη φωτογραφία υψηλής ποιότητας το καθιστά πολύτιμο πόρο για ντιζάινερς και δημιουργούς που αναζητούν εικόνες επαγγελματικού επιπέδου. Η υποστηρικτική του κοινότητα επιτρέπει στους χρήστες να ανταλλάσσουν ιδέες, να μοιράζονται σχόλια και να συνεργάζονται σε δημιουργικά έργα.

 Leonardo
Το Leonardo προσφέρει περίπου 150 κουπόνια ανά ημέρα σε έναν δωρεάν λογαριασμό και απαιτεί έναν λογαριασμό Google για την παράκαμψη της περιόδου αναμονής.
Το σύστημα του Leonardo που βασίζεται σε κουπόνια παρέχει στους χρήστες πρόσβαση σε εικόνες που δημιουργούνται από την ΤΝ, διασφαλίζοντας παράλληλα τη λελογισμένη χρήση. Η ενσωμάτωσή του με τους λογαριασμούς Google απλοποιεί τη διαδικασία ελέγχου ταυτότητας, διευκολύνοντας τους χρήστες να έχουν πρόσβαση στην πλατφόρμα και να δημιουργούν απρόσκοπτα εικόνες.

Catbird.ai
Το Catbird.ai παρέχει διάφορα μοντέλα και πολλαπλά επίπεδα ΤΝ για τη δημιουργία εικόνων, προσφέροντας επιλογές προσαρμογής και αξιοποιώντας τη μέθοδο Stable Diffusion. (Η Stable Diffusion είναι μια δωρεάν γεννήτρια εικόνων Τεχνητής Νοημοσύνης που δημιουργεί εύκολα υψηλής ποιότητας ΤΝ τέχνη, εικόνες, anime και ρεαλιστικές φωτογραφίες.)
Τα προσαρμόσιμα μοντέλα ΤΝ του Catbird.ai ανταποκρίνονται στις διαφορετικές ανάγκες των χρηστών, επιτρέποντας ακριβή έλεγχο της δημιουργίας εικόνων. Η χρήση της Stable Diffusion διασφαλίζει τη σταθερότητα και την αξιοπιστία των παραγόμενων εικόνων, βελτιώνοντας τη συνολική εμπειρία του χρήστη.

Dream από το WOMBO και το Nightcafe
Τα Dream από το WOMBO και το Nightcafe είναι γνωστά για τη χρηστικότητα και την αποτελεσματικότητά τους στη δημιουργία εικόνων, απευθυνόμενα σε χρήστες που αναζητούν έργα τέχνης που δημιουργούνται από τεχνητή νοημοσύνη.
Και οι δύο πλατφόρμες προσφέρουν φιλικές προς το χρήστη διεπαφές και διαισθητικό έλεγχο, καθιστώντας τις προσιτές σε χρήστες όλων των επιπέδων δεξιοτήτων. Η αποτελεσματικότητά τους στη δημιουργία εικόνων υψηλής ποιότητας τις καθιστά πολύτιμα εργαλεία για εικονοποιούς που επιθυμούν να εξερευνήσουν νέες δημιουργικές δυνατότητες.

Pixray
Το Pixray προσφέρει ευελιξία για έμπειρους χρήστες ΤΝ, παρέχοντας προηγμένα χαρακτηριστικά προσαρμογής και επιλογές για τη δημιουργία φωτορεαλιστικών εικόνων. Τα προηγμένα χαρακτηριστικά προσαρμογής του Pixray απευθύνονται σε επαγγελματίες και έμπειρους χρήστες που αναζητούν ακριβή έλεγχο στη δημιουργία εικόνων. Η ευελιξία και η προσαρμοστικότητα το καθιστούν ένα πολύτιμο εργαλείο για δημιουργικά έργα που απαιτούν περίπλοκες λεπτομέρειες και παραμετροποίηση.

Runway
Το Runway είναι ένα ολοκληρωμένο εργαλείο τεχνητής νοημοσύνης που επιτρέπει στους χρήστες να δημιουργούν εικόνες και βίντεο από διάφορες πηγές, απευθυνόμενο σε εικονογράφους και εκπαιδευτικούς για δημιουργικά προσχέδια και οπτικές αναπαραστάσεις.
Τα ολοκληρωμένα χαρακτηριστικά του Runway το καθιστούν ένα ευέλικτο εργαλείο, προσφέροντας ένα ευρύ φάσμα δημιουργικών δυνατοτήτων. Η ενσωμάτωσή του με διάφορες πηγές επιτρέπει την απρόσκοπτη συνεργασία και τον πειραματισμό σε δημιουργικά έργα.

Ας συγκρίνουμε τα αποτελέσματα ορισμένων από τα μεγαθήρια: Adobe Firefly, Google Gemini, Leonardo και Runway. Τροφοδοτώντας όλες τις πλατφόρμες με την ίδια προτροπή "Δημιουργήστε μια εκπληκτική οπτική αναπαράσταση ενός φουτουριστικού αστικού τοπίου που σφύζει από τεχνολογική καινοτομία. Συμπεριλάβετε ουρανοξύστες στολισμένους με ολογραφικές διαφημιστικές πινακίδες, ιπτάμενα αυτοκίνητα που κινούνται με ταχύτητα μέσα από φωτισμένους αυτοκινητόδρομους και πολύβουα πλήθη ανθρώπων που βυθίζονται σε εμπειρίες επαυξημένης πραγματικότητας. Η πόλη θα πρέπει να αποπνέει μια αίσθηση δυναμισμού, δημιουργικότητας και προόδου, αναδεικνύοντας τη μετασχηματιστική δύναμη της τεχνολογίας στη διαμόρφωση των αστικών τοπίων.", στη συνέχεια μπορούμε να εξετάσουμε και να αντιπαραβάλουμε τα αποτελέσματα.

Το τοπίο των πλατφορμών τεχνητής νοημοσύνης που δημιουργούν εικόνες προσφέρει μια μεγάλη ποικιλία χαρακτηριστικών και δυνατοτήτων, καλύπτοντας τις ανάγκες των σχεδιαστών, των εικονογράφων, των ντιζάινερς και των δημιουργών σε διάφορους κλάδους. Αυτές οι πλατφόρμες έχουν βαθιές επιπτώσεις σε τομείς όπως ο γραφιστικός σχεδιασμός, η διαφήμιση και η οπτική αφήγηση, επιτρέποντας στους χρήστες να δημιουργούν οπτικά συναρπαστικό περιεχόμενο με ευκολία και αποτελεσματικότητα. Καθώς η τεχνολογία τεχνητής νοημοσύνης συνεχίζει να εξελίσσεται, μπορούμε να περιμένουμε περαιτέρω καινοτομίες και εξελίξεις στη δημιουργία εικόνων, οδηγώντας σε νέες δυνατότητες δημιουργικότητας και έκφρασης.

 

επιμέλεια-κείμενο: Κάππα Λάμδα
© periopton

Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας
η καθ΄οιονδήποτε τρόπο χρήση/αναπαραγωγή/ιδιοποίηση
του παρόντος άρθρου (ολόκληρου ή αποσπασμάτων)

με στοιχεία από PCQuest

η ιστορία της φωτογραφικής μηχανής φιλμ μισού καρέ

3' διάβασμα

 

 

φωτό: © Future

 

 

 Η κυκλοφορία των Pentax 17 και η Kodak Ektar 35N, έκαναν και πάλι δημοφιλή τη φωτογραφία μισού καρέ σε μια νέα γενιά φωτογράφων. Όμως η ιστορία, στο να παίρνει δηλαδή κάποιος διπλάσιες φωτογραφίες από ένα ρολό φιλμ 35mm, ξεκινάει από τη δεκαετία του 1960.

 

η διαφορά πλήρους και μισού καρέ 35mm

 

Από τη γέννηση της φωτογραφίας, ο βασικός στόχος του σχεδιασμού των φωτογραφικών μηχανών ήταν να γίνουν μικρότερες και ελαφρύτερες με ελάχιστους συμβιβασμούς στις επιδόσεις και τις δυνατότητες. Το φορμά 35mm δημιουργήθηκε τη δεκαετία του 1890 με το κόψιμο του κινηματογραφικού φιλμ 70mm στη μέση (κατά μήκος) και υιοθετήθηκε σταδιακά από διάφορους κατασκευαστές φωτογραφικών μηχανών, κυρίως από τη Leitz για τη νέα σειρά διοπτρικών μηχανών Leica. Η Kodak διέδωσε το φορμά - ονομάζοντάς το «135» - τη δεκαετία του 1930 και στη συνέχεια παρήγαγε μια μεγάλη ποικιλία ασπρόμαυρων, έγχρωμων αρνητικών και έγχρωμων διαφανειών.
Στην Ιαπωνία στις αρχές της δεκαετίας του 1960, η προώθηση της οικονομικής προσιτότητας θεωρήθηκε βασική προτεραιότητα, καθώς και η δημιουργία μικρότερων φωτογραφικών μηχανών, και αυτό γέννησε τη διαμόρφωση μισού καρέ 35mm, που αξιοποιήθηκε με ιδιαίτερη επιτυχία από την Olympus με τη σειρά PEN, αλλά υιοθετήθηκε και από αρκετές άλλες εταιρείες, όπως η Canon, η Fujifilm, η Konica, η Petri, η Ricoh και η Yashica.

Το φορμά μισού καρέ 35mm επέτρεψε στην αναλογική φωτογραφική μηχανή να γίνει πολύ πιο συμπαγής, κάτι που, εν ευθέτω χρόνω, θα γινόταν πολύ πιο εύκολο μέσω των ηλεκτρονικών προσθηκών. Παρόλο που ήταν πολύ συμπαγείς, οι φωτογραφικές μηχανές μισού κάδρου της δεκαετίας του 1960 δεν ήταν απαραίτητα απλές στη σχεδίαση, και η Olympus έφτασε στο σημείο να κατασκευάσει τη σειρά μονοοπτικών ρεφλέξ Pen F  με εναλλάξιμους φακούς.
Όπως συμβαίνει, ανεξάρτητα από τα σημερινά μοντέλα Ektar H35, η αρχική Kodak δεν κατασκεύασε φωτογραφικές μηχανές μισού καρέ 35mm, καθώς ήταν πολύ απασχολημένη με το φορμά 126 και στη συνέχεια με το 110. Η Ricoh γνώρισε μεγάλη επιτυχία με τη σειρά μοντέλων Auto Half, τα οποία παρέμειναν στην παραγωγή από το 1960 έως το τέλος της δεκαετίας του 1970. Ήταν όμορφα σχεδιασμένες, αλλά αρκετά απλές μικρές φωτογραφικές μηχανές με κουρδιστό μηχανισμό προώθησης φιλμ (μέσω ενός κουμπιού στη βάση της).

Αφού και οι δύο μορφές φιλμ 110 και Disc αποδείχθηκαν τελικά απογοητευτικές όσον αφορά την ποιότητα της εικόνας, οι φωτογραφικές μηχανές 35mm με μισό καρέ έκαναν μερικές επανεμφανίσεις... και πάλι με στόχο να γίνουν μικρότερες χωρίς να υπάρξει τόσο μεγάλος συμβιβασμός στην απόδοση. Η Konica AA-35 κυκλοφόρησε το 1984 - σε ορισμένες αγορές ονομαζόταν Recorder - και ήταν τόσο λεπτή όσο επέτρεπε η κασέτα φιλμ 35mm με ένα έξυπνο σχέδιο συρόμενου καλύμματος που αποκάλυπτε τον φακό καθώς και τα παράθυρα αυτόματης εστίασης και φωτομέτρησης. Είναι ενδιαφέρον ότι το φιλμ φορτωνόταν κάθετα, οπότε η τυπική διάσταση του καρέ της AA-35 ήταν οριζόντια και όχι το συνηθισμένο κατακόρυφο των πρώτων μοντέλων μισού καρέ. Η προώθηση και η περιέλιξη του φιλμ ήταν αυτόματες.

Η Yashica Samurai X3.0, που παρουσιάστηκε το 1987, είχε ακόμη πιο ιδιόρρυθμο σχεδιασμό, αλλά σχεδιάστηκε ως μια πιο συμπαγής εναλλακτική λύση στις «μεταβατικές» φωτογραφικές μηχανές, οι οποίες ήρθαν και έφυγαν πριν κανένας καταλάβει τι ήταν. Τα μοντέλα πλήρους καρέ 35mm ήταν ογκώδη θηρία λόγω των μεγάλων σταθερών φακών ζουμ και η ιδέα ήταν ότι αυτές οι φωτογραφικές μηχανές γεφύρωναν το χάσμα μεταξύ μιας μονοοπτικής ρεφλέξ 35mm και μιας κόμπακτ 35mm, αλλά πλέον οι συμβατικές κόμπακτ 35mm με ζουμ είχαν γίνει πολύ μικρότερες χάρη στην πρόοδο του σχεδιασμού των φακών και οι μηχανές « bridge» αποτελούσαν παρελθόν.
Το ίδιο ίσχυε και για το φορμά 35mm μισού κάδρου μέχρι την παρουσίαση της Kodak Ektar H35 τον Μάιο του 2022, την οποία ακολούθησε η Ektar H35N τον Σεπτέμβριο του 2023. Αλλά αυτές οι Instamatic είναι μάλλον πιο απλές από τις Pentax 17... και επίσης πολύ φθηνότερες.

 
Ενώ όλες αυτές οι φωτογραφικές με φιλμ καλύπτουν το πεδίο του μισού καρέ, η καθεμία έχει τα διακριτά χαρακτηριστικά της, ικανοποιώντας διαφορετικές φωτογραφικές επιλογές και προτιμήσεις. Και σήμερα αυτό έχει απόλυτο νόημα. Η αναβίωση του φιλμ μπορεί σχεδόν σίγουρα να αποδοθεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ιδίως στο Instagram, όπου οι κάθετες εικόνες μισού καρέ ταιριάζουν απόλυτα με τον προτιμώμενο κατακόρυφο λόγο πλευρών 4:5. 

Canon Demi

 

Η Canon εισήλθε στην αγορά φωτογραφικών μηχανών μισού καρέ στις αρχές της δεκαετίας του 1960 με την Demi. Γνωστή για την ακρίβεια και την αξιοπιστία της, έγινε η αγαπημένη των φωτογράφων που χρησιμοποιούσαν φωτογραφικές μηχανές μισού καρέ.
 

επιλογή φακού 28mm ή 30mm
φωτόμετρο σεληνίου
(συγκεκριμένα μοντέλα)

Canon Demi

 

Canon Dial

 

φακός:  Canon SE28mm f/2.8
ταχύτητες: 1/30 to 1/250 sec, B
φωτόμετρο καδμίου
ημιαυτόματη (προτεραιότητα διαφράγματος)
μηχανισμός προώθησης φιλμ (κουρδιστός)

Canon Dial

Olympus Pen F/FT/FV

  

Η σειρά Olympus Pen F, που παρουσιάστηκε τη δεκαετία του 1960, έγινε σήμα κατατεθέν της καινοτομίας. Ήταν η πρώτη μονοοπτική ρεφλέξ μισού κάδρου και έγινε δημοφιλής για τον κομψό σχεδιασμό της. 

φακός: F.Zuiko 38mm f/1.8
μονοοπτική ρεφλέξ
διαφραγματικό κλείστρο

Olympus Pen F

 

Olympus Pen EE series

 

Η σειρά μηχανών Pen EE, που ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του 1960 ως μια απλούστερη εναλλακτική λύση στη σειρά Pen F, έδωσε έμφαση στην ευκολία χρήσης.

φακός: D.Zuiko 28mm f/3.5 lens
Αυτόματη έκθεση
Εστίαση με σύστημα ζώνης

 

Olympus Pen EE

Yashica Rapide

 

 

φακός: Yashinon a 2.8cm, f/2.8

 

Yashica rapid

Yashica Samurai X3.0

 

Η σειρά Samurai, που παρουσιάστηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1980, παρουσίασε ένα φουτουριστικό σχεδιασμό που ερχόταν σε αντίθεση με τα παραδοσιακά μοντέλα φωτογραφικών μηχανών μισού καρέ.

φακός ζουμ: 25-75mm f/3.5-4.3
αυτόματη έκθεση
αυτόματη εστίαση

 

 

Yashica Samurai
Η τελευταία αξιόλογη μηχανή φιλμ μισού καρέ τύπου bridge
που κυκλοφόρησε πριν από την ψηφιακή εποχή
(φωτο- Paul Burrows, Australia Camera Magazine)

 

Ricoh Auto Half

 

Η Ricoh Auto Half, που παρουσιάστηκε τη δεκαετία του 1960, τράβηξε την προσοχή με τον συμπαγή σχεδιασμό και τα φιλικά προς τον χρήστη χαρακτηριστικά της. 

φακός: 25mm f/2.8 lens
φωτόμετρο σεληνίου
κουρδιστός μηχανισμός προώθησης φιλμ

 

 

Ricoh Auto Half

Agfa Parat Series

 

Η Agfa, η γνωστή γερμανική εταιρεία, εισήγαγε τη σειρά φωτογραφικών μηχανών μισού καρέ Parat στα μέσα της δεκαετίας του 1960, ενισχύοντας την αυξανόμενη δημοτικότητα των φωτογραφικών μηχανών μισού καρέ.

φακός: Agfa Color-Apotar 30mm f/2.8 lens
διαφραγματικό κλείστρο Prontor
φωτεινό σκόπευτρο

Agfa Parat

Minolta Repo Series

 

Η Minolta μπήκε στην αρένα των φωτογραφικών μηχανών μισού καρέ στις αρχές της δεκαετίας του 1960 με τη σειρά Repo, δίνοντας έμφαση στη φορητότητα και την κομψότητα.

φακός: Rokkor 30mm f/2.8 lens
κλείστρο Citizen

 

 

Minolta Repo
(φωτο- ilottvintage)

Fujica Half Series

 

Η Fujifilm, με μακρά ιστορία στον κόσμο της εικόνας, παρουσίασε τη Fujica Half τη δεκαετία του 1960, η οποία έγινε γρήγορα η αγαπημένη φωτογραφική μηχανή μισού καρέ μεταξύ των περιηγητών φωτογράφων.

φακός: Fujinon 28mm f/2.8 lens
φωτόμετρο σεληνίου
ενσωματωμένο καπάκι φακού

Fujica Half

Konica Eye Series

 

Η Konica, ένας άλλος ιαπωνικός γίγαντας, παρουσίασε τη σειρά Eye τη δεκαετία του 1960, δίνοντας έμφαση στην ευκολία χρήσης και την αυτοματοποίηση σε αυτή τη σειρά φωτογραφικών μηχανών μισού καρέ.

φακός: Hexanon 28mm f/3.5 lens
φωτόμετρο καδμίου
αυτόματη έκθεση

 

Konica Eye

Konica AA-35 (Recorder)

 

φακός: Konica Hexanon 24mm 𝒇4 lens  
ταχύτητες: 60-250
ηλεκτρονικό κλείστρο
μηχανισμός προώθησης φιλμ (ηλεκτρονικός)

 

Konica AA-35

 

Konica Auto-Reflex

 

η μονοοπτική ρεφλέξ, με κλείστρο εστιακού επιπέδου, προσέφερε εικόνες πλήρους και μισού κάδρου με το γύρισμα ενός διακόπτη

Konica Auto-Reflex

Diana Mini

 

Στο πιο πρόσφατο παρελθόν, η Lomography αναβίωσε τη γοητεία της φωτογραφικής μηχανής μισού καρέ με την Diana Mini, προσφέροντας ένα κράμα ρετρό αισθητικής και σύγχρονης λειτουργικότητας, όλα μέσα σε μια φωτογραφική μηχανή φιλμ μισού καρέ.

φακός: 24mm f/8 lens
πλαστικό σώμα και φακός
επιλογή τετράγωνου φορμά και μισού καρέ

 

 

Diana mini με φλας

Pentax 17

 

 

φακός: HD PENTAX lens 25mm f/3.5
ταχύτητες: 1/350 to 4 seconds, Bulb

Pentax 17

Ektar H35
 

 

 

φακός: 22mm f/9.5 lens
σταθερής εστίασης
σταθερής ταχύτητας 1/100sec

Ektar H35

Alfie Tych+

 

 

Για το τέλος άφησα την καθ' όλα ιδιαίτερη Alfie Tych+ η οποία αποτελεί την εξέλιξη του μοντέλου Tych που δημιουργήθηκε κατόπιν της επιτυχημένης εκστρατείας χρηματοδότησης το 2022. Η Tych+ προσφέρει πολλά περιθώρια για πειραματισμό και συνδυάζει σύγχρονο σχεδιασμό και ηλεκτρονικά χαρακτηριστικά σε μια φωτογραφική με φιλμ. Είναι μικρή, αθόρυβη και διακριτική, γεγονός που καθιστά ιδανική τη χρήση της για ταξίδια και ιδιαίτερα για φωτογραφίες δρόμου. 
 

Η Tych+ ενσωματώνει στον δίσκο περιστροφής, αντί τρεις του προηγούμενου μοντέλου, τέσσερεις φακούς σταθερής εστίασης:
33.3mm f/8 (αντίστοιχος ενός 50mm)
30mm f/8 ενός στοιχείου μηνίσκου (αντίστοιχος ενός 45mm)
25mm f/56 περίθλασης Φρενέλ (αντίστοιχος ενός 38mm)
25mm f/125 pinhole (αντίστοιχος ενός 38mm)

ταχύτητα: 30sec ~125sec
ενσωματωμένο φωτόμετρο
ενσωματωμένο USB για επαναφόρτιση

Alfie Tych+

επιμέλεια-έρευνα-κείμενο: Κάππα Λάμδα
© periopton

Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας
η καθ΄οιονδήποτε τρόπο χρήση/αναπαραγωγή/ιδιοποίηση
του παρόντος άρθρου (ολόκληρου ή αποσπασμάτων)

αυτές που δεν τα κατάφεραν... (Β' μέρος)

3.14' διάβασμα

 

 

Στο δεύτερο μέρος του άρθρου για τις κατασκευάστριες εταιρείες φωτογραφικών μηχανών, παρουσιάζονται ορισμένες μικρές ιαπωνικές που εμφανίστηκαν πριν και κατά τη διάρκεια των ετών της άνθησης των μονοοπτικών ρεφλέξ μηχανών, δηλαδή τη δεκαετία του 1960 και του 1970. Και αυτές με τη σειρά τους, για διάφορους λόγους και παρά τις τεχνολογικές καινοτομίες που εφάρμοσαν, δεν μπόρεσαν να αντέξουν τον ανταγωνισμό και ως εκ τούτου αναγκάστηκαν να διακόψουν τη λειτουργία τους.



- AIRES CAMERA WORKS

Ας ξεκινήσουμε με την AIRES CAMERA WORKS, μια εταιρεία με έδρα το Τόκιο, η οποία ξεκίνησε τις δραστηριότητές της το 1949 με την επωνυμία Yallu Optical να παράγει μια διοπτική ρεφλέξ των 35mm, την Yallu Flex, που βασιζόταν σε μεγάλο βαθμό στην Zeiss Contaflex. Η εταιρεία κατασκεύαζε διοπτικές ρεφλέξ και τηλεμετρικές για σχεδόν μια δεκαετία. Στη συνέχεια επιχείρησε να εισέλθει στον τομέα των μονοοπτικών ρεφλέξ με μοντέλα όπως η Aires Penta 35 και η Aires Reflex 35. Η προσπάθεια της εταιρείας στις μονοοπτικές είχε μικρή επιτυχία και οδήγησε στην πτώχευσή της το 1960.

Yalluflex

Aires Penta 35

Aires διοπτική ρεφλέξ 6x6εκ.
με φακό Nikkor Q.C

Aires 35 Iiic

Οι φωτογραφικές μηχανές Aires διακρίνονταν για τους εναλλάξιμους φακούς με διαφραγματικά κλείστρα με την ασυνήθιστα γρήγορη ταχύτητα -για εκείνη την εποχή- 1/1000 sec.

 

 

- CIMA KOGAKU COMPANY

Η Cima Kogaku Company ήταν μια ιαπωνική εταιρεία κατασκευής φακών και συνήθιζε να κατασκευάζει φακούς για μάρκες όπως η Photax και η Hanimex.
Αργότερα, άρχισε να κατασκευάζει φακούς για τα δικά της εμπορικά σήματα με την ονομασία Cimako και Cimko. Ορισμένοι φακοί της Topcon κατασκευάζονταν επίσης από την Cima. Η ραγδαία ανάπτυξη της αγοράς φωτογραφικών μηχανών ενθάρρυνε την Cima να αγοράσει τις γραμμές παραγωγής της Topcon, όταν η Topcon σταμάτησε την παραγωγή στις αρχές της δεκαετίας του '80.
Οι γραμμές αυτές χρησιμοποιήθηκαν για την παραγωγή της Cimko LS1 το 1982. Ωστόσο, η χρονική στιγμή για το λανσάρισμα ήταν σαφώς λανθασμένη και η LS1 παρέμεινε η μόνη φωτογραφική μηχανή που παρήγαγε ποτέ η Cima. 

 

Cimko LS1

Η εταιρεία συνεχίζει να κατασκευάζει βιομηχανικούς φακούς ακόμη και σήμερα.

 

 

- KOWA

Η εταιρεία οπτικών Kowa ιδρύθηκε το 1946 και παρήγαγε γυαλιά όπερας, κιάλια και διόπτρες. Η εταιρεία εισήλθε στην παραγωγή φωτογραφικών μηχανών το 1954 και παρήγαγε μια σειρά διοπτικών ρεφλέξ. Το 1960, η Kowa επιχείρησε να ασχοληθεί με τις μονοοπτικές ρεφλέξ των 35mm. Η Kowa E κυκλοφόρησε το 1962 και ακολούθησαν η Kowa SE, η SW και μια σειρά άλλων μοντέλων. Οι μονοοπτικές είχαν δυστυχώς μια αποκλειστικά για την Kowa μοντούρα φακών, η οποία περιόριζε την επιτυχία τους. Η τελευταία μονοοπτική της Kowa ήταν η UW190 που κυκλοφόρησε το 1972.

Kowa Model E Kowaflex

Kowa UW190

Kowa Six

Στη συνέχεια, η Kowa δοκίμασε την τύχη της με μια μονοοπτική 6 x 6m cm που ονομάστηκε Kowa 6, η οποία σημείωσε κάποια αρχική επιτυχία, αλλά στη συνέχεια παρήκμασε γρήγορα. Στη συνέχεια η Kowa σταμάτησε την παραγωγή φωτογραφικών μηχανών. Η εταιρεία εξακολουθεί να παράγει κιάλια, διόπτρες και φακούς προβολής.

 

 

- TOKIWA SEIKI

Η Tokiwa Seiki είναι ακόμη γνωστή για την κυκλοφορία στην αγορά της πρώτης υψηλής τεχνολογίας SLR 35mm που κατασκευάστηκε στην Ιαπωνία.
Το όνομα Tokiwa σημαίνει «πάντα πράσινο» και Seiki σημαίνει «όργανα ακριβείας». Αρχικά, τα προϊόντα της εταιρείας διανέμονταν με την εμπορική ονομασία FIRST.

 

Firstflex 35 1955

Firstflex 35 1958

Αντίστοιχα, η Firstflex 35 ήταν μια μονοοπτική με διαφραγματικό κλείστρο που κυκλοφόρησε το 1954. Το 1955 ακολούθησε η Pentaflex, η οποία ήταν η πρώτη μονοοπτική με σκόπευτρο καθρεφτών αντί πρισματικού στο επίπεδο του ματιού. Η Tokiwa Seiki φέρεται επίσης να κατασκεύασε μερικές διοπτικές, αλλά η εταιρεία δεν μπόρεσε να επιβιώσει πέρα από τη δεκαετία του '60.

 

 

- YASHIMA KOGAKU

Η Yashima Kogaku ήταν μια βραχύβια εταιρεία οπτικών με τίτλο που ήταν σχεδόν όμοιος με τη γνωστή Yashica και ο λόγος-προφανώς- είναι πως ιδρύθηκε και διευθύνθηκε από τον αδελφό του ιδρυτή των φωτογραφικών μηχανών Yashica. Η Yashima παρήγαγε μόλις μία μονοοπτική ρεφλέξ 35mm που ονομαζόταν Yashima EMC750 (επίσης γνωστή ως OSANON 750). Η Yashima διέθετε μοντούρα φακών Pentax Praktica.

Yashima EMC750

Με ένα μόνο προϊόν στη διάθεσή της, η εταιρεία Yashima δεν μπόρεσε να ανταγωνιστεί και χρεοκόπησε στις αρχές της δεκαετίας του 1980.

 

 

- ZUNOW OPTICAL INDUSTRY

Η Zunow Optical Industry, παλαιότερα γνωστή ως Teikoku Kogaku, ξεκίνησε ως κατασκευαστής φακών και έγινε γρήγορα ένας από τους κορυφαίους παράγοντες στην ιαπωνική αγορά για την παραγωγή εξαιρετικά φωτεινών φακών. Παρόλο που το εργοστάσιο της εταιρείας καταστράφηκε ολοσχερώς κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, αναβίωσε γρήγορα την κατασκευή φακών και οι πρώτοι φακοί κυκλοφόρησαν το 1953 ως Zunow 50mm f/1.1. Η λέξη Zunow στα ιαπωνικά σημαίνει «εγκέφαλος».
Η Zunow άρχισε να κατασκευάζει φακούς τόσο για φωτογραφικές μηχανές όσο και για κινηματογραφικές μηχανές για άλλους Ιάπωνες κατασκευαστές.

Zunow Zunowflex 1959

Η επιτυχία της με τους φακούς ενθάρρυνε την εταιρεία να τολμήσει να ασχοληθεί με τις μονοοπτικές ρεφλέξ 35mm. Το 1958, η Zunow Zunowflex κυκλοφόρησε και ήταν εξαιρετικά καινοτόμος τόσο στον σχεδιασμό όσο και στον χειρισμό. Ήταν η πρώτη ιαπωνική ρεφλέξ 35mm με αυτόματο διάφραγμα, αποσπώμενο πεντάπρισμα και μηχανισμό προώθησης του φιλμ με μοχλό, ένα μοναδικό χαρακτηριστικό για την εποχή.
Ωστόσο, απέτυχε στην αγορά και η Zunow αναγκάστηκε να κλείσει το 1960. 

 

Δείτε επίσης:

αυτές που δεν τα κατάφεραν... (Α' μέρος)

επιμέλεια-έρευνα-κείμενο: Κάππα Λάμδα
© periopton

Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας
η καθ΄οιονδήποτε τρόπο χρήση/αναπαραγωγή/ιδιοποίηση
του παρόντος άρθρου (ολόκληρου ή αποσπασμάτων)

Kombi, μία σπάνια φωτογραφική μηχανή τύπου κουτί, αλλά... μινιατούρα

3.8' διάβασμα

 

 

 

Η διαφήμιση της Kombi το 1892 ισχυριζόταν ότι ήταν "πέντε φορές μικρότερη από κάθε άλλη φωτογραφική μηχανή" και ικανή να παράγει "εικόνες τρεις φορές μεγαλύτερες σε σχέση με το μέγεθός της".
Το "Kombi" σήμαινε ότι ο γεμιστήρας φιλμ της φωτογραφικής μηχανής μπορούσε να φορτωθεί με ένα εμφανισμένο φιλμ και στη συνέχεια να χρησιμοποιηθεί ως εικονοσκόπιο διαφανειών (γραφοσκόπιο). Αυτό έκανε τη φωτογραφική μηχανή να είναι ένας συνδυασμός και των δύο, μιας φωτογραφικής μηχανής και ενός εικονοσκοπίου. 

 

Kombi, φωτογραφική μηχανή και εικονοσκόπιο

 

 

Η Kombi ήταν η πρώτη φωτογραφική μηχανή με φιλμ σε ρολό, για την οποία η Kodak παρήγαγε φιλμ ειδικά γι' αυτήν. Κατασκευάστηκε από τον Άλφρεντ Κ. Κέμπερ από το Σικάγο του Ιλινόις των ΗΠΑ, αφού ο Αμερικανός Γουίλιαμ Β. Έσμοντ έλαβε δίπλωμα ευρεσιτεχνίας γι' αυτήν στην Αγγλία το 1892. Ο Κέμπερ και ο Έσμοντ μοιράστηκαν τα δικαιώματα αυτής της επιτυχημένης φωτογραφικής μηχανής μινιατούρας κουτιού της δεκαετίας του 1890, η οποία μπορούσε να κάνει 25 λήψεις στο ειδικά κατασκευασμένο φιλμ Kodak πλάτους 38mm που έδινε ένα τετράγωνο (ή στρογγυλό) αρνητικό 28.5mm. Τα αρνητικά εκτυπώνονταν σε ρολό διαφανειών (δηλαδή εμφανίζονταν θετικές εικόνες) και προβάλλονταν μέσω του φακού.
Ήταν μια κατασκευή εξ ολοκλήρου από ορείχαλκο. Διαφορετικοί φορείς διαφράγματος, που έμοιαζαν με καπάκια, προσαρμοζόντουσαν μπροστά στο φακό. Το καπάκι με το μικρότερο άνοιγμα χρησιμοποιούνταν για τις παρατεταμένες εκθέσεις.  Το καπάκι με το μεγαλύτερο άνοιγμα χρησιμοποιούνταν για στιγμιαίες λήψεις σε πολύ έντονο φως.  Όταν λαμβάνονταν στιγμιότυπα σε κανονικό φως ημέρας, ο φακός χρησιμοποιούνταν χωρίς προσθήκη.
Ο επιλογέας που βρίσκεται στο επάνω μέρος της φωτογραφικής μηχανής χρησιμοποιείται για την ενεργοποίηση του κλείστρου. Το καμπύλο μεταλλικό κομμάτι έχει εγκοπές με την κεντρική θέση για παρατεταμένες λήψεις και την πιο απομακρυσμένη θέση για στιγμιαίες λήψεις.  Ένας μοχλός πίσω του είναι η σκανδάλη του κλείστρου. Ο φακός έπρεπε να καλυφθεί κατά την όπλιση του κλείστρου, καθώς δεν έκλεινε αυτόματα. 

 

Το κύριο πλεονέκτημά της μηχανής ήταν ότι διέθετε εναλλασσόμενο φορέα φιλμ σε ρολό (σαν έξτρα επιλογή). Ο φορέας με το εκτεθειμένο φιλμ έπρεπε να αποσταλλεί στο εργαστήριο για την εμφάνιση του φιλμ και την επαναγέμισή του.

η Kombi με τον έξτρα φορέα φιλμ

Το πίσω μέρος της κάμερας αποκαλύπτει ένα στρογγυλό, αφαιρούμενο κάλυμμα. Το κάλυμμα αφαιρείται για να χρησιμοποιηθεί τη φωτογραφική μηχανή ως γραφοσκόπιο ή προβολέα θετικών διαφανειών. Για την προβολή διαφανειών, το ρολό επανατοποθετούνταν στη φωτογραφική μηχανή, αφαιρούνταν η πίσω πλάκα κάλυψης και η πλάτη της φωτογραφικής μηχανής κρατούνταν στο φως.  Ο χρήστης εφάρμοζε το μάτι του στο φακό της φωτογραφικής μηχανής, που τώρα λειτουργούσε ως φακός προβολής. Τα κουμπιά περιέλιξης του φιλμ χρησιμοποιούνταν για την τοποθέτηση των μεμονωμένων φωτογραφιών προς προβολή.

 

το πίσω μέρος του σώματος της Kombi

Μια πλάκα στο πίσω μέρος του σώματος,
που αφαιρείται επιτυγχάνοντας τον οπίσθιο φωτισμό του φιλμ
για την προβολή μέσω του φακού

 

Ένα άλλο χαρακτηριστικό στοιχείο ήταν η λωρίδα από ορείχαλκο - που πωλούνταν ως αξεσουάρ- και ονομαζόταν κούμπωμα Kombi. Είχε την ένδειξη "loaded" (φορτωμένο) τυπωμένη στην πλευρά της ως υπενθύμιση ότι η φωτογραφική μηχανή έχει φορτωμένο φιλμ.

Η φωτογραφική μηχανή πωλήθηκε κατά δεκάδες χιλιάδες. Μετά την τεράστια επιτυχία της Kombi, η Kodak κατασκεύασε 2 χρόνια αργότερα την ελαφρώς μεγαλύτερη Pocket Kodak. Αυτή παρείχε εικόνα 38 x 50mm και επέτρεψε την πραγματική δυνατότητα στιγμιαίας λήψης σε μια μικροσκοπική φωτογραφική μηχανή. 

Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας
η καθ΄οιονδήποτε τρόπο χρήση/αναπαραγωγή/ιδιοποίηση
του παρόντος άρθρου (ολόκληρου ή αποσπασμάτων)

 

έρευνα-επιμέλεια: Κάππα Λάμδα

© periopton

Γανωτής, ράφτης, στρατιώτης, κατάσκοπος.

4.6' διάβασμα 

 

ιδιότυπες φωτογραφικές μηχανές που χρησιμοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου 

 

 

Η πρακτική του καμουφλαρίσματος φωτογραφικών μηχανών μέσω άλλων αντικειμένων, όπως ραδιόφωνα ή αναπτήρες, ώστε να μη γίνονται αντιληπτές, υπάρχει από το 1900.
Πριν από την επίτευξη κατασκευής λιλιπούτειων αξιόπιστων κατασκοπευτικών καμερών, οι επίμαχες σκηνές καταγράφονταν με τη μέθοδο της νταγκεροτυπίας. Αυτές οι βαριές, ογκώδεις κάμερες μπορούσαν να καταγράψουν σκηνές, αλλά δεν ήταν αρκετά μικρές ώστε να μεταφέρονται στην τσέπη ή αρκετά προηγμένες ώστε να καταγράφουν με ευκρίνεια θέματα σε κίνηση. Αυτό συνέβαινε μέχρι την εμφάνιση της περίφημης μικροσκοπικής φωτογραφικής μηχανής Minox, η οποία επινοήθηκε για πρώτη φορά το 1922. Σχεδόν έναν αιώνα μετά την εφεύρεση της φωτογραφίας, επινοήθηκε η κατασκοπευτική φωτογραφική μηχανή. Μερικές από τις πρώτες διακριτικές κάμερες σχεδιάστηκαν από τον Walter Zapp στη Γερμανία μεταξύ 1937 και 1943.
Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, οι υπηρεσίες ενδιαφέρθηκαν για το μικρό μέγεθοςτων κατασκοπευτικών καμερών την ικανότητα εστίασης σε μακροσκοπικό επίπεδο, για την απαρατήρητη χρήση τους στην καταγραφή όπως και στην αντιγραφή εγγράφων.
Η Eastman Kodak, ηγέτης στον κλάδο της τυποποιημένης φωτογραφίας, κατασκεύασε μια φωτογραφική μηχανή που χωρούσε απόλυτα μέσα σε ένα σπιρτόκουτο, την οποία χρησιμοποιούσε το Γραφείο Στρατηγικών Υπηρεσιών των ΗΠΑ κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Στη δεκαετία του 1940, κυκλοφόρησε η Steinbeck ABC Wrist Watch Camera, η οποία σύντομα έγινε περιζήτητο αντικείμενο. Ωστόσο, η πρόσοψη του ρολογιού περιείχε αρκετά καθαρά έναν φακό, αν κοιτάζατε προσεκτικά.
Καθώς η δημοτικότητα των κατασκοπευτικών καμερών αυξανόταν, οι εταιρείες άρχισαν να κατασκευάζουν προϊόντα που έμοιαζαν σαν να περιείχαν κατασκοπευτικές κάμερες (π.χ. η μικρογραφία της φωτογραφικής μηχανής ως αναπτήρας). Το Kiev John Player ήταν ένα πακέτο ψεύτικων τσιγάρων εξοπλισμένο με μικροσκοπικές κάμερες, που δημιουργήθηκε ως δώρα-παγίδα για αφελείς τουρίστες, που πλασάρονταν ως χρησιμοποιημένα από τους πράκτορες της Κα Γκε Μπε. Λειτουργούσε, ωστόσο, αν ήξερες πώς να το χρησιμοποιήσεις.
Μέχρι το 1960, οι κάμερες F21, γνωστές και ως ΑΓΙΑΞ, χρησιμοποιούνταν από τους πράκτορες της Κα Γκε Μπε. Η ελαφριά κάμερα ήταν κρυμμένη σε ένα κουμπί παλτού. Το μόνο που έπρεπε να κάνει ο πράκτορας ήταν να πατήσει ένα κουμπί από ένα κλείστρο απελευθέρωσης στην τσέπη του και το μπροστινό μέρος της φωτογραφικής μηχανής άνοιγε γρήγορα καθώς η μηχανή έβγαζε μια φωτογραφία. 

 

Αυτή η κάμερα είναι κρυμμένη κάτω από τα ρούχα
με το φακό να ξεπροβάλλει μέσα από ένα ψεύτικο κουμπί.
 Ο χειριστής χρησιμοποιούσε έναν μηχανισμό απελευθέρωσης του κλείστρου
 που ήταν κρυμμένος στις πτυχές του ρούχου.

 

Αυτή η ενδυμασία, που αναπτύχθηκε από τη CIA,
θα μπορούσε να φορεθεί από μια γυναίκα μυστική πράκτορα
που παρευρίσκεται σε μια εκδήλωση με επίσημο ένδυμα.
Θα μπορούσε εύκολα να τραβήξει φωτογραφίες και να καταγράψει συνομιλίες.

Οι κατασκοπευτικές κάμερες έγιναν είδος πολυτελείας και χρησιμοποιήθηκαν συνήθως ως εργαλείο κατασκοπείας κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, ενώ η παραγωγή τους αναπτυσσόταν τεχνολογικά, δημιουργώντας επίσης μια σειρά από αξεσουάρ. Τα αξεσουάρ κατασκοπευτικών φωτογραφικών μηχανών, επέτρεψαν στους χρήστες να επεκταθούν σε πιο σύνθετες μορφές φωτογραφίας. 

 

Ένα βιβλίο που περιείχε μια κάμερα Neozit.
Ο φακός μπορούσε να λειτουργήσει μέσω
ενός μικρού κινητού τμήματος στο εξώφυλλο.

Η Kowa, ήταν η πρώτη που συνδύασε ραδιόφωνο και κάμερα σε ένα,
την Kowa Ramera Model KTC-62 από το 1959.
Η ραδιοκάμερα GEC Radio Camera από το 1964 είναι ένας συνδυασμός
ενός ραδιοφώνου της General Electric Company και
μιας φωτογραφικής μηχανής Kodak Instamatic.
Η φωτογραφική μηχανή Kowa χρησιμοποιεί φιλμ 16mm σε ειδική κασέτα,
ενώ η GEC Radio Camera χρησιμοποιεί φιλμ 35mm
και διαθέτει κρυφό, ενσωματωμένο φλας.
Και τα δύο μοντέλα διαθέτουν επιλογέα λειτουργίας/έντασης ήχου,
τον επιλογέα συντονισμού και υποδοχή 2,5 mm για ακουστικό.

Το στυλό αυτό είχε στο εσωτερικό του
μια μικρή κρυφή κάμερα
με σκοπό τη φωτογράφηση των εγγράφων.

 

Οι Γερμανοί πράκτορες της Στάζι χρησιμοποιούσαν επίσης τις περίφημες φωτογραφικές μηχανές χαρτοφύλακα στις δεκαετίες του 1970 και του 80, οι οποίες τους επέτρεπαν να τραβούν εικόνες σε υπέρυθρες για να εκθέτουν συνθήκες χαμηλού φωτισμού.

Ένα πολύ σπάνιο αξεσουάρ των κατασκόπων της Κα Γκε Μπε αποτελεί το δαχτυλίδι που περιέχει μια κρυφή κάμερα και χρησιμοποιήθηκε για την διακριτική λήψη φωτογραφιών. Οι κάμερες δαχτυλίδι άρχισαν να εμφανίζονται στην αγορά στα μέσα της δεκαετίας του 1980 από την Πολωνία. Η λωρίδα φιλμ τοποθετείται εσωτερικά στον δακτύλιο που περιβάλλει το δάχτυλο και επάνω του προσαρμόζεται αυτό που αποτελεί το σώμα της φωτογραφικής μηχανής. Έχουν ανακαλυφθεί μόνο λίγες από αυτές τις κάμερες, η καθεμία με ελαφρώς διαφορετικό σχεδιασμό.

ο φορέας φιλμ για το δαχτυλίδι-κάμερα

μοχλός προώθησης και σκανδάλη

Ένα συρόμενο κουμπί στο πλάι προωθεί το φιλμ. Ένα μικρό παρακείμενο κουμπί ενεργοποιεί το κλείστρο όταν τα δάχτυλα συμπιέζονται μεταξύ τους. Η μηχανή διέθετε μια μόνο ταχύτητα και ένα διάφραγμα. Ο σταθερής εστίασης και υψηλής ευκρίνειας φακός υποκαθιστά το κεντρικό πετράδι ή υπάρχει κάλυμμα το οποίο ανοίγει και αποκαλύπτεται ο φακός. Σε αρκετές περιπτώσεις υπάρχει χαραγμένο το χαρακτηριστικό "Trioplan 2.8/10". Ήταν δυνατό να γίνει μόνο μία λήψη, οπότε όπως γίνεται αντιληπτό δεν υπήρχε περιθώριο λάθους. Προκειμένου να αποτυπώσει κάποιος μια αξιοποιήσιμη εικόνα, έπρεπε να κρατήσει το χέρι του εντελώς ακίνητο ενώ ήταν στραμμένο προς το θέμα του. Το να το κάνει αυτό χωρίς να τον ανακαλύψουν ήταν ιδιαίτερα δύσκολο. 

Η Camera Lite είναι ένας ασυνήθιστος συνδυασμός
μίας μικροσκοπικής κάμερας για φιλμ 6x6mm
που κρύβεται σε έναν αναπτήρα τσιγάρων.
Η φωτογραφική μηχανή βρισκόταν μέσα
σε έναν λειτουργικό αναπτήρα βενζίνης,
του οποίου έπρεπε να ανοίξει το καπάκι
για να χρησιμοποιηθεί η σκανδάλη της φωτογραφικής μηχανής.

Η κάμερα TOCHKA-59 "in tie", η οποία χρησιμοποιούνταν
από πράκτορες της Κα Γκε Μπε για τη λήψη φωτογραφιών
κατά τη διάρκεια μυστικών αποστολών.
Η κάμερα ήταν δεμένη γύρω από τη μέση
και συνδεόταν μέσα από τη γραβάτα
με το οπτικό στοιχείο που ήταν κρυμμένο
μέσα σε μια διαφανή καρφίτσα γραβάτας.
Ο χειριστής έπρεπε να είναι πολύ έμπειρος με την κάμερα
για να καταγράψει κάτι αξιοποιήσιμο,
καθώς δεν απαιτούνταν μόνο καλός φωτισμός,
αλλά έπρεπε επίσης να είναι σωστά τοποθετημένος
και έπρεπε να υπολογίζει κάποια διόρθωση των γωνιών.

Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας
η καθ΄οιονδήποτε τρόπο χρήση/αναπαραγωγή/ιδιοποίηση
του παρόντος άρθρου (ολόκληρου ή αποσπασμάτων)

 

έρευνα-επιμέλεια-κείμενο: Κάππα Λάμδα

© periopton